13 januari 2023
De melkboer en de geschiedenis
John Vandaele heeft er reeds een lange carrière als journalist op zitten. Hij schreef onder andere voor De Morgen en Knack. Zijn aandacht richt zich vooral op de sociale, ecologische, economische en bestuurlijke gevolgen van de globalisering. Vanuit die interesse publiceerde hij ook een aantal boeken. Hij is thans stafmedewerker en journalist bij het maandblad MO*.
In combinatie met zijn jeugd in een kleinburgerlijk agrarisch milieu in Zuid-West-Vlaanderen, zijn studententijd aan de universiteit te Gent, en zijn loopbaan als journalist, schetst de auteur de grote maatschappelijke en politieke ontwikkelingen van de tweede helft van de twintigste eeuw en van het begin van deze eeuw.
Zijn grootouders runden een kleine boerderij in de omgeving van Izegem. Zijn vader wenste het bedrijf niet verder te zetten en verkoos een melkronde te beginnen. Hij werd dus melkboer. Vandaar de titel.
Een reeks maatschappelijke, politieke en economische ontwikkelingen passeren chronologisch de revue, zoals de golden sixties, het begin van de immigratie, de dekolonisering, de oliecrisis, de toenemende werkloosheid, de revolutie in Iran, de inval van de USSR in Afghanistan, de devaluatie van de Belgische frank, de anti-raket betogingen in 1983 en 1985, de creatie van de Europese eenheidsmunt, de val van de Berlijnse muur, de opkomst van het Internet en van de GSM, 9/11, de bankencrisis, de corona pandemie, enz.
In aansluiting op zijn journalistiek werk richt de auteur vooral zijn aandacht op de sociaal-economische ontwikkelingen. De problemen van de ontwikkelingslanden die een speelbal geworden zijn van de grote mogendheden en de door hen gecontroleerde internationale instellingen, de gevolgen van de migratie, de groeiende inkomensongelijkheid zowel in binnen- als buitenland, zijn steeds terugkerende aandachtspunten. Zijn bezorgdheid voor de klimaatcrisis uit zich door de talrijke verwijzingen naar de steeds maar stijgende CO2 uitstoot, een rode lijn doorheen het werk.
De auteur schrijft en handelt vanuit een diepmenselijke sociale bewogenheid. Hij neemt het op voor de kleine man, de werkloze, de vluchteling. Daarbij is hij bijzonder kritisch voor het kapitalisme en het neoliberalisme en pleit hij voor een sterkere rol van de overheid.
Zonder blind te zijn voor de democratische tekortkomingen in de Volksrepubliek China, spreekt hij herhaaldelijk zijn bewondering uit voor de economische realisaties en hun aanpak van de corona crisis, ofschoon over dit laatste wel enige twijfel kan geuit worden…
De auteur neemt het ook op voor de buurt waar hij woont: de Machariuswijk, naast de Gentse Sint-Baafsabdij. Hij ligt aan de basis van een succesrijke buurtwerking “De Buren van de Abdij”, een voorbeeld van hedendaagse burgerparticipatie.
De koppeling van de levensloop van de schrijver aan de politieke en maatschappelijke evolutie is niet nieuw. Nobelprijswinnares 2022 Annie Ernaux gebruikte reeds eerder dezelfde werkwijze in haar onvolprezen roman De Jaren. Niet dat de auteur nu ook op dezelfde erkenning moet rekenen, maar hij bewijst wel dat deze formule aanslaat en dat de afwisselende, korte stukjes de lezer bij de les houden. Die moet zich niet laten afschrikken door het 460 pagina’s dikke werk. Het is geen boek om te verslinden, wel om mondjesmaat te lezen en om even stil te staan bij de geschiedenis van de laatste decennia, wat de mensheid vooruit geholpen heeft, wat er allemaal verkeerd gelopen is en wat beter kan.
Ignace Claessens
Ignace Claessens
Dit boek werd eveneens gerecenseerd door Karel D’huyvetters.
Meer van Ignace Claessens
