In vorm komen. Handboek praktische filosofie   /    /   In dit boek, over de kunst van de dialoog en het daar aan gelinkte onderzoek van uiteenlopende visies en houdingen, schotelt Josef Kessels zijn lezers als het ware een samenvatting voor van al zijn, doorheen de jaren, opgedane ervaringen en inzichten. Zodoende tracht hij hen in te wijden in een cultuur van ‘gezamenlijk’ nadenken; een smeltkroes van gedeelde waarden, normen, gewoonten, overtuigingen, kennis en tal van andere aangeleerde kenmerken die mensen alsnog tracht te verbinden ondanks hun verschillen. Een conceptueel en centraal leidend gegeven dat hen verbindt en stuurt. In bange en verwarrende tijden als vandaag kan het immers nooit kwaad even stil te staan bij het belang van het filosofische gesprek en zijn denkbaar belangrijke rol in de samenleving. 8 juli 2025

De twee gezichten van Vrouwe Fortuna   /    /   Francesco Petrarca (1304-1374) wordt vandaag de dag graag de vader van het humanisme genoemd. Hij was dan ook een van de eerste Renaissancehumanisten, zo niet dé eerste. Petrarca wilde in de eerste plaats terugkeren naar de schoonheid en het licht van de Grieks-Romeinse cultuur. De bekende uitdrukking ‘donkere Middeleeuwen’ is van hem afkomstig. Hij schrijft inzonderheid over de liefde, de natuur en het lichaam, over persoonlijke ervaringen, emoties en zelfovertreffing. 7 juli 2025

De kunstdief   /    /   Dit is een boek dat leest als een trein. Het is zo vlot geschreven dat je niet kunt stoppen met lezen. Ook al staat het boordevol informatie en passeren de waargebeurde feiten in een rotvaart, het blijft een bijzonder hapklare brok. Je kan het verhaal mijns inziens zo vlot weglezen omdat de schrijver je heel nieuwsgierig weet te maken en hier en daar kiest voor op z’n minst wat onverwachte wendingen en een strak, gestaag tempo. 27 juni 2025

FRANS WUYTACK - PERSONA NON GRATA   /    /   We leven vandaag de dag in een diepe onzekerheid over onze positionering in de tijd. Onmogelijk af te toetsen in welk tijdperk we leven, laat staan te voorspellen naar welke toekomst we op weg zijn. De wachtkamers van psychiaters puilen dan ook uit van mensen die afhaken. Opgevers die de razende vaart van onze samenleving niet meer kunnen volgen en die vaak met de vinger worden nagewezen wegens een vermeend gebrek aan karakter en ijver. Mensen voelen zich hoe langer hoe eenzamer, omdat ze merken dat ook de ander met zichzelf bezig is. Volgens de Franse schrijver Michel Houellebecq zijn we allemaal elementaire deeltjes geworden. We leven apart together, elk in onze bubbel. 7 maart 2025

Marseille 1940 - De grote exodus van kunst en literatuur   /    /   In een nauwgezette dagboekreconstructie van die veelbesproken maand toonde de bekende Duitse journalist Uwe Wittstock ons in zijn boek ‘Februari 1933. De winter van de literatuur’, in 2022 hoe schrijvers destijds omgingen met de onverhoedse en bedreigende realiteit van het naziregime, dat ietwat op een diefje aan de macht kwam, in het totale imbroglio van de Weimarrepubliek. Razendsnel moesten ze beslissen: vluchten of blijven? 2 maart 2025

Brieven van een bejaard man   /    /   Francesco Petrarca (1304-1374) wordt vandaag de dag graag de vader van het humanisme genoemd. Hij was dan ook een van de eersten, zo niet dé eerste Renaissancehumanist. Petrarca wilde in de eerste plaats terugkeren naar de schoonheid en het licht van de Grieks-Romeinse cultuur. De bekende uitdrukking ‘donkere Middeleeuwen’ is van hem afkomstig. Hij schrijft inzonderheid over de liefde, de natuur en het lichaam, over persoonlijke ervaringen, emoties en zelfovertreffing. 24 februari 2025

Cultuur en betekenis - Filosofie van de geesteswetenschappen   /    /   Dit boek is, naar eigen zeggen van de schrijver, begonnen als een uitwerking van het onderwijs dat de schrijver jarenlang heeft gegeven aan de Faculteit Wijsbegeerte van de Rijksuniversiteit Groningen en aan de Faculteit Cultuurwetenschappen van de Open Universiteit. Gaandeweg is het meer geworden dan dat, namelijk een hernieuwde bezinning op de waarde, wetenschappelijkheid en positie van de geesteswetenschappen. 7 februari 2025

Anita Berber - Weimar danseres in Nederland   /    /   In een periode dat portretkunst door de fotografie dreigde voorbijgestoken te worden, maakte het Duitse enfant terrible Otto Dix er zijn hoofdbezigheid van. Zijn kunst was vermetel, bijtend en vaak ook ongeremd. Denkbaar kennen jullie het portret dat hij in 1925 borstelde van de femme fatale Anita Berber: een bandeloze tänzerin met donkerrood haar en wulps gestifte lippen, maar met het gezicht van een moegestreden relschopster. 5 februari 2025

Levensfasen van de wereld   /    /   In 1790 wordt Friedrich Wilhelm Joseph Schelling op vijftienjarige leeftijd toegelaten tot de Tübinger Stift. Omdat hij een echt wonderkind is, dat op zijn achtste al Grieks en Latijn kon lezen, staat men hem toe, ondanks de leeftijdsgrens, zijn studie aan deze vijfjarige predikantenopleiding te beginnen. Schelling krijgt een kamer toegewezen in het studentenverblijf van de universiteit. Zijn kamergenoten zijn de vijf jaar oudere Georg Wilhelm Friedrich Hegel en Friedrich Hölderlin, die twee jaar eerder aan de opleiding begonnen waren. Tussen de drie ontstaat een hechte vriendschap, die zich centreert rond een interesse voor de Griekse cultuur, maar vooral voor de filosofie van Kant, Spinoza en Rousseau. 10 december 2024

Even verlicht. Zes vrouwelijke filosofen en hun impact op de wereld.   /    /   Als inleiding eerst even dit. In de jaren zeventig zaten zowat alle vrouwen in hetzelfde schuitje: het was knokken om te studeren, om na een huwelijk en kinderen aan het werk te blijven, om die korte rok aan te trekken, vrije seks te beleven of het recht op abortus af te dwingen. Er is sinds mei '68 veel vooruitgang geboekt, maar seksuele vrijheid wordt vandaag nog steeds verward met objectivering van vrouwen. 27 november 2024