28 januari 2025
Annus horribilis
Al een hele poos leven we in onzekere tijden. Als we onze levensstandaard willen aanhouden, moeten we bereid zijn om in te leveren, orakelen onze politici. Ze blijken amper te beseffen hoe tegenstrijdig dat klinkt. Maar in de achtergrond tekent zich een Apocalyps af, die hun woorden kracht bijzet en elk potentieel verzet op voorhand doet verstommen.
Een ware vuurzee legt grote delen van een welvarende stad in de as. Een andere keer vegen modderstromen in een mum van tijd een heel wagenpark op een hoopje. Zelfs goed uitgeruste hulpdiensten moeten machteloos staan toekijken. Gesofisticeerde algoritmes waar we al onze hoop in hadden gesteld, bleken niet in staat de rampen te voorspellen.
Alsof dat nog niet erg genoeg is, blijken ook de dijken van de internationale machtsevenwichten het te begeven. De grote droom van de vrije markt en de vrije verkiezingen die na de val van het ijzeren gordijn even door onze hoofden waaide, de 'grote verwachtingen' zoals Geert Mak die noemde, blijken op een nachtmerrie uit te draaien.
Die droom was misschien al te doorzichtig en bij wijlen provocatief pocherig. De McDonalds op het rode plein moest haastig de deuren sluiten toen een gekrenkte wereldmacht zijn beer ontbond. Een sympathiek libertair feestje organiseren aan de rand van de checkpoints die een georganiseerde landroof veilig moesten stellen, was het signaal voor een wrede aanslag van het ondergrondse verzet in een gebied dat sinds mensenheugenis de overspannen predicaten 'beloofd' en 'heilig' moet torsen. Niets ontziende wraak van het best uitgeruste leger ter wereld waartegen zelfs de verenigde naties sprakeloos zitten aan te kijken, heeft zich daarop ontbolsterd.
Die droom was misschien al te doorzichtig en bij wijlen provocatief pocherig. De McDonalds op het rode plein moest haastig de deuren sluiten toen een gekrenkte wereldmacht zijn beer ontbond. Een sympathiek libertair feestje organiseren aan de rand van de checkpoints die een georganiseerde landroof veilig moesten stellen, was het signaal voor een wrede aanslag van het ondergrondse verzet in een gebied dat sinds mensenheugenis de overspannen predicaten 'beloofd' en 'heilig' moet torsen. Niets ontziende wraak van het best uitgeruste leger ter wereld waartegen zelfs de verenigde naties sprakeloos zitten aan te kijken, heeft zich daarop ontbolsterd.
Alles moet veranderen, als je wil dat alles hetzelfde blijft, zingt dichter Cappelle. Het is wat mij betreft nu al het vers van het jaar. Waar dit tijdsgewricht al eerder door zovelen als een transitiefase werd omschreven, krijgen we nu echt het gevoel op het scharnier te zitten. Zozeer dat dit annus horribilis eerder op een zotte draaideur begint te gelijken. Robuuste democratieën kraken op hun grondvesten. Een consensus vinden over hoe zich te gedragen in een zee van opspelende en gemanipuleerde sentimenten, blijkt een uphill battle.
Tegenmachten met verdoezelde of openlijk autoritaire trekken, hebben al een hele tijd de wind in de zeilen. Maar na de verkiezingstsunami van 2024 hoeven ze zich niet langer in te houden. Woke, diversiteit, inclusie. Weg ermee. Zonder scrupules, met zattemanspraat die zich niet langer excuseert maar zich als heersend discours ontpopt, vegen de winnaars van de klassenstrijd de tegenstand van onderuit op een hoopje om hem vervolgens voor hun kar te spannen.
Het wordt duidelijk dat vrije markt en democratie zich niet zo goed tot elkaar verhouden als was voorgesteld. De eerste eet de tweede met haar en huid op, zo blijkt.
Wereldwijd wordt op geen dode gekeken terwijl grootmachten hun zinnen zetten op het laatste op de natuur te veroveren gebied dat vanonder een dikke ijslaag zichtbaar wordt. Zullen de al zwaar geteisterde fragiele evenwichten in de dunne chemische laag waar we deel van uitmaken, stand houden wanneer ook die ertsen met man en macht naar de oppervlakte gesleurd worden om toe te laten dat het geld de kant blijft uitrollen waar het al die tijd al onder de protectie van dreigend nationalistisch wapengekletter is heen gerold ?
Toch is het antwoord op al dat onheil dat aan de keerzijde van de beloofde vooruitgang en de zogenaamd intelligente technologische ontwikkelingen dreigt, verbijsterend eenvoudig. De mens moet rust inlassen. Tijd om zich te bezinnen. Niet alles hoeft meteen.
Wees op je hoede wanneer politici zich als boekhouders vermommen en met bloedrode financiële balansen die 'geen uitstel dulden' zwaaien. Die zogenaamde financiële putten zijn slechts de pijntjes van een verwende en wereldvreemde upper class, die zijn beloofde rente niet op tijd uitbetaald zou krijgen. Als de oplossing van onze burgervaders er bovendien in bestaat dat mensen nog meer en nog langer moeten werken, dan blijkt daaruit alleen al dat ze voor een andere ploeg rijden dan die van het algemeen belang. Het is al enige tijd geweten dat we de activiteitsgraad van het menselijk ras in tegendeel moeten temperen.
Ze slaan de bal dus serieus mis. Ze schieten naast de roos. Het loutere feit dat ze applaus krijgen van op de hoogste banken, zou genoeg moeten zijn om hen de wacht aan te zeggen. Is het tenslotte niet die leidende klasse die ons met een wereld opzadelde die klaar en duidelijk uit balans geraakt?
Als we even een paar stappen achteruit zetten om een beter zicht te krijgen op het plaatje dat we met zijn allen aan het uitschilderen zijn, dan weten we dat. Wie zegt dat een rustiger leven en een betere verdeling van de overvloedig aanwezige rijkdom onbetaalbaar zijn, dwaalt. Wie dat echt gelooft moet zich dringend bijscholen. Het kan natuurlijk dat die handpoppen de taal van het kapitaal spreken om zelf een graantje mee te pikken. Dat laatste zou in het licht van de calamiteiten die ons met gezwinde spoed aan het teisteren zijn erg cynisch zijn. Ik kan het bijna niet geloven.
Ik geloof voor mijn eigen zielenheil dan ook liever dat de collectieve dwaasheid zo dominant geworden is dat weinigen er nog aan ontsnappen.
Het zal in 2025 heel zeker fel de verkeerde kant uitgaan. We zijn met te weinigen die met de juiste afstand naar de dingen kijken. Maar toch steeds met meer.
Wie www.novemberverklaring.eu al heeft onderschreven, weet niet alleen hoe de problemen er uitzien, maar heeft ook een helder beeld van hoe het beter kan.
Wie www.novemberverklaring.eu al heeft onderschreven, weet niet alleen hoe de problemen er uitzien, maar heeft ook een helder beeld van hoe het beter kan.
Op dit moment hebben we geen ander wapen dan dat inzicht verder te verspreiden. De rampen, oorlogen en maatschappelijke ineenstortingen die te verwachten zijn, zullen onze rangen gestaag aanvullen, tot het geluid van een nieuwe rustige wereld luider zal klinken dan het lawaai waarmee de luidste brulpaap ons nu tegen elkaar opzet tot we het normaal vinden om zelfs soldatenkinderen aan zijn waanzin op te offeren.
Meer van Hans Claus