16 juli 2020
COVID-draaikolk
We vielen dit jaar in een draaikolk waarin de 'deeper mind' naast het virus individueel en collectief een belangrijke rol speelde. Bij gebrek aan een betere populaire term gebruik ik 'deeper mind' voor de niet-bewuste aspecten van de menselijke geest, die op betekenisgerelateerde wijze onze ademhaling beïnvloeden, evenals onze hartslag, spijsvertering, immuunreacties, en zelfs wat we denken. Deze aspecten zijn de laatste decennia grondig wetenschappelijk bestudeerd. Het belang ervan is uitvoerig aangetoond, inclusief op gezondheidsvlak. Ik schreef er een boek over, 'Your Mind as Cure', met honderden medisch-wetenschappelijke referenties.
Dit gaat over de huidige wetenschappelijke visie op de mens in eenheid geest-lichaam en met aandacht voor het niet-bewuste en toch betekenisvolle mentale aspect, way beyond Freud. Ik zie dit als het noodzakelijke onderwerp van een modern humanisme dat zich radicaal emancipeert van een achterhaald Cartesiaans dualisme. Niet om terug te keren naar obscurantisme, maar om een rationele synthese te maken van het conceptuele en het niet-conceptuele gebeuren in de menselijke geest en brein. Dat is noodzakelijk voor een betere toekomst, op lange en spijtig genoeg ook korte termijn.
Terug naar corona, dus. De ellendige complicaties van de eerste COVID-golf zijn op gezondheidsvlak, economisch en sociaalpolitiek vlak nog lang niet voorbij of zelfs in kaart gebracht. Meer nog, als we niet op een gepaste manier handelen, vallen we opnieuw in dezelfde draaikolk waarin ook mentale elementen, conceptuele en niet-conceptuele, een belangrijke rol spelen. Een tweede golf kan zelfs nog erger worden. Omwille van economische redenen, bijvoorbeeld, zullen landen een nieuwe lockdown uitstellen, waardoor het nog heftiger wordt. Zie de VS, nu reeds. Ook worden mensen, misschien vooral jongeren, 'motivatie'-moe (zie mijn blog Motivatie is geen evidentie) als hierin het niet-conceptuele niet wordt gevalideerd. In 2020 zijn we aan de ergste coronamaanden (januari, februari, maart) ternauwernood ontsnapt. Zie ook dr. Adam Kucharski van de London School of Hygiene and Tropical Medicine: 'A second wave is almost inevitable, particularly as we go towards the winter months.'
We zijn er de vorige keer blind ingetuimeld en ik zie het nu weer gebeuren. Zie het virus als een stressvirus dat een nieuwe niche heeft gevonden van specifiek gestreste organismen: wij. De echte draaikolk werd en wordt hierbij ternauwernood gezien, maar de desastreuze gevolgen wel. Financiële experts spreken over een economische meltdown bij een tweede minstens-even-grote golf. Wel dan. Blind blijvend voor de diepere aspecten van onszelf komt die er zeker. Niet alleen kijken dringt zich op, maar ook handelen. De eerste golf kwam verrassend snel vanwege het draaikolkfenomeen. Vanwege hetzelfde principe gaat het nu verrassend snel beter, maar zal het ook opnieuw verrassend snel terugkeren. Naargelang het jaar vordert, draagt elke opflakkering meer risico. Hier dan maar doorheen breken? Dat onderschat, vrees ik, schromelijk de volle kracht van de draaikolk.
Zo werkt het: de verschillende materiële en mentale elementen van de draaikolk versterken elkaar en voor je het weet, is men de controle (weer) kwijt. Dus ligt het gevraagde voor de hand, namelijk rekening houden met wat al te veel genegeerd wordt in de totale geneeskunde – onszelf als natuurlijk organisme – en met een realistische kijk op deeper mind-aspecten. Er is meer dan voldoende gekend in research, theoretisch en experimenteel, dat het belang hiervan aantoont. What shall it be? Twee keuzes:
- houden we er geen rekening mee → tweede golf → meltdown
- doen we dat wel → spannend
Het zou triest zijn achteraf te kijken naar het wrak en dan pas te beseffen wat we gemist hebben. Er kan nog veel ten goede gebeuren, maar dan wel nu.
Vanuit mijn expertise – arts en PhD geneeskunde en master in cognitieve wetenschap – zie ik dat de toestand ultragevaarlijk is, wellicht gevaarlijker nog dan wat we al hebben meegemaakt op de drie bovengenoemde vlakken.
Praktisch: MINDING CORONA is mijn boek hierover, verkrijgbaar op Amazon en als e-book quasi gratis aangeboden. Wees gerust, ik zal (en wil) hier niet rijk van worden. Ik heb ook een app ontwikkeld als direct bruikbaar instrument in het Engels en Nederlands. Die is volledig gratis, te vinden als 'Aurelis app' op Google Play en binnenkort ook de App Store. De app veronderstelt openheid in gebruik. Anders is het als een aspirine die je op je hoofd plakt: werkt niet. Het moet naar binnen komen. Maar als deze openheid wordt opgebracht, kan het levens redden.
Volledige zekerheid bestaat niet in wetenschap. Gezien alle omstandigheden is het belangrijk om op zijn minst rekening te houden met de Minding Corona-premisse. Mocht het over een pil gaan waarvoor evenveel aanwijzingen bestonden als hiervoor, dan zouden er biljoenen gaan naar onderzoek en ontwikkeling. Nu niets. Nochtans gaat het over wie wij zijn, het diepere in onszelf, dus ook het belangrijkste van onszelf. Bovendien zou het in dit geval een gelegenheid zijn om tot waardering te komen hiervan, met immense repercussies binnen en buiten de gezondheidszorg. Het huidige moment zou ondanks alles dan toch ook nog iets positiefs betekenen. De tijd dringt, volgens mij, niet alleen wat het virus betreft.
Meer van Jean-Luc Mommaerts