Troje is nooit veroverd!   /    /   Bij filosofen zoals Plato en Aristoteles moet je soms wat zoeken, maar doorgaans is humor nooit ver weg in het werk van de oude Grieken. Zo laat Xenophon (ca. 430-355) in zijn 'Symposion' Socrates deelnemen aan een schoonheidswedstrijd. Het gegeven op zich is reeds grappig, want het was algemeen bekend dat Socrates’ aantrekkelijkheid omgekeerd evenredig was aan zijn intelligentie. Socrates’ tegenstrever is bovendien Critobulus: 'un beau mec', zoals algemeen bekend was in Athene. 19 juli 2023

De man die zijn hoofd verloor. Over wanen en illusies.   /    /   Douwe Draaisma (1953) is bij onze noorderburen zeer bekend als psycholoog en als auteur van ruim tien boeken over diverse eigenaardigheden van het menselijk brein. Hij focust op misvattingen over het geheugen en schrijft graag over merkwaardige mentale aandoeningen, vaak aan de hand van fascinerende historische gevalstudies. 27 december 2022

Alvorens alles vervaagt. Memoires   /    /   Er gebeurde weinig in literair Vlaanderen de voorbije vier tot vijf decennia of Guido Lauwaert had er van ver of van dicht iets mee te maken. Ik kreeg lang geleden al de indruk dat Lauwaert meerdere levens tegelijk leeft. Als ik geen scherpzinnige recensie van een roman, een poëziebundel of een theaterstuk van zijn hand las, dan zag ik zijn naam wel ergens op een affiche staan, of declameerde hij elders gedichten op een podium. 8 april 2021

De vrolijke naturist. Filosoferen over schaamte en naakte levenskunst   /    /   Floris van den Berg (°1973) is een veelzijdig en zeer productief schrijver en filosoof. Uit alles wat ik van hem las, leerde ik telkens veel bij. Dat geldt niet het minst voor zijn nieuwste boek, waarin hij een meer ongedwongen omgang met naaktheid bepleit. 23 maart 2021

Evolutie. Verleden en toekomst van Darwins geniale inzicht   /    /   Mijn eerste kennismaking met het inzicht dat het leven op aarde evolueert, gaat terug tot de lagere school. Een enthousiaste onderwijzer legde uit dat de verre voorouders van de mens ooit op handen en voeten rondliepen, om zich in de loop van miljoenen jaren steeds meer op te richten. Eerst nog met een naar voren gekromde rug, hangende armen en doorgezakte benen, maar langzamerhand werden we meer en meer verticaal georiënteerd. 18 februari 2021

De ontdekking van Urk   /    /   Matthias Declercq (°1985), Gentenaar met West-Vlaamse roots, maakte indruk met zijn debuut ´De val´ (2016). Dat boek verhaalt hoe vijf jonge renners samen trainen, profrenner worden en hun sportieve dromen najagen. 17 februari 2021

Eeuwige Lente. Leven met een erfelijk Alzheimergen   /    /   Meerdere jaren geleden las ik het boek ´Ontregelde geesten´ (2006), van de Nederlandse psycholoog Douwe Draaisma. Hij bespreekt dertien namen die we kennen uit de geneeskunde en psychiatrie, waaronder Parkinson, Korsakov, Asperger en Alzheimer. Als leek weet je min of meer naar welke ziektebeelden die namen verwijzen, maar wie waren die mensen zelf? 11 februari 2021

Sieg Heil! Van mythische groet tot verderfelijke ideologie   /    /   Gie van den Berghe (°1945) is auteur van meerdere historische studies, waaronder ‘Met de dood voor ogen’ (1987), ‘De uitbuiting van de Holocaust’ (1990), ’De mens voorbij’ (2008) en ‘Kijken zonder zien. Omgaan met historische foto's’ (2011). Zijn werk is meermaals bekroond. 2 februari 2021

Op wereldreis met Voltaire. Filosofen en Frankrijk in de 18de eeuw   /    /   Als voorbereiding op een lezingenreeks over vijf literaire klassiekers, verdiepte ik me een paar jaar geleden onder meer in de roman ´Candide, ou l'Optimisme´ (1759) van de Franse filosoof Voltaire (1694-1778). Ik las bijgevolg met een meer dan gemiddelde nieuwsgierigheid het boek van Paul Pelckmans, emeritus hoogleraar Franse literatuur (Universiteit Antwerpen). 5 januari 2021

Gainsbourg. Tekst en uitleg   /    /   Tussen kleine en grote kunst: Rudolf Hecke over Serge Gainsbourg 26 november 2020