Karel Poma-lezing

Karel Poma (1920-2014) was een veelzijdig man. Uitgesproken liberaal en overtuigd vrijzinnig, humanist, vrijmetselaar, maar ook wetenschapper, auteur, politicus en weerstander. In 1974 werd hij de eerste staatssecretaris met de portefeuille van Leefmilieu, in 1981 de eerste Vlaamse Gemeenschapsminister bevoegd voor Cultuur. Zowel voor als achter de schermen van de politiek liet Karel Poma een blijvende indruk na.

Als blijvend eerbetoon aan leven en werk van deze warme humanist en met de bedoeling om via de figuur van Karel Poma de liberale waarden van de Verlichting te vieren, werd in 2017 besloten een jaarlijkse Karel Poma-lezing te organiseren, met telkens een eminente spreker die een actuele invulling geeft aan die Verlichtingswaarden die Karel zo dierbaar waren. De lezingenreeks wordt georganiseerd door een tiental liberale verenigingen, in samenwerking met het Humanistisch Verbond en de Vrijzinnige Dienst van de Universiteit Antwerpen.

De eerste lezing vond plaats op 18 oktober 2017 in het Elzenveld te Antwerpen, met als keynotespreker Karel De Gucht.

De tweede lezing zal plaatsvinden op 11 september 2018, opnieuw in het Elzenveld en met als spreker Caroline Pauwels, rector van de Vrije Universiteit Brussel. Zij zal spreken over ‘Verlichting als levenskunst’. Klik hier voor het programma en om in te schrijven.

In 2009 was Karel Poma laureaat van de Prijs Vrijzinnig Humanisme. We citeren hier graag een fragment uit zijn aanvaardingsrede dat zijn persoonlijkheid en zijn vrijzinnige en liberale overtuiging perfect weergeeft:

‘Een vrijzinnige is, zoals het woord het aantoont, iemand die vrij is in het geven van een zin aan zijn leven, hij is zingever van zijn leven. Hij moet uitgaan van een vrije keuze en kan geen dogma’s aanvaarden. Vrijzinnigheid is dus geen synoniem van atheïsme. Het humanisme in zijn moderne betekenis verschilt zeer weinig van vrijzinnigheid, het steunt niet op een godsdienst maar op het Vrij Onderzoek en onderschrijft de waarden van de Verlichting.

Uit de tegenslagen moeten wij leren wat er verkeerd is gelopen, opdat wij in de toekomst niet meer dezelfde fouten zouden maken. Wij mogen ons niet laten meeslepen door een of andere vorm van ontgoocheling, van pessimisme, en weigeren rekening te houden met de lessen van de geschiedenis. Dat onderstreept het belang van de geschiedenis, door sommigen nochtans ten onrechte verguisd. Want belangrijker dan de gebeurtenissen, waarover de geschiedenis gaat, zijn de ideeën.

Als vrijzinnig humanist ben ik een optimist, en denk dat iedereen die de Verlichting en het vrijzinnig humanisme genegen is, een optimist in wezen is. Wie gelooft in de perfectibiliteit van de mens getuigt van optimisme.’
(geciteerd uit de Laudatiobrochure Prijs Vrijzinnig Humanisme 2009. Uitgereikt aan Karel baron Poma op zondag 21 juni 2009. Antwerpen, HVV, 2009, p. 9)

Publicatie 'Karel Poma. Vrijzinnig en liberaal. Een biografisch essay'

In 2017 publiceerde het Humanistisch Verbond een biografisch essay over Karel Poma, geschreven door historicus dr. Jimmy Koppen. 

Deze beknopte introductie tot leven en werk van een groot humanist en visionair politicus is te koop in de webshop van het Humanistisch Verbond.

Karel Poma-lezing 2018

De tweede Karel Poma-lezing vond plaats op 11 september 2018 in het Elzenveld in Antwerpen, met als keynotespreker Caroline Pauwels, rector van de Vrije Universiteit Brussel. Zij sprak over 'Verlichting als levenskunst'.

Karel Poma-lezing 2019

Op maandagavond 14 oktober vindt voor de derde keer de Karel Poma-lezing plaats, deze keer in de Aula Rector Dhanis van de UAntwerpen. Voor de editie 2019 is de spreker Johan Op de Beeck, voormalig journalist en succesvol auteur van populariserende historische werken. Het onderwerp van de lezing is 'vrijheid van meningsuiting, kerngedachte van de Verlichting'. Daarin verwoordt Op de Beeck op kernachtige en snedige wijze zijn visie op wat volgens hem dé basisgarantie is van het democratische samenleven – een visie die hij eerder uitgebreid uiteenzette in zijn polemische boek De bedreigde vrijheid. Uw vrije meningsuiting in gevaar? (Horizon, 2017) Johan Op de Beeck wordt ingeleid door journaliste en publiciste Hind Fraihi. Klik hier voor het programma en om in te schrijven.