26 juli 2025
Brieven aan Anton de Kom
Akwasi Owusu Ansah (1988) is auteur, acteur, rapper, creatief regisseur. Vanaf zijn twaalfde schrijft hij en op zijn 15e wordt hij als auteur ontdekt tijdens de wedstrijd van Kunstbende. Later volgt een theaterschoolopleiding en de Toneelacademie in Maastricht (2008-2012). Akwasi Owusu Ansah heeft Ghanese wortels. Het acroniem dat hij gebruikt is Anton Karel Willem Anton Simon Isaac.
Het hiphopalbum Zwart Licht laat hij op veertienjarige leeftijd (2002) uitkomen, in 2009 gevolgd door Bliksemschicht, No Juju (2010), Leeroy draait door (2012) en Bliksem in 2018. Voor deze albums krijgt hij vijfmaal de State Award (hiphopmuziek) voor Beste Live Act toegekend. In 2019 ontvangt hij een Edison Award voor zijn videoclip Zwarte Hollanders.
In 2014 werd zijn eerste soloalbum Daar Ergens Uit (geïnspireerd door Bram Vermeulen), uitgegeven onder zijn eigen label Neerlands Dope. Sankofa (de Ghanese Zon) werd eind maart 2020 op de markt gebracht. In 2021 kreeg Akwasi de Edison Award voor de videoclip Extase.
In 2020 is de naam Neerlands Dope, het label dat een kans voor jong muzikaal talent wil geven om te groeien, veranderd in NEED Recordings.
2018 is het jaar dat auteur Omroep ZWART oprichtte samen met Gianni Lieuw-A-Soe (v/h Grot). Deze omroep wil variëteit in mensen, ideeën en uitingen laten zien. ZWART is de jongste landelijke publieke omroep in Nederland en Europa. Akwasi is creatief directeur en eindverantwoordelijk voor alle uitzend-content.
In 2018 heeft de auteur eveneens deelgenomen aan de Black Achievement Month* en in de presentatie aangegeven dat de levenslessen en filosofie van Marcus Garvey en 2pac voor hem voorbeelden zijn.
Brieven aan Anton de Kom is zijn tweede boek, in 2018 werd zijn boek Laten we het er maar niet over hebben uitgegeven.
Brieven aan Anton de Kom: Wees moedig. Wees gevreesd. Wees geliefd. Wees verstandig.
De auteur kiest ervoor om door middel van brieven aan Anton de Kom, Surinaams schrijver, antikoloniaal activist en verzetsheld, zijn verhaal te laten vloeien. Heel beeldend zit hij daar met zijn verwarring naast het stenen monument van Anton de Kom op de Amsterdamse Poort.
De auteur kiest ervoor om door middel van brieven aan Anton de Kom, Surinaams schrijver, antikoloniaal activist en verzetsheld, zijn verhaal te laten vloeien. Heel beeldend zit hij daar met zijn verwarring naast het stenen monument van Anton de Kom op de Amsterdamse Poort.
Die innerlijke onzekerheid lijkt te zijn ontstaan na zijn vlammend betoog, zijn spoken word-optreden in Amsterdam in 2020. Hij riep daarbij ook een grensoverschrijdende opmerking, waarvoor hij later excuses heeft gemaakt. In dit boek beschrijft hij zijn gevoelens die het gevolg zijn van de reacties die hij op deze gebeurtenis heeft gekregen.
Vanuit menselijk oogpunt vertelt hij aan zijn grote voorbeeld Anton De Kom wat er met hem gebeurde. Wat het met hem doet dat er racisme is, hoe het voelt als een nakomeling van mensen die in een land woonden dat gekolonialiseerd was. De storm die in zijn hoofd woedt en de rust die hij kan vinden door bij dat beeld te zitten en zijn verhaal te doen. Het vergelijk en de verbinding met Anton.
Een boek dat in eerste instantie lijkt op een oproep om te stoppen met discriminatie, racisme en de uitwassen van het kolonialisme. Een persoonlijke boodschap, gelardeerd met hartenkreten en met inzichten die verrassend zijn.
Voordat de conclusie wordt getrokken dat een vakbondsman door middel van dit boek op de barricaden is geklommen en ons allen mee wil trekken voorwaarts in de strijd, blijkt dat Akwasi zijn persoonlijke gevoelens laat lezen. Hij moet wel oproepen want hij kan niet anders. Zijn hoofd zit vol en zijn hart wil graag. Hij wil ZWART met een hoofletter als het zwarte dat in een goed daglicht geplaatst wordt.
Akwasi heeft een aantrekkelijk leesbaar boek gemaakt. Volop oproepend om zijn idealen voor het voetlicht te krijgen. Een wereld waarbij huidskleur niet van belang is, en dát vanuit het gezichtspunt van iemand met een donkere kleur. Wat de verwondering oproept. Mét andere kennis van het land Ghana. Hoe bewust of onbewust woorden aan je gericht worden die pijn doen. Het boek roept op om niet te blijven zitten als je onrecht ervaart. Hoe mooi ZWART is. En daarbij maakt hij de verbinding met de Surinaamse Anton de Kom, hij ziet hem als zijn voorganger en lotsgenoot. Eerder is het boek Antonlogie van antropoloog Mitchell Esajas** uitgekomen. In dat boek buigen schrijvers zich in persoonlijke, onderzoekende verhalen over hun band met het gedachtengoed van Anton de Kom. Akwasi’s boek lijkt daarop zelfstandig voort te borduren.
De indeling van het boek is prettig, alsof auteur het niet tegen de lezer heeft maar tegen Anton. Daarmee verzacht de toon. De carrière van Akwasi is begonnen met het gebruik van woorden in de hiphopscene, en de woorden zijn ook nu het gereedschap waarmee hij in dit boek de zaken helder probeert te krijgen.
Voor mij de moeite waard om te lezen, weer meer inzicht te krijgen over hoe het voelt als iemand met een kleur in het huidige Nederland, het vaderland van de voormalige kolonisator, deelnemer is in de Nederlandse maatschappij.
Astrid Kweens
Astrid Kweens
*Georganiseerd door NiNsee; kenniscentrum van het Nederlandse trans- Atlantische slavernijverleden en de erfenis daarvan.
** Mitchel Esajas, Liang de Beer; 18-10-2021: 9789045045269
Meer van Astrid Kweens
** Mitchel Esajas, Liang de Beer; 18-10-2021: 9789045045269
