Debat: Moet de wetenschap bepalen wat mens-zijn is?

Op locatie
  • Datum: Donderdag 11 september 2025 14:30
  • Locatie: huisvandeMens Leopoldsburg, Koningsstraat 49
  • Type: Debat
  • Organisator: Humanistisch Verbond West-Limburg 320
  • Partner: HuisvandeMens Leopoldsburg

Twee manieren om over ons als ‘mens’ en over de ‘wereld’ te spreken.

Een eerste manier vertelt over de wijze waarop we onszelf en de wereld direct ervaren en begrijpen. Het is een wereld van dingen zoals tafels, stoelen, bomen, hersens, ogen en benen. Maar in verband met mensen, gaat het ook over een wereld van concepten zoals bewustzijn, intenties, vrije wil, goed en kwaad, lichaam en geest. We vinden die manier van spreken in alle culturen terug. Daarover handelen de grote en eeuwige thema’s van godsdiensten en van de filosofie.

Maar sedert pakweg de 16de eeuw, sinds Descartes, is er langzamerhand een heel andere manier van spreken over de wereld en over de mens gegroeid. Een manier van vertellen die typisch in West Europa is ontstaan. Het is de wereld van de natuurwetenschap. Een wereld waar men niet meer spreekt over tafels en stoelen, of over lichaam en geest maar over niet direct toegankelijke dingen zoals atomen en elektronen, moleculen en genen en over wetten die overal geldig zijn.

Reeds van in het begin was er een conflict tussen die ‘twee vertelwijzen’ en vooral weerstand tegen of onbehagen over een wetenschap, die de aarde uit het centrum van de kosmos verdreef een er een onbeduidend stofje van maakte. Of die het bestaan van ‘vrije wil’ en van ‘bewustzijn’ in twijfel trok, of beweerde dat de ‘morele wetten’ best op natuurwetensschappelijke wijze zouden worden bepaald.

De wetenschap doet echter veel meer dan diep ingewortelde overtuigingen over onszelf in vraag stellen. Ze verschaft ons ‘technieken’ om onszelf ingrijpend naar eigen behoeften te veranderen. Blonde baby’s met blauwe ogen op bestelling, een geurvermogen groter dan dat van een hond, een totale kopie van onszelf die eeuwig zal blijven bestaan. De mogelijkheid om met Nietzsche te spreken, Übermenschen van ons te maken.

Informatie en inschrijven:

Inschrijven verplicht via email. Beperkt aantal plaatsen!

 


Keer terug