29 oktober 2024
Abbé Pierre: weer een heilige van zijn voetstuk
'Heiligheid heeft altijd een prijs', dat is de skeptische houding, die ik tegen iedere verheerlijking van grote figuren aanneem. Vroeg of laat vallen ze van hun voetstuk. Ze blijken in hun persoonlijk leven uiterst bekrompen te zijn geweest en/of ze terroriseerden hun omgeving. Hoe vaak komt niet later aan het licht dat zij meer dan 'seksueel overschrijdend gedrag' vertoonden?
_De levende heilige van mijn jeugd
Het gelijk van mijn argwaan wordt dezer dagen bewezen door de ontmaskering van Abbé Pierre, alias voor Henri Antoine Grouès (1912-2007). Wat werd deze priester van de armen tijdens zijn leven niet bewonderd. Hij was uit de oorlog gekomen als Jodenredder en lid van de résistance. In de eerste naoorlogse jaren timmerde hij politiek aan de weg, tot hij een dakloze in huis nam en daarmee in 1949 de aanzet gaf tot de vorming van Emmaüsc-ommuniteiten, woonwerkgemeenschappen die in hun onderhoud voorzien door kringloopbedrijven op te zetten en hierin te werken, onder het motto samen wonen, samen werken, samen delen ... Zo leerde ik hem kennen via de Katholieke Illustratie, die iedere week bij ons in de bus kwam.
_Erkenning
Bij al zijn nederigheid had de abbé menige ontmoeting met politieke leiders over de hele wereld. Maar centraal bleef de rol van de vrome priester die zich opofferde voor de mensheid. Aan erkenning ontbrak het hem bepaald niet. De Franse staat maakte hem Grootofficier van het Légion d'Honneur. Na een lang leven in 2007 gestorven kreeg hij een nationale eredienst in de Parijse kathedraal van Notre-Dame. Op zijn virtuele honderdste verjaardag in 2012 kreeg de Franse munt van 2 euro zijn portret. In Heerlen heeft de Sint-Annakerk hem opgenomen in een glas-in-lood-raam van twaalf moderne heiligen en martelaren.
_Bijna heilig verklaard
Natuurlijk zag de kerk een kans om haar santenkraam met Abbé Pierre uit te breiden, maar de aanzet tot een heiligverklaring werd dit jaar abrupt gestopt toen een rapport uitkwam – en wel van de Emmaüs-beweging – over de seksuele misdragingen van de heilige priester. Hij liet zich graag door van hem afhankelijke vrouwen pijpen. Enfin, de onsmakelijke verhalen kunt u wel vinden. Voor mij is het genoeg weer eens de bevestiging te vinden van mijn stelling: heiligheid heeft haar prijs.
Die overtuiging betreft ook seculiere heiligen, ik noem maar John F. Kennedy en Nelson Mandela. En als het om prominente vrijdenkers gaat, neem ik al bij voorbaat aan dat ze ook hun zwakke, al te menselijk kanten hadden en er ideeën op nahielden die nu onaanvaardbaar zijn. Daarom is het maar goed dat wij geen kerk zijn en geen heiligen hebben.
Meer van Anton van Hooff
Die overtuiging betreft ook seculiere heiligen, ik noem maar John F. Kennedy en Nelson Mandela. En als het om prominente vrijdenkers gaat, neem ik al bij voorbaat aan dat ze ook hun zwakke, al te menselijk kanten hadden en er ideeën op nahielden die nu onaanvaardbaar zijn. Daarom is het maar goed dat wij geen kerk zijn en geen heiligen hebben.