Catherine Castro en Quentin Zuttion
Victor De Raeymaeker
fictie
  • 927 keer bekeken
  • minuten leestijd
  • Reacties

Waardering

10 februari 2023 Noem me Nathan
Ze doet een jurk aan om moeder een plezier te doen. Haar vriendjes zien meteen dat die niet past bij haar. Ze draagt gewoonlijk een broek. In het zwembad noemt een jongen haar “stomme trut”. Voor Kerst krijgt ze een “Hello Kitty”-tas terwijl ze eigenlijk een zakmes wou. Haar broer kreeg auto’s voor zij racetrack.
Op een dag kijkt ze in haar t-shirt en zegt: “Wat is dat voor een grap.” Als ze gaat zwemmen in zee ziet ze, weerspiegeld in het water, een meisje met borsten. In de badkamer kijkt ze in de spiegel en daar staat een mooi jong meisje, met een knap gezichtje, een weelderige haarbos, stevige kleine borstjes en ze zegt tegen haar spiegelbeeld: “Ik walg van je.” Als nichtje Pauline eindelijk de badkamer binnen mag, vraagt ze haar of haar borsten al gestopt zijn met groeien. Pauline hoopt van niet, want ze wil “zulke grote”. Ze is dol op Pauline en geeft haar een zoentje.
“Ze” is Lila en het is duidelijk dat ze niet tevreden is met meisjeskleren, met haar lichaam, het feit dat ze borsten krijgt, met het feit dat ze een meisje is. Ze is het enige meisje dat voetbalt, voelt zich best bij de jongens en die vinden haar “uniek” Ze steelt de kleren van haar broer.
Ze krijgt maandstonden. In het verhaal bouwen de ogenblikken dat ze ongelukkig is, radeloos of boos zich almaar op. Ze weet dat ze op meisjes valt, houdt van “hun billen, hun borsten, hun haar”. Vooral haar beste vriendin, Faustine, is mooi. Faustine zegt het haar: “Je bent een meisje, maar eigenlijk ben je een jongen.” Faustine vindt trouwens ook dat ze ”Nathan” is, zoals ze wil genoemd worden.
Langzaam maar zeker groeit het verhaal naar het punt toe dat het voor haar, maar ook voor iedereen, duidelijk wordt dat ze ongelukkig is, als meisje. Ze laat haar haar kort knippen, moeder denkt dat ze lesbisch is, een vriendinnetje zegt haar dat ze de hersens heeft van een vent. Ze ziet er nu helemaal uit als een jongen. Ze wordt zelfs uit de meisjestoiletten geweerd… Maar als ze in de spiegel kijkt is de reactie nog altijd: “Ik haat mezelf”. Ze krast zich in haar arm… Ze zoekt op internet.
Daar krioelt het van vragen en beweringen. Abnormaal? Identiteit. Ik voel me een jongen. Transgender. Wie ben ik? Ik ben niet een mislukte jongen. Ben ik een jongen? Ze valt op school, moet naar de dokter. Daar is het duidelijk dat ze zich krast.
Het leven is een hel: “Laat me allemaal met rust, verdomme. Je begrijpt er niks van.” Schoolresultaten zijn slecht. In de confrontatie die volgt, schreeuwt ze: “Jullie hebben me gemaakt met die stomme tieten en een idiote stem. Maar ik ben geen meisje.” En dan roept ze uit: “Ik ben een jongen!!!” Daar houdt Lila/Nathan van dan af consequent aan vast, gedraagt zich bewonderenswaardig standvastig. Hij wil ook fysiek een jongen worden.

Lila is ervan overtuigd dat hij altijd een jongen is geweest. Hij vindt de transformaties die zijn lichaam als tiener ondergaat, onverdraaglijk. 
Zijn toestand en het verloop ervan, zou een dramatisch verhaal kunnen geworden zijn. Het is nu al moeilijk genoeg. Maar Nathan heeft het geluk dat zijn vrienden hem steunen en zowel vader als moeder zijn, niet zonder tegenstand, bijzonder begripvol en na het telkens weer overwinnen van twijfel en innerlijke tegenstand, helpen ze Nathan bij het nemen van ieder volgende stap in zijn transitieproces.
En dat is niet eenvoudig. De dokter die het krassen vaststelt en de verwondingen aan zijn borsten, de psychiater die termen gebruikt zoals Gender Dysforie, identiteitsbeleving, zichzelf zijn, en ook geslachtsaanpassing. Vader moet eraan wennen dat hij twee zonen heeft, hun vrienden en kennissen praten erover, maar toch allemaal begripsvol.

Dan volgt de endocrinoloog. Ze legt uit wat het traject FTM (Female to Male) en zijn geslachtsaanpassing inhoudt. En dat is geen lachertje. Hormonenbehandeling met testosteron injecties, met last van hoofdpijn, duizeligheid, oorsuizingen. Wat zeer duidelijk beschreven en getoond wordt, is het operationeel gedeelte van het proces: Amputatie borsten, hysterectomie, falloplastiek, verwijderen van vagina, construeren van scrotum, een operatie van 10 tot 12 uur, kost 35.000 euro.

