27 september 2024
Het Vaticaan
Eenzame mannen. Wiens enige gezelschap boosheid is. Die kwaad zijn op de wereld. Kwaad op de rest van de Kerk. Vaak samenwonend met een huishoudster die als enige taak heeft hen te dienen, als een serviele butler. Het is het intrieste beeld dat mij rest van de VRT Canvas-reeks 'Het Vaticaan – De Staat van de Kerk', met Rik Torfs. Eerlijk: Torfs heeft mij verrast. Ik had immers wat te snel geoordeeld en had helemaal niet verwacht dat de reeks een waardevol inzicht zou brengen in de sfeer die heerst in de Kerk.
Ik dacht zelfs dat ik kwaad zou worden. Om de arrogantie van de macht en het kerkelijke geld dat ik te zien zou krijgen. Ik was mis. De serie heeft mij triest gemaakt en een knagend gevoel van medelijden achtergelaten, waarover ik me zelfs enigszins schuldig voel. Omdat ik medelijden geen aangenaam gevoelen vind. Omdat medelijden venijniger is dan boosheid.
Rik Torfs heeft voor mij zelfs een illusie doorprikt. Ik had pracht en praal verwacht in een sfeer van zelfgenoegzaamheid. Theologische leerstellingen om anderen te treiteren. Een filosofische discussie om de spirituele essentie van het geloof te verdedigen en, vooral, op te dringen. Tirades over het bestaan van een god en de onomkoombaarheid van zijn wezen voor elkeen op aarde. Dat zag ik niet en wat ik zag maakte me verdrietig.
Het contrast kan niet groter zijn met de betweterige, onverdraagzame, conservatieve en vaak immorele paus. Een paus die baas is van een Kerk, die nog steeds de dossiers van kindermisbruik achterhoudt. Die niet alle mensen als gelijkwaardig wenst te behandelen. Die niet bereid is de verantwoordelijkheid voor het wangedrag van zijn organisatie op te nemen. Voor wie vrouwen dienstig moeten zijn. In de serie als een soort van huishoudslaaf. In de maatschappij met hun lijf waarover ze geen volledige zeggenschap mogen hebben en, als ze dat wel betrachten voor 'huurmoordenaars' uitgescholden worden.
De serie toonde kardinalen die frêle en eenzaam waren en wiens boosheid om banale zaken als het geslacht van een pastor of iemands geaardheid hen nog meer isoleerde.
Ik heb mij geweerd ter gelegenheid van het pausbezoek. Niet tegen het bezoek, want eenieder is vrij: om te gaan en staan waar hij wil en om te geloven en zeggen wat hij wil. Wel omdat de paus, mede namens zijn Kerk, vele dingen goed te maken heeft tegenover de maatschappij en daar maar niet toe komt, terwijl hij wel de tijd vindt om boosheid te propageren en tracht anderen het leven zuur te maken. Nog altijd denkt hij dat de maatschappij zich zal aanpassen aan de Kerk, maar bij zijn organisatie is niet hetzelfde engagement te bespeuren.
Toen ik de serie bekeek (en dat is zeker geen tijdsverspilling), voelde ik mij nagenoeg schuldig omdat ik van mijn kant boos was op mensen die ronddwalen in een zee van verdriet en haat, maar op een manier dat ze zichzelf er pijn mee doen.
Meer van Mario Van Essche