17 september 2021
De UVRM is er voor iedereen
De Universele Verklaring van de Rechten van de Mens (UVRM) werd in 1948 boven de doopvont gehouden. Amendementen in de vorm van tweede en derde generaties mensenrechten volgden. Ze schenken ons een belangrijke maatstaf waaraan de waardigheid van elk mensenleven wordt afgemeten. Helaas liggen ze steeds meer onder vuur. Autocraten van het genre Orbán of Bolsonaro vegen er schaamteloos hun voeten aan. Imperialisten dragen ze onder het mom van nation building uit, maar schenden ze, ondertussen zonder blikken of blozen hun eigenbelang nastrevend. Cultuurrelativisten op hun beurt hebben vragen bij de universaliteit van die Universele Rechten van de Mens. Je zou volgens hen bijna respect moeten hebben voor hoe bijvoorbeeld de taliban op hun eigen authentieke manier de Afghaanse samenleving wens(t)en in te richten. 'Het is niet aan ons om hen onze visie op democratie en de eraan verbonden waarden en normen, rechten en plichten, op te dringen', zo luidt het steeds vaker.
Ik betwijfel ten zeerste of de Afghaanse vrouwen en meisjes dat vandaag ook zo zien. Het zal ze worst wezen of rechten, die hun vrijheid, waardigheid en zelfbeschikking zouden kunnen garanderen, al dan niet een 'westers construct' zijn. De UVRM wil mensen vrijmaken, mogelijkheden scheppen en hen de ruimte bieden waarbinnen ze naar eigen inzicht hun leven kunnen inrichten. Wat is daar in vredesnaam westers aan? Cultuurrelativisme is vaak een flauw excuus om onverschillig te blijven. 'We gaan ons toch niet moeien met binnenlandse politiek?' Goedkoop. Makkelijk. Laf.
En wat moeten we denken van deze argumentatie: 'Het is hun cultuur en traditie. Hun religie bepaalt dat. Daar moeten wij respect voor hebben.' Mooie religie die spuwt op vrouwen, homo's en vrijdenkers. Mensen verdienen respect. Idiote levensbeschouwingen niet. Fundamentalistische christenen die er nu in Texas de strengste abortuswet van de VS hebben doorgekregen. Poolse oerconservatieve katholieken die zich moeien met de rechtspraak. Moellahs die de geesten van hun gelovige volgelingen vergiftigen. Baarlijke duivels? Of zijn ze in de ban geraakt van verdorven denkbeelden die hen daarbij ook nog macht en een bepaald aanzien verschaffen?
Zoals Steven Weinberg ooit zei: 'There are good people who do good things, there are bad people who do bad things, but to get a good person to do a bad thing takes religion'. Er zijn uiteraard nog andere things die goede mensen tot slechtheid aanzetten. Maar in het lijstje van macabare verleidingen eist religie een ereplaats op.
Meer van Jim Casy
Zoals Steven Weinberg ooit zei: 'There are good people who do good things, there are bad people who do bad things, but to get a good person to do a bad thing takes religion'. Er zijn uiteraard nog andere things die goede mensen tot slechtheid aanzetten. Maar in het lijstje van macabare verleidingen eist religie een ereplaats op.