Dat doet hij aan de hand van een enorme hoeveelheid verhaalscherven, aan elkaar gelijmd tot één grote reconstructie van de tragedies, gepaard gaande met de intieme belevenissen van talrijke mensen die de krankzinnige dag aan den lijve hebben meegemaakt.

Het aantal betrokkenen blijkt enorm. Het zijn onder meer de 19 zelfmoordterroristen, bezig aan hun barbaars opzet, met als enige bedoeling martelaar te worden; de bemanningsleden en passagiers van de gekaapte vliegtuigen, gedompeld in een afschuwelijke nachtmerrie; de ambtenaren van de Federal Aviation Administration. Ook de officieren van Defensie, onvoorbereid en niet beseffend dat terroristen gelijktijdig meerdere aanslagen zouden plegen, en de 40 helden aan boord van vlucht 93 die besloten terug te vechten (waarmee werd voorkomen dat het Capitool of het Witte Huis werd verwoest) of de spuitgasten die te midden van alle gruwel en ravage in de brandende torens van het World Trade Center voor een onmogelijke taak stonden. Uiteraard waren er ook de vele, ernstig gewonde kantoormensen die worstelden met de vraag of zij moesten wachten op de reddingswerkers, of proberen zélf hun weg naar buiten te vinden, en de ongelukkigen in de hel van het Pentagon - exact zestig jaar nadat begonnen was met de bouwwerkzaamheden van dit hoofdkwartier van de Amerikaanse strijdkrachten.

Deze “lijst” gaat verder met de radeloze telefonisten van 911, overspoeld door noodoproepen van mensen die in de torens vastzaten, de brandweerlieden en andere hulpverleners met hun heldhaftige reddingspogingen (waarbij velen na de instorting van de zuidelijke en de noordelijke toren het leven lieten) en de zoek- en hulpteams in het landelijke Shanksville op en rond de plek waar het vierde gekaapte vliegtuig was neergestort, en waar de plaatselijke lijkschouwer voor de lastige taak stond om alle stoffelijke resten te identificeren.

Een “klus” die een beetje vergelijkbaar is met die van Mitchell Zuckoff, want met dit lijvig verslag heeft hij een (geslaagde) inspanning geleverd om een cascade van gebeurtenissen tot een overzichtelijk geheel te smeden.

In het laatste hoofdstuk besteedt de auteur niet zozeer aandacht aan de politieke en militaire feiten na 9/11, wél presenteert hij een uitgebreid bilan van de slachtoffers en een brede kijk op de lotgevallen van de nabestaanden, met inbegrip van zij die de ramp overleefden. Dit wordt aangevuld met enkele bemoedigende verhalen die de “wederopstanding” van het gehavende Amerika moeten symboliseren.

Uit Ondergang en opkomst kunnen we nog enkele opvallende vaststellingen filteren. Vooreerst deinst Mitchell Zuckoff er niet voor terug om de fatale tekortkomingen van de Amerikaanse landsverdediging bloot te leggen, op een schaal die sedert de Japanse aanval op Pearl Harbor niet meer was voorgekomen. Anderzijds veegt hij in één zinnetje de samenzweringstheorieën van complotdenkers van tafel, voor de op niets gebaseerde pseudowetenschappelijke beweringen die ze zijn.

Bovenal is het zijn grootste verdienste dat hij met zijn erg gedetailleerd portret van talloze individuen die omkwamen, of van wie het leven door de aanslagen voor altijd veranderde, een menselijk gelaat aan de catastrofale ontwikkelingen geeft.

Hoe dan ook, dit werk is volgens mij voorbestemd om een klassieker te worden. Het levert nieuwe inzichten aan iedereen die denkt het verhaal van 9/11 reeds te kennen. En het zal voor de gewone mensen, die de zwartste dag in de moderne Amerikaanse geschiedenis hebben meegemaakt, deze horrordag weer tot leven brengen…