18 juli 2025
Luider is niet beter
Ik heb goed nieuws voor de makers van podcasts: het kan goedkoper. En beter. En zelfs gezonder.
Als fervente podcastluisteraar – ik ben iemand die kilometers vreet op de fiets met oortjes in – heb ik een warme band (pun not intended) met het medium. Ik luister graag naar verhalen over politiek, geschiedenis, wetenschap – alles passeert – maar vooral sport. Een goede podcast kan je meenemen alsof je met vrienden op café zit ('Café Koers’) of in de living ('Friends of Sport’), in een mancave ('In de Waaier’, 'Life slow, ride fast’) of een boeiende lezing bijwoont (Hoorcolleges van Home Academy). Sinds kort heb ik echter een bijwerking waar niemand mij ooit voor waarschuwde: tinnitus. Een eeuwige piep in mijn linkeroor, als een ongewenste bijrijder.
Misschien is het mijn eigen schuld. Misschien had ik het volume wat lager moeten zetten. Toch vermoed ik dat de reden elders moet worden gezocht. Blijkbaar is er ooit een ongeschreven regel ontstaan die voorschrijft dat een podcast per se moet beginnen met een veel te luide intro. De gekste mixen van lawaai en speciale effecten worden hierbij afgevuurd richting je gehoorgang, waarvan de makers verkeerdelijk denken dat ze dan origineel zijn. Dan volgt het gesprek – vaak rustig, doordacht, met aangename stemmen, daarvoor luister je – en net wanneer je helemaal mee bent, komt het onvermijdelijke: een outro die net zo luid en opdringerig is als de intro. Heb je echt pech dan trakteren sommige podcastmakers je tussenin nog op een reeks jingles, toeters, gefluit en sfeergeluiden, omwille van een brugje of wat vermeende authenticiteit. Stop daarmee, beste makers, het brengt niets bij, het heeft geen meerwaarde, het werkt alleen op de zenuwen, al zeker op die van de trouwe luisteraars, die al honderden keren hetzelfde hoorden.
Wanneer wij fietsen of hardlopen en daarbij luisteren via oortjes hebben wij – in tegenstelling tot veel ander 'gevaar’ – geen enkele mogelijkheid om ons voor te bereiden op geluidsoverlast. Er is geen afstandsbediening, geen mute-knop. We zijn volledig overgeleverd aan het volume dat jullie serveren. Daar kan je serieus van schrikken. We beseffen te weinig hoe kwetsbaar ons gehoor is. Van al onze zintuigen is het het enige dat nooit 'uit’ staat. Zelfs in onze slaap blijft het brein geluidsgolven scannen op gevaar. Een krak in de vloer, een onverwacht geluid en je zit rechtop in bed met een hartslag van 160. Een overblijfsel van miljoenen jaren evolutie.
Toch veronachtzamen we ons gehoor systematisch. Denk aan het constante geluid in steden, op snelwegen, aan luchthavens. Denk aan windmolens, sirenes, concerten, ronkende huishoudtoestellen. Ons gehoor is daar eigenlijk niet voor gemaakt. Stilte is zeldzaam geworden. Onze voorouders hoorden vogels, de wind in de bomen, stemmen. Geen gesis, gebrom, gezoem of oorverdovende beats tussen twee gespreksfragmenten in.
Dus beste podcastmakers: neem het van een doorgewinterde luisteraar aan. Wij luisteren niet naar jullie omwille van het lawaai, wel voor jullie boeiende gesprekken, kennis, inzichten, duiding. Dat is meer dan genoeg. Jullie hoeven niet origineel te zijn met toeters en bellen.
Een podcast is een prachtige uitvinding. Jullie maken onze dagen rijker, ons fietsen aangenamer en ons denken scherper. Daar zijn we oprecht dankbaar voor. Maar laat ons ook dankbaar zijn voor het wonder dat gehoor heet. Het verdient zorg. Niet alleen van ons, maar ook van jullie.
Meer van Arie De Moor