Levensfasen van de wereld   /    /   In 1790 wordt Friedrich Wilhelm Joseph Schelling op vijftienjarige leeftijd toegelaten tot de Tübinger Stift. Omdat hij een echt wonderkind is, dat op zijn achtste al Grieks en Latijn kon lezen, staat men hem toe, ondanks de leeftijdsgrens, zijn studie aan deze vijfjarige predikantenopleiding te beginnen. Schelling krijgt een kamer toegewezen in het studentenverblijf van de universiteit. Zijn kamergenoten zijn de vijf jaar oudere Georg Wilhelm Friedrich Hegel en Friedrich Hölderlin, die twee jaar eerder aan de opleiding begonnen waren. Tussen de drie ontstaat een hechte vriendschap, die zich centreert rond een interesse voor de Griekse cultuur, maar vooral voor de filosofie van Kant, Spinoza en Rousseau. 10 december 2024

Even verlicht. Zes vrouwelijke filosofen en hun impact op de wereld.   /    /   Als inleiding eerst even dit. In de jaren zeventig zaten zowat alle vrouwen in hetzelfde schuitje: het was knokken om te studeren, om na een huwelijk en kinderen aan het werk te blijven, om die korte rok aan te trekken, vrije seks te beleven of het recht op abortus af te dwingen. Er is sinds mei '68 veel vooruitgang geboekt, maar seksuele vrijheid wordt vandaag nog steeds verward met objectivering van vrouwen. 27 november 2024

Het carnaval van het zijn - Handboek ’patafysica   /    /   Een recensie is mijns inziens niet zomaar een doordeweeks verslagje. Neen, het is een goed verhaal met een heldere argumentatie. Want, als je een goede recensie weet te schrijven, zullen lezers je argumenten begrijpen en je vertrouwen dat je oordeel voortkomt uit een objectieve blik. Alhoewel, objectief? Enfin. 27 oktober 2024

Askruis   /    /   Tijdens de jaarlijkse Aswoensdagvieringen lieten nogal wat diehard katholieken hun voorhoofd versieren met een kruisteken. Voor de dienstdoende kruisaanbrenger het kruis tekende, sprak hij van oudsher de even toverachtige als groteske woorden: “Bedenk wel, mens, stof zijt gij en tot stof zult gij wederkeren.” Gods vermeende woorden van net na de zondeval. Toen de mens uit de Tuin van Eden werd gebonjourd. 24 oktober 2024

Bekommernis, zorg voor instandhouding van het leven vanuit bevrijdingsfilosofisch perspectief   /    /   Bevrijdingsfilosoof Will Heeffer is er rotsvast van overtuigd dat we met z’n allen vastszitten in een opdeling van de wereld in centrum en periferie. Een opdeling die voortkwam uit de wereldsysteemtheorie van Immanuel Wallerstein. Bovendien lopen we al decennia lang gebukt onder schuldenproblematiek en afhankelijkheidsrelaties. In plaats van te luisteren naar academici uit the global south, mensen die de dupe zijn van dat denken, wordt over hen door mensen uit het centrum gesproken. 30 augustus 2024

Freud, Wenen en de ontdekking van de moderne geest   /    /   Na voortdurende aansporingen van zijn Britse redacteur besloot auteur, klinisch psycholoog, psychotherapeut en dwangneurosespecialist Frank Tallis uiteindelijk alsnog een boek te schrijven over de fascinerende denkwereld en erfenis van ‘grote roerganger’ Sigmund Freud (1856-1939). Een welvoorziene maatltijd die hij vervolgens nog wat aandikte met royale porties biografische gegevens en cultuurhistorische beschouwingen. 30 augustus 2024

Ludwig Wittgenstein. Een biografie   /    /   De in 1957 geboren Ray Monk is hoogleraar filosofie aan de universiteit van Southampton. Voor zijn nauwgezette, verhelderende en bovenal zeer monumentale Wittgenstein-biografie won hij doorheen de jaren twee prestigieuze prijzen. Dit boek is een heruitgave van het in 2012 verschenen werk, Ludwig Wittgenstein: Portret van een gekwelde ziel. Jaren lang was Wittgenstein niet verkrijgbaar, tenzij antiquarisch, terwijl de hoofdrolspeler zowat overal geldt als de belangrijkste filosoof van de laatste honderd jaar. 26 augustus 2024

Jan Cremer. Portret van een legende.   /    /   Naar eigen zeggen hield Jan Cremer (Enschede, 20 april 1940 – Amsterdam, 19 juni 2024) van boeken in een klare taal. Ik las ooit, ergens in een interview dat hij David Van Reybroucks Congo grandioos vond en dat hij ook De Bourgondiërs van Bart Van Loo zeer zeker kon pruimen. Zelf gebruikte hij, weerom naar eigen zeggen, nooit moeilijke woorden. Hij las immers zelf niet graag boeken met moeilijke woorden, hij wou kunnen doorlezen, hij wou niet dat de schrijvers hem deden voelen dat hij iets niet begreep, vandaar. Weet je wel. 21 augustus 2024

Het dionysische wereldbeeld & Filosofie in het tragische tijdperk van de Grieken   /    /   De klassieke Griekse tragedie wordt tot op vandaag zowat overal in het ondermaanse op de planken gebracht door diverse toneelgezelschappen. De werken van Aeschylus, Sophocles en Euripides, de grote drie uit de bloeiperiode van de Griekse tragedie, bezitten blijkbaar een aantrekkingskracht die de tand des tijds blijft weerstaan. Maar waarin schuilt de grenzeloze kracht die de onafgebroken populariteit van deze tragedies garandeert? 16 augustus 2024

Een boek voor iedereen en niemand. Nietzsches Zarathoestra lezen.   /    /   Uitgeverij Boom heeft in samenwerking met de auteurs Gaila Pander, Paul van Tongeren, Henk Manschot, Wouter Veldman, Johan de Jong en Gert-Jan van der Heiden een bijzonder boek uitgebracht dat op meerdere vlakken een belangrijke verdieping biedt voor de lezer die ‘Aldus sprak Zarathoestra’ alsnog beter wil begrijpen. 16 augustus 2024