29 juni 2025
Ieder lichaam heeft een prijs - Geld, leugens en de verborgen handel in mensenlevens
Barbie Latza Nadeau is een Amerikaanse journaliste en schrijfster, die in Rome woont. Zij werkt of werkte voor CNN, Newsweek, The Daily Beast en Scientific America. Reeds lang is zij erg bezorgd over de alomtegenwoordige uitbuiting van migranten. In 2016 beschreef zij de tragedie van Nigeriaanse vrouwen die in Italië verhandeld werden in haar boek ‘Roadmap to Hell: Sex, Drugs and Guns on the Mafia Coast.’ Daarbij kwam ook de nauwe band tussen de Napolitaanse Camorra en Nigeriaanse maffiabendes in het vizier.
Wie denkt dat slavernij tot het verleden behoort zal na de lectuur van haar recent boek een illusie armer zijn. Mensenhandel is overal aanwezig. Alleen de verschijningsvorm is gewijzigd.
In de Oudheid werden overwonnen volkeren vaak als slaven weggevoerd en door overwinnaars als oorlogsbuit verkocht. In de 17e en 18e eeuw werden miljoenen Afrikanen als slaven afgevoerd naar het Amerikaanse continent. Toen midden de 19e eeuw de slavernij officieel afgeschaft werd bleef de uitbuiting nog lang bestaan. Waren de arbeidsomstandigheden in de industrie in de 19e, begin 20e eeuw ook geen vorm van slavernij? Werden de arbeiders niet terecht als “loonslaven” betiteld?
De huidige migratiegolf is "Gefundenes Fressen" voor mensensmokkelaars en –handelaars. Tegen vaak exorbitante prijzen proberen mensensmokkelaars vluchtelingen Europa binnen te loodsen. De vluchtelingen kunnen dit meestal niet zelf betalen. Geen probleem. De mensenhandelaars betalen de smokkelaars waardoor de vluchtelingen hun "bezit" worden. De terugbetaling kan op allerlei manieren gebeuren.
Soms worden zij tewerkgesteld in gevaarlijke, vervuilende en ongezonde ondernemingen waar zij meer dan twaalf uur per dag moeten werken tegen een hongerloon. Van hun schamel loon moeten zij dan nog een vergoeding afdragen voor kost en inwoon in een smerig onderkomen.
Jonge vrouwen eindigen in de prostitutie. De aantrekkelijkste in luxebordelen, de andere dienen tippelwerk te verrichten in louche achterbuurten. Zij die niet geschikt zijn voor sekswerk kunnen nog altijd terecht als kinderoppas en hulp in het huishouden, ook onderbetaald natuurlijk.
Alleenstaande minderjarigen zijn bijzonder kwetsbaar. Velen komen in de prostitutie en pedofiele netwerken terecht of krijgen een baantje als drugskoerier of kindsoldaat.
Een bijzonder pijnlijke vorm van mensenhandel vormt de handel in organen. Migranten zien zich dikwijls verplicht een nier te verkopen om hun schulden te betalen. Zelfs levensnoodzakelijke organen zoals hart, longen en pancreas zijn in de handel waarbij de “donor” het leven laat. Illegale orgaanhandel zou bij 10% van alle orgaantransplantaties wereldwijd een rol spelen.
En er zijn nog zoveel andere vormen van uitbuiting: slavenwerk in de tomaten- en olijventeelt, uitbuiting van draagmoederschap, tewerkstelling in de mode-industrie…
De toegenomen digitalisering, vooral na de covidepidemie, heeft een nieuwe vorm van slavernij in het leven geroepen. Jonge, meestal beter opgeleide vluchtelingen worden verplicht deel te nemen aan cyberzwendelpraktijken. Bij duizenden worden zij opgesloten in gigantische zwendelkampen waar zij de klok rond goedgelovige slachtoffers moeten oplichten. Velen komen nooit buiten. Alleen al in Cambodja en Myanmar zouden er in die branche meer dan 100.000 migranten actief zijn.
De auteur schetst een onthutsend beeld van de moderne slavernij in al haar facetten. Tevens vormt het boek een aanklacht tegen onze laksheid. Wie zich een kledingstuk aanschaft aan een extreem lage prijs moet beseffen dat hij of zij daarmee de uitbuiting van mensen in nood in de hand werkt. Zo worden wij allemaal medeplichtig op een of andere manier, hetzij door goedkope producten te kopen, hetzij door mensen te laten werken voor een habbekrats, hetzij door niets te doen.
Dit boek moet onze ogen openen voor de mensonterende mensenhandel en de uitbuiting van onschuldige weerloze slachtoffers. Zeg niet dat wij het niet geweten hebben.
Ignace Claessens
Meer van Ignace Claessens
Ignace Claessens
