1 december 2022
Opdringerige gedachten overwinnen
Een gids op basis van cognitieve gedragstherapie bij beangstigende, obsessieve of verstorende gedachten.
Bijna iedereen heeft opdringerige gedachten maar niet iedereen heeft er last van. Hoofdstuk 1 bespreekt wat opdringerige gedachten kunnen zijn en introduceert drie stemmen: de Bezorgde Stem, de Valse Troost en de Wijze Geest zijn evengoed gedachten. De auteurs leggen uit wat ze verstaan onder die ideeën, omdat ze die in de volgende hoofdstukken zullen gebruiken als ze therapieën voorstellen.
Zal ik nu van het balkon springen?
In hoofdstuk 2 worden uiteenlopende soorten ongewenste gedachten voorgesteld. Ook iemand zonder (zelf)moordneigingen kan denken: wat als ik die man onder de trein duw? Wat als ik zelf onder de trein spring? Minder akelig is de voortdurende twijfel aan een relatie, aan de zin van het leven, aan je seksuele identiteit. Een herinnering aan een traumatische gebeurtenis is "slechts" een gedachte. Piekeren doe je ook met je verstand, verliefd zijn ook, maar we weten allemaal hoe dat impact op het dagelijks leven kan hebben! De auteurs ontkrachten het idee dat wat je denkt ook de persoon zou zijn die je bent.
In hoofdstuk 2 worden uiteenlopende soorten ongewenste gedachten voorgesteld. Ook iemand zonder (zelf)moordneigingen kan denken: wat als ik die man onder de trein duw? Wat als ik zelf onder de trein spring? Minder akelig is de voortdurende twijfel aan een relatie, aan de zin van het leven, aan je seksuele identiteit. Een herinnering aan een traumatische gebeurtenis is "slechts" een gedachte. Piekeren doe je ook met je verstand, verliefd zijn ook, maar we weten allemaal hoe dat impact op het dagelijks leven kan hebben! De auteurs ontkrachten het idee dat wat je denkt ook de persoon zou zijn die je bent.
De auteurs onderbreken hier de tekst met: "Nuttig feit: veel van je klachten worden niet veroorzaakt door wat je denkt of voelt maar door hoe je je voelt over en reageert op de dingen die je denkt en voelt".
Nuttige feiten benadrukken regelmatig de hoofdzaken van wat er in dat hoofdstuk uiteengezet wordt.
Nuttige feiten benadrukken regelmatig de hoofdzaken van wat er in dat hoofdstuk uiteengezet wordt.
Mythen en feiten
Een aantal mythen wordt ontkracht, zo o.a. dat je onbewuste geest je bewuste wil kan overheersen, of dat het boodschappen stuurt die je in acht moet nemen, zoals Freud ons wilde doen geloven.
Een aantal mythen wordt ontkracht, zo o.a. dat je onbewuste geest je bewuste wil kan overheersen, of dat het boodschappen stuurt die je in acht moet nemen, zoals Freud ons wilde doen geloven.
Wat is er mis met mij?
In hoofdstuk 4 wordt ingegaan op veelgestelde vragen, die je misschien niet aan een vriend of vriendin durft te stellen omdat je je schaamt. In het volgende hoofdstuk wordt uitgelegd hoe het brein die opdringerige gedachten creëert, waarbij amygdala, hypothalamus en de vecht-of-vlucht reactie aan bod komen. De auteurs doen dit vanuit een eenvoudig voorbeeld: iemand die je met een "Boe!" doet schrikken en hoe geest en lichaam daarop reageren.
In hoofdstuk 4 wordt ingegaan op veelgestelde vragen, die je misschien niet aan een vriend of vriendin durft te stellen omdat je je schaamt. In het volgende hoofdstuk wordt uitgelegd hoe het brein die opdringerige gedachten creëert, waarbij amygdala, hypothalamus en de vecht-of-vlucht reactie aan bod komen. De auteurs doen dit vanuit een eenvoudig voorbeeld: iemand die je met een "Boe!" doet schrikken en hoe geest en lichaam daarop reageren.
Therapeuten hielpen niet
Er zitten drie factoren in de weg: de plakkerige geest, paradoxale inspanningen, verstrengeling. Vervolgens zijn er oefeningen en raadgevingen hoe je van ongewenste opdringerige gedachten af kan geraken. De zes stappen zou je kunnen onthouden met een letterwoord dat in de Nederlandse vertaling nog moeilijker te onthouden is dan de stappen zelf: HSAZLG. Vermoedelijk was het oorspronkelijke Engels eenvoudiger.
Er zitten drie factoren in de weg: de plakkerige geest, paradoxale inspanningen, verstrengeling. Vervolgens zijn er oefeningen en raadgevingen hoe je van ongewenste opdringerige gedachten af kan geraken. De zes stappen zou je kunnen onthouden met een letterwoord dat in de Nederlandse vertaling nog moeilijker te onthouden is dan de stappen zelf: HSAZLG. Vermoedelijk was het oorspronkelijke Engels eenvoudiger.
Het brein veranderen
Het doel van het boek is de manier waarop je brein werkt te veranderen, want je zit opgesloten in een cyclus. Het effectiefste middel is: je doelbewust bloot stellen aan de gedachten (exposure) en er vervolgens vijf stappen op loslaten. Hoe herken je herstel en wat je kan doen als de raadgevingen van dit boek niet werken, zijn de laatste hoofdstukken.
Het doel van het boek is de manier waarop je brein werkt te veranderen, want je zit opgesloten in een cyclus. Het effectiefste middel is: je doelbewust bloot stellen aan de gedachten (exposure) en er vervolgens vijf stappen op loslaten. Hoe herken je herstel en wat je kan doen als de raadgevingen van dit boek niet werken, zijn de laatste hoofdstukken.
Helpt het?
Ik herkende mezelf niet echt in de beschrijving, dus ben ik gaan kijken naar kritiek die op de Engelse editie van 2017 geleverd werd. Opvallend veel mensen geven het boek 5 sterren en schrijven dat het hen echt geholpen heeft, al geven ze toe dat het proces soms lang kan duren. De lezers voelden zich begrepen, niet gestigmatiseerd en minder angstig, zelfs al na het eerste uur lectuur. De enige kritiek was dat er veel herhalingen in voorkwamen, maar dat valt in het niet bij de dankwoorden van degenen die lijden aan dwanggedachten.
Gerda Sterk
Meer van Gerda Sterk
Ik herkende mezelf niet echt in de beschrijving, dus ben ik gaan kijken naar kritiek die op de Engelse editie van 2017 geleverd werd. Opvallend veel mensen geven het boek 5 sterren en schrijven dat het hen echt geholpen heeft, al geven ze toe dat het proces soms lang kan duren. De lezers voelden zich begrepen, niet gestigmatiseerd en minder angstig, zelfs al na het eerste uur lectuur. De enige kritiek was dat er veel herhalingen in voorkwamen, maar dat valt in het niet bij de dankwoorden van degenen die lijden aan dwanggedachten.
Gerda Sterk
