Leven in de verbeelding. Hella S. Haasse 1918-2011.   /    /   Ik lees graag en veel. Niet alleen werk van de zogeheten waarlijk grote schrijvers (de legendarische onsterfelijken) maar ook materiaal van net iets mindere goden. Vooral boeken van mensen waarvan de persoonlijkheid me interesseert. Van Hella S. Haasse las ik doorheen de jaren enkel 'De tuinen van Bomarzo'. Een boek dat het midden houdt tussen een cultuurhistorisch essay en een roman over een mismaakte Italiaanse renaissancevorst. Als kunsthistoricus genoot ik destijds volop van haar zoektocht doorheen dit wonderlijke beeldenpark, dat sinds mensenheugenis tal van kunstenaars inspireerde. 29 juni 2022

Denken in systemen. Een handleiding.   /    /   Het boek heeft de verdienste onze blik te openen voor gevolgen van het economisch handelen op de wereldwijde ecologische situatie. Alleen geeft het ons de indruk dat we alles zelf in handen hebben en dat we zelf kunnen beslissen hoe onze toekomst er gaat uit zien. Dit is wellicht iets te veel macht en verantwoordelijkheid toeschuiven naar de individuele burger. Toch blijft het noodzakelijk na te denken over hoe beleidsbeslissingen ecologische gevolgen hebben. Donella Meadows schrijft: “We kunnen systemen niet controleren en ze ook niet helemaal doorgronden. Maar we kunnen wel met ze dansen!” 29 juni 2022

De vrouw als zondebok. Over heksen, brandstapels en onteigening.   /    /   Federici heeft in 2004 naam gemaakt met "Caliban and the witch". In dat boek onderzocht ze waarom mensen - voor het merendeel oude vrouwen - plots als heks herkend en veroordeeld werden. Ze waren zogenaamd begiftigd met bovennatuurlijke gaven, meestal dankzij een pact met de duivel. Federici legde toen al een verband tussen heksenverbrandingen en het opkomend kapitalisme. 28 juni 2022

De Franse Revolutie (deel 1) ,   /    /   We schrijven eind jaren 80 van de 18de eeuw, nog niet zo gek lang geleden dus. In de straten van Parijs sluimert een sentiment van discontentement en honger. Frankrijk telt op dat moment zo'n 22 miljoen inwoners, waarvan de meeste behoren tot de "derde stand". Die had weinig tot niets te zeggen en was minimaal gerepresenteerd in 's lands bestuur. 16 juni 2022

Geraas en geruis. Een pleidooi voor imperfectie   /    /   Een boek van filosoof Jean Paul Van Bendegem is altijd een belevenis. Hij schrijft als geen ander en niets menselijks is hem vreemd. Hij laat zich niet in een keurslijf wurmen. Zijn gedachten zijn vrij. Vogelvrij zelfs. Voor de lezer is het een ongemeen avontuur: je weet niet waaraan je begint en nog minder waar het zal eindigen. Als je aandachtig een of andere lange en vrij complexe redenering of een ogenschijnlijk simpele verhaallijn volgt, en jezelf al te voorbarig gelukkig prijst omdat je daarin al bij al behoorlijk slaagt, blijkt plots dat het niet daarover gaat, maar over iets helemaal anders, het was ‘maar’ een metafoor… Die ommekeer had je niet zien aankomen, daarvoor had de lepe auteur maar al te goed gezorgd. Hij is zo eclatant en amusant overtuigend in zijn darstellung van uit zijn persoonlijk leven gegrepen faits divers, dat geen haar op je hoofd of in je eventuele baard er ook maar enigszins aan denkt dat het om een klassiek filosofisch of een berucht natuurkundig probleem zou kunnen gaan. Zelfs wanneer het boek uit is, valt niet met zekerheid te zeggen of het nu allemaal een ingenieuze vermomming was van een strategisch uitgekiende presentatie van een subliem samenhangend wetenschappelijk vertoog, dan wel een meanderende badinage, een ongeremde kortswijl van een ietwat excentriek maar verbluffend erudiet en clever emeritus. 13 juni 2022

