5 mei 2025
De stad van schimmen
Dublin 1934, een vermiste vrouw, twee mysterieuze moorden.
Dit is een geweldige detectiveroman: Russell kadert een intrigerende moordzaak in een correcte historische context. Dublin en Danzig (later Gdansk) zijn in 1934 plaatsen waar het Nazisme opgang maakt en slechts weinigen beseffen waartoe dat zal leiden. In die historische sfeer plant Michael Russell zijn intrige: de zoektocht naar een verdwenen Joodse vrouw en de reden waarom twee mensen vermoord zijn en begraven in de bergen boven Dublin.
Hannah is een Joodse vrouw die in Dublin op zoek is naar haar vriendin. De Duitse aborteur, Keller, zou de laatste zijn die haar zwangere vriendin gezien heeft. Rechercheur Stefan Gillespie arresteert hen beiden op verdenking van illegale abortus, want de Ierse wet volgt de Rooms-katholieke wet die dat als moord beschouwt. De rechercheur raakt geïntrigeerd door Hannah en haar verhaal en nog meer als er twee lijken gevonden worden in de modder van de heuvels boven Dublin. De roman begon in 1932 met de lotgevallen van een homoseksuele man, die een verhouding had met een priester. De Kerk beschermt de priester, maar veracht en veroordeelt homoseksuele betrekkingen. Stefan zoekt uit of er een connectie tussen de twee lijken is, eerst in Dublin en later in Danzig. In beide steden wapperen de hakenkruisen en wordt het volk opgeruid tegen de Joden, door onder meer de vervalsing: ‘De protocollen van de wijzen van Zion’.
Het boek intrigeerde me vanaf de eerste bladzijde en hield me geboeid door alle (goed te volgen) plot-veranderingen, de spanning, de ironie, het sarcasme en de wijsheid, waarmee Russell die turbulente periode van rond 1935 beschrijft. Bovendien is zijn stijl heerlijk: goede dialogen, intrigerende karakters, beschrijvend, sfeer scheppend en zelfs poëtisch. Ik geef een voorbeeld van hoe ik meegesleept werd: normaal heb ik weinig geduld met plaatsbeschrijvingen, maar nu heb ik de kaart van Dublin erbij gepakt om nog beter te kunnen volgen!
De hypocriete houding van de Kerk wordt niet letterlijk bekritiseerd, maar je voelt ergernis en woede opkomen enkel bij de beschrijving van wat er in die jaren heel normaal was: de ongewenst zwangeren die slavenarbeid verrichtten in kloosters, de lijst van de verboden boeken, hoe de Kerk één front vormde met de Nazi's, hoe de Kerk het huwelijk tussen rooms-katholieken en protestanten veroordeelde, enz.
De zinloosheid van de oorlog - elke oorlog - wordt duidelijk gemaakt in de sfeerschepping doorheen heel het boek: in de jaren 30 herstelt Ierland van de onafhankelijkheidsoorlog, van de strijd van de IRA-leden, van de politiehuurlingen, van de voorvechters van de Ierse Vrijstaat en de tegenstanders ervan, de onverdraagzaamheid van de vertegenwoordigers van verschillende geloofsgemeenschappen, die allemaal elkaar minachten en soms letterlijk naar het leven staan.
Dit boek is een aanrader voor iedereen die houdt van een goed, spannend verhaal met een historische achtergrond, zodat er ook nog wat te leren valt. De lezer moet tot de laatste bladzijden raden naar wat er echt gebeurd is en wie in fout was, alles overgoten met een licht romantische saus. Op de laatste bladzijden doet Russell de geschiedenis van belangrijke twee verdragen uit de doeken. Je zou die eerst kunnen lezen.
Gerda Sterk
Gerda Sterk
Michael Russel (1951) studeerde Oud-Engels, Oud-Iers en Middle Welsh in Oxford. Hij werkte bij de televisie als scriptschrijver aan Midsomer Murders en A touch of Frost. In 2012 debuteerde hij met de roman The City of Shadows, met als hoofdpersonage Stefan Gillespie, rechercheur bij de Ierse Garda.
De stad van schimmen is vertaald door Harm Damsma
Meer van Gerda Sterk
De stad van schimmen is vertaald door Harm Damsma
