5 december 2018
Uberleven. Undercover als Uberchauffeur.
“Werk alleen als het je uitkomt. Geld (bij)verdienen is dus heel gemakkelijk en eenvoudig te combineren met alle andere belangrijke activiteiten in je leven.“, zo luidt de Uber-app reclame ongeveer. Jeroen van Bergeijk is journalist, kende natuurlijk het ophefmakende Uber-verschijnsel, had al ondervonden dat je zomaar voor de helft van de prijs eenzelfde taxirit kon maken met Uber en wou er wel eens wat meer over weten. En had daarbij - natuurlijk - een reportage of boek in het achterhoofd.
Voor zijn onderzoek volgt hij een opleiding Taxi Vakbekwaamheid, en met een Verklaring Omtrent Gedrag en een geneeskundige verklaring op zak verkrijgt hij een chauffeurspas. Dat verloopt allemaal tamelijk vlot en vlug. Dan moet hij nog enkel een “taxibedrijf” oprichten (“The friendly Cabdriver”), een taxi huren en zich bij Uber laten aannemen. Na een “Uberkwaliteitscontrole” waar hij een 20-tal vragen dient te beantwoorden, kan hij daarna meteen bij Uber aan de slag.
Spannend natuurlijk, aanvankelijk, wat je zo allemaal over de vloer krijgt: een vrouw die gaat bevallen, een andere vrouw die zich omkleedt achterin je taxi, een voetbalspeler van Ajax,...
Spannend natuurlijk, aanvankelijk, wat je zo allemaal over de vloer krijgt: een vrouw die gaat bevallen, een andere vrouw die zich omkleedt achterin je taxi, een voetbalspeler van Ajax,...
Dan wordt het stilaan eerder routine: “Swipen, klikken, rijden.“ De app werkt best: je klanten staan (meestal) klaar, het Uber-GPS systeem stuurt je gewoon waar je naartoe moet, met een beetje geluk nemen je klanten de moeite om je te “raten”, liefst positief uiteraard. Gecombineerd met andere factoren “lees” je voortdurend je rating en je wil dat deze stijgt. Maar natuurlijk de persoonlijke “rating” eerst nogal laag. Jeroen schrijft: “Ik moet nog de stiel leren, met in het achterhoofd: “ Ik doe mijn best, mijn rating moet omhoog”, en voortdurend overwegen: wat te doen, wat niet te doen (zélf een gesprek beginnen, bijvoorbeeld, de “surge tarieven van Uber gebruiken?”,…) Die surge tarieven zijn “dynamische prijsmodellen” die de prijs doen stijgen op ogenblikken van toegenomen vraag. Dus ga je je toespitsen op die ogenblikken…. Je wordt met andere woorden voortdurend beoordeeld, gevolgd en aangespoord…
van Bergeijk moet vaststellen dat niettegenstaande dat hij toegeeft aan de druk om meer uren te werken, zijn inkomsten toch zeer laag blijven, vooral na het aftrekken van de huur van een auto en de benzinekosten. Dan maar een auto leasen? Of toch maar overschakelen naar piekuren? Al snel wordt duidelijk: niets is minder waar dan dat “eenvoudig combineren met andere activiteiten. “
"Het Uber-taxichauffeur spelen wordt een dwangbuis, je verdient niet eens het minimumloon, er is geen sociale zekerheid, geen ziektegeld, en eigenlijk werk je fulltime tegen een zeer mager inkomen. Uber neemt geen enkele verantwoordelijkheid. Hun businessmodel is louter gebaseerd op het idee van vraag en aanbod bij elkaar brengen, zonder enig maatschappelijk of moreel besef of plicht."
Viktor De Raeymaeker
Uber is eigenlijk een maatschappelijke ziekte. Een model voor internetbedrijven die vinden dat ze “gewoon” handel drijven en winst maken zonder dat daarbij enige verantwoordelijkheid komt kijken.
Dit is een boek dat leest als een spannend, leerrijk verhaal. Maar het legt ondertussen wel de vinger op nόg maar eens een jammerlijk gevolg van het huidig wereldwijd heersend kapitalistisch verhaal.
Meer van Victor De Raeymaeker
