26 mei 2021
Studenten worden gediscrimineerd door een valse dichotomie
Ik ben een student eerste bachelor. Onlangs kreeg ik een melding van de app van VRT NWS: alle leerlingen mochten weer voltijds naar school vanaf 10 mei!
Spontaan welde de hoop in me op. Mochten we na anderhalf semester eindelijk weg van datzelfde scherm in diezelfde kamer? Ook een lichte wrok borrelde op: we mochten nu wel naar de les, maar die duurde nog maar een week. Toch was ik niet van plan me te verliezen in die bitterheid. Een volle lesweek in echte, fysieke aula's, het was als een droom!
En bij een droom is het gebleven. 'Alle leerlingen' bleek te slaan op de leerlingen van de tweede en derde graad secundair onderwijs. Ik was met verstomming geslagen. Zijn wij geen leerlingen dan? Naar mijn weten leren we wel degelijk dingen bij. Toch duidt men ons steevast aan met de term 'student'.
Wat is dan het verschil tussen een leerling en een student? Het verschil moet significant zijn, want het wordt telkens weer gebruikt om studenten hoger onderwijs te verwaarlozen. Terwijl minister van Onderwijs Ben Weyts in het oog van de storm zijn been stijf hield om de lagere en middelbare scholen open te houden, zaten wij al meer dan een half jaar thuis weg te kwijnen. Toch blijkt er geen goede grond te zijn om het onderscheid te maken. Leerlingen en studenten strikt van elkaar onderscheiden, is dus een valse dichotomie.
Het hoger onderwijs zou een significante bron van coronabesmettingen zijn. Dat lijkt inderdaad te kloppen. Maar ook het lager en middelbaar onderwijs maken zich daaraan schuldig. Terwijl beleidsmakers als Ben Weyts – maar ook rectoren als Rik Van de Walle – de sluiting van hogescholen en universiteiten als evident beschouwden, stopten ze hun hoofd in het zand wanneer men die mogelijkheid voor lagere en secundaire scholen opperde. Ze spraken zelfs tegen dat scholen veel besmettingen zouden voortbrengen; tot het in de 'paaspauze' plots noodzakelijk was. Waarom houdt de overheid de scholen op bijna dogmatische wijze open?
Ten eerste is kwalitatief onderwijs noodzakelijk voor kinderen om verregaande leerachterstand te voorkomen, zo luidt het. Maar hetzelfde argument gaat op voor hogeschoolstudenten. Voor leerlingen uit het zesde secundair worden bergen verzet, maar eerste bachelors – waarvan de overgrote meerderheid slechts een jaar ouder is – moeten hun plan trekken.
Ook het mentaal welzijn van de leerlingen staat op het spel. Het is inmiddels echter overduidelijk dat ook meerdere studenten er mentaal onder doorgaan. De studentenpsychologen worden overspoeld en moeten met gigantische wachtlijsten werken. Als het zo verder gaat, zullen ook zij een psycholoog nodig hebben voor hun burn-out.
Ten slotte moet live onderwijs gelijke kansen voor alle leerlingen verzekeren. Niet iedereen heeft het even breed thuis. Een degelijke computer om van thuis uit les te kunnen volgen, is dus niet vanzelfsprekend. En zelfs als die computer er staat, moet die nog met de buitenwereld zijn verbonden. Snelle internetverbinding is noodzakelijk om de lessen goed te kunnen volgen, maar kost ook weer geld. Maar ook dat probleem delen hogeschoolstudenten. Een belangrijk deel van de studenten moet daarbovenop de studies zelf betalen. Waarom moeten zij wel hun eigen boontjes doppen?
Er lijken dus geen significante verschillen te zijn tussen leerlingen en studenten – behalve de iets hogere leeftijd van die laatsten. Maar is dat verschil in verhouding met het verschil in omstandigheden tussen beide? Schooljuffen en -meesters klagen dat hun schoolreis niet kan doorgaan, terwijl de meeste studenten amper een paar dagen naar de campus konden gaan doorheen het hele academiejaar. De weegschaal staat duidelijk uit evenwicht.
Het onderscheid tussen leerlingen en studenten blijkt onhoudbaar. In plaats van een degelijk gegronde tweedeling is het een instrument om de problemen van studenten hoger onderwijs te negeren – vaak met succes. Maar geen nood: binnenkort zien we elkaar weer. Dat zal alleen niet gemoedelijk in de les zijn, maar gestrest en leeggezogen op het examen.
Meer van Stef Bracke