6 januari 2023
Rebels. Het verzet van 75-plussers.
Ann Peuteman (°1973) studeerde Germaanse filologie aan de Universiteit van Gent. Als journaliste begon ze te werken bij de krant Het Volk om daarna over te stappen naar het weekblad Knack als redactrice. Ze schrijft vooral over sociale zaken, onderwijs, welzijn en gezondheidszorg. Daarnaast is ze een veelgevraagd moderator en gastspreker. In 2017 kreeg ze de titel van fellow aan de VUB, waar ze geregeld gastlessen en bijscholingen geeft.
Ann Peuteman verdiept zich al jaren in het leven van tachtigplussers. Ze schreef daarover Grijsgedraaid – Waarom we bang moeten zijn om oud te worden en Verplant – Waarom het heerlijk wonen kan zijn in het woonzorgcentrum. Nu heeft ze deze trilogie vervolledigd met Rebels – Het verzet van 75-plussers.
Rebels is een documentaire van Ann Peuteman en Brecht Vanhoenacker op vraag van het Gents cultuurhuis Victoria Deluxe. De film ontstond in samenwerking met Knack en Okra, Trefpunt 55+. Steeds meer kwam naar voren dat bestaande documentaires steeds over ouderen gaan. Het zijn daarin de experten die vertellen wat die ouderen voelen en willen. Rebels wil een film zijn met ouderen, waar alleen zij het woord voeren. Dit gelijknamige boek Rebels werd geschreven door Ann Peuteman.
Volgens Ann Peuteman zien we vooral clichébeelden van oudere mensen. Sinds corona is er het beeld van de vereenzaamde, alleen gevallen, uitzichtloze man of vrouw. Maar dat weerlegt ze, velen voelen zich wel eenzaam, maar lang niet verloren. De tijd die ze voor zich hebben, weten ze gemakkelijk met allerlei activiteiten in te vullen.
Het geldbeheer en dan vooral bankactiviteiten zijn wel voor velen een struikelblok. Dat is trouwens een van de belangrijkste klachten. Nadat ze eerst met hun papieren overschrijvingen uit de kantoren zijn weggeduwd, worden nu ook de bankautomaten stelselmatig weggehaald. Geld in briefjes vertrouwden ze nog, maar cijfers die op het scherm verschijnen, lijken hun veel minder geloofwaardig. Vele ouderen voelen zich onzeker bij het internetbankieren en hebben schrik een onherstelbare fout te maken. Heel de automatisering werkt te snel voor hen zodat zij telkens weer gedwongen worden hulp te vragen. Het tijdperk van de digitalisering gaat trouwen aan zowat alle ouderen voorbij. Het interesseert hen matig, ze zien er de meerwaarde niet van in, het is te voortvarend en vooral worden ze er te weinig bij betrokken.
Maar afgezien van de informatietechnologie willen ze nog wel best mee in het maatschappelijk leven. Ze ergeren zich aan de manier waarop ze worden voorgesteld en behandeld. Een van de grootste ergernissen van zowat alle ouderen is het gebruik van verkleinwoorden tegenover hen. Ze willen geen glaasje voor ze naar het bedje gaan, maar een stevig glas voor het slapen. De twaalf personen die in het boek aan het woord komen, zeggen dan ook allemaal: “Het is genoeg. Wij hebben meer te betekenen”.
Het boek bestaat uit twaalf lezenswaardige, journalistieke stukken die elk een aparte persoonlijkheid van de 75-jarigen beklemtonen. Twaalf opstellen, twaalf levensverhalen, even zoveel geschiedenissen die aantonen dat ook 75-plussers zeer divers van karakter kunnen zijn. Onderverdeeld in drie grote stukken, hebben ze het over “Recht op een eigen mening. Recht op werk. Recht om de eigen financiën te regelen”. Peuteman maakt duidelijk dat zij nog heel wat te zeggen hebben. Het feit dat ze – eenmaal op leeftijd – uitgerangeerd worden, stoort hen bovenmatig. Waar ervaring juist voor het grijpen ligt, gaat die nu verloren. Heel wat ouderen zijn trouwens vragende partij om hun kennis door te geven.
Met Rebels heeft Ann Peuteman een boek geschreven dat velen de ogen kan doen opengaan. Het is te hopen dat ook de beleidsverantwoordelijken hieruit lessen trekken.
Van elk van de twaalf geïnterviewden staat er een mooie, grote kleurenfoto in het boek. Het maakt het verhaal nog levensechter.
Onlangs las ik een reportage van Ann Peuteman over de hoeveelheid pillen die ouderen slikken. Op zich is daar niets mis mee. Hoe ouder je wordt, hoe groter natuurlijk de kans dat je gezondheidsproblemen krijgt en dus medicatie nodig hebt. Het probleem is dat die mensen soms jarenlang een cocktail van medicijnen blijven slikken zonder dat wordt nagegaan of dat nog wel nodig is. Nog een aandachtspunt!
Paul Van Aelst
Paul Van Aelst
Dit boek werd eveneens gerecenseerd door Fons Mariën.
Meer van Paul Van Aelst
