16 augustus 2018
Angst en vrijheid. Hoe de Tweede Wereldoorlog ons voorgoed veranderde.
Keith Lowe (°1970) is een Britse historicus en schrijver. Hij wordt beschouwd als een autoriteit op gebied van WOII.
Het boek telt 6 delen verdeeld over 24 hoofdstukken. en een inleiding. Verder tref je er een epiloog, dankwoord, bibliografie, illustratieverantwoording in aan, een aantekening over Aziatische namen en tenslotte een register. Het A5 formaat bevat 551 pagina’s en het boek is verlucht met talrijke illustraties en foto’s.
De auteur behandelt in deze uitgave zowel veel facetten van WOII zélf als van de nasleep daarvan. Hij doet dit door elk hoofdstuk te doorweven met het verhaal van één opmerkelijke persoon. De belevenissen van deze persoon zijn telkens onderdeel van een web dat families en gemeenschappen onderling verbindt.
WOII heeft méér mensen, regio’s en naties beïnvloed dan welke andere oorlog in de geschiedenis ooit. De schrijver spreekt van een kantelpunt in de wereldgeschiedenis. Na de oorlog kwamen er immers grote veranderingen op zowat elk vlak – in politieke verhoudingen en regimes, vernieuwingen bij de heropbouw na de enorme vernielingen, een herschikking van landsgrenzen – maar eigenlijk nog zoveel meer. Keith Lowe beschrijft dit alles op een meesterlijke wijze. Hij gebruikt wel zijn eigen bril om de grote (r)evoluties te bekijken.
De schrijver wil een globaal overzicht geven van de belangrijkste veranderingen, zowel deze ten kwade als ten goede, die als gevolg van WOII in de wereld hebben plaatsgevonden. Achter de lotgevallen van de besproken individuen toont hij de achtergronden die op dat moment in de wereld spelen. Psychologie en sociologische aspecten worden daarbij ook zichtbaar gemaakt.
'Angst en Vrijheid' bevat verhalen vanuit Europa, en ook uit Noord-Amerika en Latijns-Amerika en Azië en Afrika, maar vooral uit de direct betrokken landen. De schrijver beoogt ook een beetje provocerend te zijn, om onze opvattingen ter discussie te stellen. Hij wil vooral aansporen om te lezen met de ogen van een buitenstaander én met open geest. Tevens ook met het doel lezers te inspireren tot eigen onderzoek inzake de wereldgeschiedenis.
De uiteenlopende thema’s gaan over mythes en legenden, helden, monsters en martelaren, de atoombom, wetenschap, gelijkheid en diversiteit, vrijheid en samenhorigheid, economie en regering in de wereld, internationaal recht, de Verenigde Staten en de Sovjetunie als de twee supermachten, het streven naar onafhankelijkheid van gekoloniseerde landen in vijf continenten, de strijd om vrijheid ondanks polarisatie - om de voornaamste te noemen.
De auteur behandelt ook de vraag “Is een natie slechts een ingebeelde gemeenschap?”, gevolgd door een bespreking van het Europees nationalisme.
WOII was inderdaad niet zomaar een grote gebeurtenis, maar heeft alles veranderd in de wereld. De oorlog verwoestte economieën en bracht evenveel burgerslachtoffers als militaire slachtoffers. De manier van leven van vóór WOII werd grondig vernietigd, vooral in de geïndustrialiseerde landen. Het naoorlogse tijdperk heeft zowel verbeteringen aangebracht als nieuwe problemen geschapen.
Dit werk is een aanrader voor al wie begaan is met het reilen en zeilen op onze aardbol. Het boek leest bovendien als een meeslepende roman.
Meer van Willy Raats