Het levenseinde in eigen regie. 20 jaar wet euthanasie, palliatieve zorg en patiëntenrechten   /    /   Iedereen kent Wim Distelmans. Van ziens van tv, van horen zeggen. Of omdat men een van zijn vorige boeken heeft gelezen: 'Een waardig levenseinde', dat al zestien oplages telt, of 'Palliatieve sedatie. Trage euthanasie of sociale dood?' (7de druk), en 'Voor ik het vergeet' (4de druk), of omdat men een van zijn druk bijgewoonde lezingen heeft meegemaakt, al meer dan drieduizend! Dit nieuwe boek is een herwerking in essayvorm van nieuwe en oudere interviews, en het biedt Distelmans de gelegenheid om terug te blikken op de moeilijke ontstaansgeschiedenis van de drie belangrijke wetten vermeld in de ondertitel, en op zijn eigen persoonlijke geschiedenis en de rol die hij heeft gespeeld heeft bij de totstandkoming van de wetten en bij de sensibilisering van het publiek. Het is tevens een goede gelegenheid om te wijzen op een aantal onvolkomenheden van die wetten en de dringende noodzaak om daaraan te verhelpen, maar ook op de gebrekkige implementatie ervan in ons land, inzonderheid in het, zeker in de zorgsector, nog steeds erg verzuilde Vlaanderen. 13 juni 2022

Scherprechters van de geest. Duits debat tot op het bot.   /    /   Dirk Rochtus (1961) is een prominente Duitslandkenner. Hij volgt dit land al sinds zijn studentenjaren in Bonn op de voet. Hij sloot zijn studies Germaanse filologie af aan de Universiteit Antwerpen en doctoreerde er met een proefschrift over “De derde weg in de DDR 1989-90”. Als hoofddocent Duitse geschiedenis en European Politics aan de KU Leuven campus Antwerpen bestudeert hij de rol van Duitsland in Europa en publiceert erover in boekvorm, in tijdschriften en kranten. 3 juni 2022

Achtervolgd door de staatsmaffia. Het waargebeurde verhaal van Russische witwaspraktijken, louche moordanslagen en de lange arm van Poetin.   /    /   In de bespreking van dit boek “Achtervolgd door de Staatsmaffia” heb ik in grote mate rekening gehouden met een eerder boek “Vijand van de Russische staat” (Atlas Contact 2020 ISBN:9789046707852) dat Bill Browder schreef over dezelfde gebeurtenissen, maar met een andere aanloop, waarin hij meer nadruk legt op zijn activiteiten als Hedge Fund Manager, terwijl dit boek een aanklacht is tegen Poetin en de corrupte Russische Staat. 3 juni 2022

Amsterdam in 10.000 stappen. Historische wandelingen door de stad.   /    /   In 10 wandelingen tussen de 6 en de 8 km kan je Amsterdam verkennen. Ze zijn bedoeld voor degenen die er al lang wonen, voor de kersverse bewoners en voor de toerist in het algemeen. Elke hoofdstuk wordt voorafgegaan door een vaag plannetje met daarop in een zwarte lijn de wandeling. Dat is enkel bedoeld als oriëntatie, zodat je ongeveer weet waar je terecht komt. Je zou er dus niet veel aan hebben, ware het niet dat de twee auteurs in de tekst de route helder uitleggen. 3 juni 2022

Verlichting onder vuur   /    /   "Le nouveau Abou Jahjah est arrivé": dat is mijn conclusie na het lezen van zijn laatste boek. Jahjah is nu in de vijftig, hij is ouder en wijzer en milder geworden. Vroeger zag ik hem als provocateur, als oproerkraaier. Maar dit nieuwe boek toont een andere Jahjah. Hier is hij bezorgd om de Verlichting en om de liberale democratie die hieruit is voortgevloeid. Zoals de ondertitel van dit boek aangeeft, ziet hij drie bedreigingen: het woke-gedachtegoed, het islamisme en extreemrechts. Dat zijn drie zeer uiteenlopende tendensen, die elk op hun manier de liberale democratie bedreigen. 1 juni 2022