3 februari 2017
Ouderenzorg bewijst het weer: gezondheidszorg mag niet op de knip
We worden de voorbije dagen om de oren geslagen met negatieve berichten en verontrustende signalen uit de zorgsector – dit keer trekken de woonzorgcentra (opnieuw) aan de alarmbel.
Overdreven werkdruk, onderbezetting van personeel, materiële en kostenbesparingen,… – het zijn allemaal factoren die bijdragen tot meer onmenselijkheid en ‘menselijke fouten’, net in een setting waarin mensen in een positie van afhankelijkheid extra noden hebben en aandacht behoeven. 3 op de 4 bewoners van rust- en verzorgingstehuizen heeft immers intensieve zorg nodig.
Het is in een vergrijzende samenleving ronduit onverantwoord om te besparen op degelijke zorg voor ouderen. De overheid moet minstens de randvoorwaarden voor kwalitatieve ouderenzorg mogelijk maken: de openbare centra ondersteunen, een voldoende wettelijke minimumbezettingsgraad vastleggen, een degelijk personeelsstatuut uitwerken met werkbare voorwaarden, het aantal centra uitbouwen.
Er zijn evoluties in de goede richting – vandaag nog kondigde minister Vandeurzen een nieuw systeem voor ouderenzorg aan – maar zal dit volstaan? Want omdat ook privé-instellingen met dezelfde problemen kampen, moeten we als samenleving misschien de vraag durven stellen hoe we onze ouderen eigenlijk willen behandelen en wat we bereid zijn om daarvoor te ondernemen.
Omdat mensen lang(er) leven en langere tijd op hun autonomie staan, wijzigt het profiel van de – steeds oudere – bewoner van woonzorgcentra grondig. Verschillen tussen bewoners kunnen groot zijn, en de fysieke en medische noden lopen uiteen, wat extra alertheid en inspanningen vereist vanwege het personeel. Daarom alleen al schiet de tijd die overblijft voor het sociale en mentale welzijn van veel bewoners tekort. Daar zijn de verzorgers zelf ook niet gelukkig mee, en het is evenmin aangenaam om als familie van een bewoner hiermee geconfronteerd te worden.
Misschien wordt het daarom tijd dat verschillende partners de handen ineen slaan om in alle opzichten – geestelijk, fysiek en sociaal – een betere oude dag voor meer mensen mogelijk te maken, bijvoorbeeld door meer vrijwilligers te betrekken, terug budget te voorzien voor animatie, de samenwerking met andere sociale partners door te denken (o.a. het middenveld), andere woon- en zorgformules uit te werken, meer tijdelijke oplossingen en mogelijkheden te voorzien voor familieleden om zorgverlof op te nemen …
Door bevraging te organiseren en overleg te organiseren, zijn vast nog ongekende, creatieve antwoorden mogelijk. Wie kan en wil zich engageren?
Ook een breed en grondig maatschappelijk debat over onze zorg voor ouderen is wenselijk. Want zelfs indien er voldoende kwalitatieve zorgplekken beschikbaar (zouden) zijn: hoeveel gezinnen zijn in staat om de huidige maandsom, die in steeds stijgende lijn gaat, te betalen?