29 maart 2023
Antiwoke
Een bedreiging voor de vrije gedachten
_J. Edgar Hoover
De Amerikaanse excessen van de antiwokers lopen stilaan de spuigaten uit. De immer aanwezige slachtoffercultuur van de oerconservatieve Republikeinen is niet langer aandoenlijk, maar vormt stilaan een bedreiging voor de vrije gedachten in de Zuidelijke staten van de Noord-Amerikaanse grootmacht. Uiteraard poogden de Republikeinen in het verleden al wel eens het onderwijzen van de evolutietheorie te verbieden of die theorie op één lijn te plaatsen met het creationisme, maar de ontwikkelingen van de laatste jaren nemen ronduit McCarthyiaanse proporties aan.
Men verwijst wel eens naar de ronduit bizarre figuren zoals Marjorie Taylor Greene of professioneel leugenaar George Santos om de absurditeit van bepaalde aspecten van de Amerikaanse politiek te belichten. Maar het zijn de werkzaamheden van het Republikeinse establishment dat duidelijk een flinke ruk naar rechts heeft gemaakt, die zorgwekkende proporties aannemen. De Republikeinen haalden recent al een nationale overwinning binnen doordat het door conservatieve rechters gedomineerde Hooggerechtshof besloot de historische Roe v. Wade-beslissing rond het recht op abortus uit 1973 terug te draaien. Hoewel de meerderheid van de Amerikaanse bevolking zich achter het recht op abortus schaart, deed de rechterlijke macht het tegenovergestelde. Qua activisme kan dat alvast tellen.
De Republikeinse diehards liggen op de loer en voeren op allerlei fronten de radicaalrechtse strijd stevig op. Maar eentje springt er bovenuit. De cultuuroorlog tegen de 'wokies', voor zover deze al bestaan als groep en niet als hersenspinsel van alt-righters en vermeende vrijdenkers, doet denken aan de collectieve Amerikaanse psychose verpersoonlijkt door toenmalig FBI-chef J. Edgar Hoover, die tijdens de Koude Oorlog in elke niet-conservatief een communistische spion zag en daar ook naar handelde.
_Stop Woke Act
Maar terug naar het heden. In april 2022 zag de Stop Woke Act het levenslicht in de Amerikaanse staat Florida. De ambitieuze gouverneur met Trumpiaanse trekken, Ron DeSantis, besloot om alle schooldiscussies over racisme, onderdrukking, lgbtqi+-rechten en economische ongelijkheid te verbieden. Akelig, elk boek dat niet officieel werd goedgekeurd door de bevoegde schoolinstanties, moet verborgen of bedekt worden. 'Land of the free', behalve als je niet ultraconservatief denkt. De Republikeinse elite bestuurt de Sunshine State inmiddels al zo'n 25 jaar, maar voelt zich toch voortdurend bedreigd door het progressieve gedachtegoed. Ze pogen om de angstcultuur verder te cultiveren door boeken met door hen gepercipieerde afwijkende visies botweg te verbieden. Je zou de indruk krijgen dat er zich zowaar een theocratisch regime heeft genesteld in de alligatorstaat. What's next?
De vrije meningsuiting staat onder druk in een land dat een turbulente geschiedenis torst, en waarvan een aanzienlijk deel van de politieke elite die geschiedenis liever ontkent dan een plaats geeft in het onderwijs. Ook in het hoger onderwijs werden er verschillende restricties geplaatst op de academische vrijheid. Zo mag er tijdens de lessen over Afro-Amerikaanse studies niet meer gesproken worden over Black Lives Matter, politiegeweld en de Black Panther-beweging uit de jaren 1960-1970. Het liefst van al wissen de antiwokers de geschiedenis uit op autoritaire wijze. De sokkel van de democratie, gevormd door een amalgaam aan visies en opvattingen die samen de fundamenten van de vrijheid vormen, brokkelt op deze manier verder af. Het debat, de ideeënstrijd die vorm geeft aan de maatschappij, wordt gewoon verboden in plaats van gevoerd.
_Hysterie en politieke recuperatie
Het afdoen van elke sociale strijd uit de geschiedenis als propaganda van een imaginaire georganiseerde wokebeweging is een gekende en beproefde strategie van de radicaliserende rechterzijde. Dit is niet ongevaarlijk voor de samenleving, en baart ernstig zorgen. Beeldt u zich even in dat de niet-aflatende strijd van de vrijzinnigheid voor het recht op abortus of euthanasie wordt afgedaan als woke. Of dat het recht op seculiere begraafplaatsen als te woke werd geacht. Want dat is net de redenering: elke verandering in het voordeel van de individuele vrijheid bedreigt de traditie en moet dus consequent bestreden worden. Het is vanuit die optiek dat men waakzaam moet blijven tegen het importeren van de antiwoke-hysterie.
In eigen land lijkt de voorzitter van de N-VA een aanstaande coalitie met het Vlaams Belang voor te bereiden, net op basis van de antiwoke-gedachte. Hij reist met een studententournee de steden af met de veelzeggende titel 'Hoe woke onze cultuur vernietigt'. Hij schreef er zelfs een boek over. Zo positioneert hij zich steeds dichter bij het Vlaams Belang, de partij die bij monde van de recent als Kamerlid afgetreden Dries Van Langenhove als eerste in Vlaanderen de rechtsradicale complotdenkers uit de VS ging napraten op de eigen mediakanalen. Met het zicht op de verkiezingen van 2024, voltrekt de radicalisering aan rechtse zijde zich in onze regionen wel degelijk. Onder meer Dirk Verhofstadt belicht deze kwalijke evolutie in zijn meest recente boek Dagboek 1933. Het gevaar van extreemrechts.
Die dekselse liberale elites hebben hier zelf schuld aan, denkt u misschien? Vergeet dan niet dat sinds 1947 (!) de conservatieven van de Christelijke Volkspartij (en later de CD&V) slechts acht jaar niet mee in de bestuurszetel zaten. En dat de Nieuw-Vlaamse Alliantie inmiddels al bijna twintig jaar deel uitmaakt van het politieke bestuur van het Vlaamse land. De idee van een liberale samenzwering is niets anders dan een nieuw excuus om de angstcultuur aan te zwengelen en er electoraal garen uit te spinnen, om daarna verworven rechten af te breken. Blijf kritisch, blijf denken, blijf dwarsliggen.
Meer van Jérémy Celen