De reactie van Nathan is: “Eindelijk word ik mezelf”.
Hij voegt zich bij een groep van jonge transgenders, kring geleid door een zeer integere jonge kerel. Ze gaan betogen voor transgenderrechten, feesten samen.

Diegene die er fysisch onder te lijden krijgt is zijn broer Theo, die lastiggevallen wordt en afgetuigd omdat hij een broer heeft “zonder pik”.
De strip heeft zelfs een happy end scène waarin Nathan, nu een knappe jongen, met vrienden aan zee is, zwemt, kampvuurtje, feestje om hen te bedanken, omhelzing van vriendinnetje, staren in de nacht en naar de sterren en zich afvragen hoe de toekomst zal zijn: “Wat is dat? Een man zijn?”

Quentin Zuttion tekent bijzonder knap. Aantrekkelijke tekeningen die er los en vlug geschetst uitzien maar bij nader inzicht zeer raak en gericht zijn en op sommige plaatsen opzettelijk prachtig afgewerkt, zonder kadrering, met harmonische, gedempte maar toch frisse kleuren, aangepast aan wat er gebeurt. Houdingen, gebaren, gelaatsuitdrukkingen, in- en uitzoomen, grootte van de strip, lay out van de bladzijden. Je “leest” het met deugd… Dat dan alles uiteindelijk in de juiste richting gaat voor Nathan, wil niet zeggen dat dit een oppervlakkige strip is. Hij is in wezen psychologisch en fysiek hard en pijnlijk. We voelen de intense mengeling van woede en verdriet van de jonge held voor dit lichaam in volle puberteit dat hem borsten doet groeien en menstruatie laat stromen terwijl zijn hele wezen schreeuwt dat hij een jongen is: "Ik walg van mezelf". De frustratie om als meisje te worden beschouwd terwijl hij altijd liever met vrienden omging, praatte zoals zij, zich kleedde zoals zij. Tot grote wanhoop van broertje Theo van wie hij zijn kleren steelt! Er is ook de kwestie van seksualiteit, omdat Nathan zich aangetrokken voelt tot meisjes, te beginnen met zijn nicht Faustina: "Ben je lesbisch? "Nan, ik ben een jongen." In werkelijkheid is het voor Nathan een dagelijkse strijd.

Sommige passages nemen het standpunt van de moeder over: "Ik begrijp je niet. Ik weet niet wat er met je gebeurt. Ik weet niet hoe ik je moet helpen." De vader: "Het is allemaal mysterieus, ingewikkeld. Maar het is geen ziekte.” Evenals Theo: "Verontschuldig je niet." We zien dat de situatie ook voor elk van hen moeilijk en pijnlijk is. Nathan zal duidelijk moeten maken dat dit geen "tienercrisis" is, ook al is de dialoog erg moeilijk tot stand te brengen. De tiener zet zich schrap, worstelt om woorden te geven aan wat hij voelt, en sommige scènes kunnen schokken met hun beelden en hun grove woorden.
"Ik voel me aangetrokken tot meisjes. Ik hou van hun kont, hun borsten, hun haar."
"Ga je geopereerd worden? Alsof je een lul bent?!"

We zien Nathans obsessie met deze borsten die hij zou willen afscheuren, en iets verderop de details van de verschillende operaties die gepland zijn om zijn lichaam te transformeren. Omdat de appeasement via de medische zijde (psychiater, endocrinoloog) zal komen, wanneer de ouders uiteindelijk zullen instemmen om de aanpak van hun zoon concreet te ondersteunen. "Je wilt een jongen worden? - Ik ben een jongen." We zullen ook (voor één keer!) de steun van het onderwijzend personeel opmerken: "De leraren zijn cool met mij. Ik denk dat ze het begrepen hebben.” Je krijgt ook onopvallend alle administratieve inlichtingen, zoals dat op de burgerlijke stand geslachtsverandering werd vergemakkelijkt door een recente wet.

Niettegenstaande het onderwerp en de onderliggende pedagogische bedoeling, is het toch een bijzonder boek, mooi formaat, prettig in de hand, dat je met plezier leest en bekijkt, geniet van tekst, tekening en kleuren.

Ook als middel om de transgender problematiek stilaan te deproblematiseren is dit een uitstekend middel dat eigenlijk best aanwezig zou zijn in alle bibliotheken.

Victor De Raeymaeker

Auteur: Catherine Castro
Illustrator: Quentin Zuttion
Vertaler: Arend Jan van Oudheusden

Catherine Castro is een Franse auteur en verslaggever voor Marie Claire. Zij onderzoekt genderkwesties over de hele wereld.

Quentin Zuttion (ook wel Mr. Q genoemd), is een Frans illustrator, striptekenaar, scenarioschrijver en blogger. Daarnaast doet hij fotografie, video, en uitvoeringen. Hij studeerde af aan de National School of Art in Dijon.
Catherine Castro en Quentin Zuttion
Victor De Raeymaeker
fictie
-
_Victor De Raeymaeker - Recensent
Meer van Victor De Raeymaeker

_Van zelfde auteur

_Nieuwste recensies

Bekijk alle nieuwe recensies