8 juli 2020
Matthias Schoenaerts in de bres voor kleinschalige detentie
Graffiti is een kunstvorm die bij nacht wordt beoefend. In het verborgene, op het domein van het verbodene. Pas als de zon weer opgaat, krijgen voorbijgangers de boodschap in het gezicht geslingerd. Die zit er meestal niet naast. Het is de boodschap van wie in de weldenkende, klaarlichte dag geen stem krijgt.
De strafste boodschap van onze bekendste graffitispuiter is verleden week gezet in Oudenaarde. Zodanig in het verborgene dat hij in het geheel zelfs niet zichtbaar is voor het grote publiek. Het is een boodschap van hoop. Haaks op het gevoel van wanhoop waarin deze bizarre, chaotische en onzekere tijden ons dag in dag uit wentelen. De boodschap is bovendien bedoeld voor zij die in deze duistere tijden in het meest duistere deel van onze glittersamenleving vertoeven en alle redenen hebben om de wanhoop nabij te zijn. Hij staat metershoog en metersbreed op de muur van een binnenplaats van de gevangenis.
Nu leggen onze langgestraften een kaartje, in de zon, zittend op de bankjes die naast die inmiddels stijlvolle muur in het gras staan. Kunst in huis. Ze hijsen zich met hun getrainde lichamen omhoog aan amateuristisch, maar daarom niet minder stevig in elkaar geflanste fitnesstoestellen. En nadat ze met dat spierwerk hun hoofd hebben leeggemaakt van het gepieker dat daar woedt en zich weer rechten, zien ze de biddende handen van Matthias Schoenaerts, vijf meter hoog, tegen een muur waarop antieke barsten zijn geschilderd. Matthias heeft die barsten op de Via Appia in Rome op de gevoelige plaat vastgelegd en naar Oudenaarde geteleporteerd.
Zo dicht zitten onze gedetineerden nu bij het hart van onze beschaving … die op barsten staat.
(lees verder onder de foto)
(lees verder onder de foto)
Matthias Schoenaerts in de bres voor kleinschalige detentie
Maar elke barst verraadt energie. Iets ouds barst, iets nieuws breekt door. Matthias Schoenaerts is peter van RESCALED, de internationale beweging met Belgische roots, die ijvert voor kleinschalige detentie. Gevangenissen zijn van langsom meer het symbool van een samenleving die mensen van elkaar vervreemdt. Het was de strafvorm die paste bij een wereld die mensen onderwerpt aan structuren en hen de grip op de eigen omgeving ontzegt. Die wereld die nu aan het barsten is.
We zijn niet naïef. In tijden van transitie wordt druk gestraft. De oude krachten die de muren recht houden, weren zich als een duivel in een wijwatervat. De grote maatschappelijke problemen die zo'n transitie met zich brengt, zorgen immers voor veel onrust. Gele hesjes, terreur, Black Lives Matter, noem maar op. Het zal niet stoppen. Want de energie van nieuwe generaties met nieuwe dromen duwt gestaag maar zeker de oude muren om.
Door de barsten van Matthias Schoenaerts schitteren enkele sterren. Onze verbondenheid met iets groters. Het besef van iets groters en van de weeromstuit van onze gemeenschappelijke kleinheid brengt ons dichter bij elkaar. Verenigt ons.
Het beeld van de mens als meester en veroveraar van het heelal tuimelt. Zijn plaats wordt ingenomen door de verbindende, aardse supersamenwerker van Van Duppen en De Wachter.
Nog eens, we zijn niet naïef. Ook in de toekomst zal er gestraft worden. Maar dan met zorg. In huizen, op mensenmaat. Met een beetje kunst in huis. Op zijn minst de kunst om naar elkaar te luisteren.
Met dank aan Matthias Schoenaerts voor dit grote gebaar in dit kleine maar o zo belangrijke, verborgen graffitihoekje van onze samenleving.
With love
Meer van Hans Claus
With love