26 maart 2025
De strijd van Rein Bellens voor abortus
'Recht op abortus', is dat geen gepasseerd station? Moeten we het daar nog altijd over hebben? Helaas, driemaal helaas wel ja. Omdat er nogal wat vrijzinnig humanisten zijn die blijkbaar vergeten zijn, of misschien wel nooit geweten hebben, waar we vandaan komen in de moeizame strijd voor de ethische wetten.
Dr. Rein Bellens schreef er een boek over van het type waarvoor het woord 'beklijvend' werd uitgevonden. Een strijd die, om alvast in de Bijbelse sfeer te komen, gerust een calvarie genoemd kan worden. Ik ben doorgaans nogal zuinig met het etiket must-read omdat de meeste to-read-stapeltjes toch al veel te hoog zijn en dreigen om te vallen. In deze moet ik een forse uitzondering maken.
Het trieste verhaal bevat alle ingrediënten om er een saaie kroniek met eindeloze lijst van feiten, datums, wetsvoorstellen en amendementen mee te brouwen. Het moet een huzarenstukje geweest zijn om daar een vlot leesbare tekst van te maken die zich ergens situeert tussen een politieke thriller, een dystopische novelle en een mistroostige vaudeville. Neen, hoewel met vaart en goed geschreven, feelgoodlectuur is het niet.
Geschiedenis en waarheid hebben natuurlijk ook hun rechten waardoor je soms onvermijdelijk toch in een geschiedenisles terecht komt. Maar wees gerust, het duurt nooit lang voor er weer iets opduikt waarbij je uitroept: hoe is het godvgodvgodv … mogelijk. Ik weet het, in een column moet je zuinig zijn met uitroeptekens, maar het valt moeilijk om je daar aan te houden. Zoals: in 1986 – !!! – hingen er kruisbeelden in assisenzalen. Of: een arrest uit 1984 stelt dat de zwangerschap van een dertienjarig meisje – !!! – niet als verkrachting beschouwd kon worden, want ze had haar toestemming gegeven én Maria – !!! – was ook pas veertien toen ze Jezus baarde. Of de nonnen van een tegenover het abortuscentrum gelegen klooster die hun stille gewijde gebouwen zeer welwillend, zeg maar gretig, ter beschikking stelden als uitkijkpost voor de BOB (Bijzondere Opsporingsbrigade van de toenmalige nog niet eengemaakte rijkswacht).
Ik ga het verhaal hier niet opnieuw vertellen, daarvoor moet u het boek lezen. Maar ik lijst alleen het type woorden op die je op de krimipagina's van de krant verwacht, maar niet in het verslag van een arts die vrouwen in trieste, ongewilde en vaak precaire omstandigheden probeerde te helpen: bombrief, doodsbedreiging, valsheid in geschrifte, dagvaardingen, bericht aan de betichte, strafproces, doorkijkspiegels, afluisterapparaten, huiszoeking, inbeslagname, intimidatie, ondervraging, veroordeling. Ik weet niet hoe het met uw stressbestendigheid gesteld is, maar als ik daarmee in een KGB-achtig duf kamertje geconfronteerd mocht worden, zou ik vrij snel uit mijn comfortzone geraken. Het goede doen en als een crimineel behandeld worden, dat hakt er in, neem ik aan. En niet eventjes, maar negen jaar duurde het eer het hof van beroep haar eindelijk vrijsprak.
Hoewel de auteur zich vooral aan de feiten houdt en er geen antikatholiek pamflet van gemaakt heeft – en ik hier ook niet die bedoeling heb – weet je als lezer snel hoe laat het is zodra je de ijver en gretigheid ziet waarmee de Kerk en haar politieke slippendragers alle wettelijke en nauwelijks wettelijke truken uit de kast haalden om rechtstreeks én via allerlei pro-vita-varianten de abortuswetgeving tegen te houden. En toen dat uiteindelijk niet meer lukte, zolang mogelijk te dwarsbomen en ronduit te boycotten zoals bisschoppelijke opdrachten aan katholieke ziekenhuizen om geen abortussen uit te voeren.
Opmerkelijk vond ik dat het vaak vrouwen en vrouwenverenigingen waren die binnen de katholieke zuil voor nuance en zelfs kritiek zorgden. Ik vermoed dat hen dan niet in dank afgenomen werd. Zo organiseerde een CVP-werkgroep 'Vrouw en Maatschappij' een enquête over de kwestie en 87% van deze katholieke vrouwen meende dat de bestaande abortuswetgeving moest veranderen. Ook de CVP-jongeren gaf aan dat een minderheid haar standpunt niet aan een meerderheid mag opdringen. Een flinke vingerwijzing naar de CVP-top lijkt me dat. Maar de top zag het anders.
Tot slot wordt ons geheugen opgefrist over de nasleep van 'het proces van de eeuw' met zestig beklaagden en naweeën in de vorm van vertragingsmechanismen, boycot, tegenwerking allerhande en zowaar een minikoningskwestie waarvoor eerste minister Martens politieke tovenarij à la Belgique uit de constitutionele hoed moest halen. Laten we inderdaad onze diep betreurde koning Boudewijn niet vergeten die weigerde een democratisch tot stand gekomen wet te ondertekenen en dreigde met aftreden. Hoe zit het trouwens met zijn zaligverklaring die hij, in de woorden van de paus, verdient wegens zijn verzet tegen 'huurmoordenaars'?
'Mijn strijd voor abortus'
Allemaal heel erg, maar opnieuw, moeten we ons daar vandaag nog altijd druk over maken?
Wees gerust, hoewel de Kerk het voor het overgrote deel aan haar eigen misdadige houding in de misbruikaffaires te danken heeft, slikte ze het machtsverlies maar half en met lange tanden door. Geef ze een millimeter de ruimte om met of zonder democratisch mandaat opnieuw eisen te stellen en ze zal elke kans met gretigheid grijpen. Daarbij vlijtig geholpen door álle godsdiensten en het evangelische luik van Europees extreemrechts dat vanuit Trump-land overwaaiende zeloterie in haar echokamers zal opnemen.
To-read. En laat het rustig tot u doordringen.
Rein Bellens, Mijn strijd voor abortus. Kroniek van een mijlpaal in vrouwenrechten (Houtekiet, 2025).
Meer van Max Schneider