Kwintessens
Geschreven door Fons Mariën
  • 3247 keer bekeken
  • minuten leestijd
  • Reacties

13 december 2023 Over Sarah in Wokeland
Op 5 december zond VRT Canvas de eerste aflevering uit van Sarah in Wokeland, een poging van tv-maker Sarah Vandeursen om helderder te zien in het begrip woke en in de hedendaagse discussie errond. Omdat ik mij al enkele jaren met dit thema bezig houd, heb ik zeker gekeken en heb ik ondertussen ook aflevering 2 en 3 online bekeken om een totaalbeeld te hebben.
Na haar reeks Sarah in Genderland hield ik mijn hart vast voor deze nieuwe reeks. En inderdaad, Sarah komt over als een warhoofd en een intellectueel lichtgewicht in de eerste aflevering. Ze begint met op straat mensen aan te spreken met de vraag 'Wat is woke?’. Natuurlijk krijgt ze geen zinnige antwoorden. Een expert raadplegen, zoals bijvoorbeeld de socioloog Walter Weyns (auteur van Wie wat woke), is blijkbaar te veel gevraagd. Er is een tijd geweest, in de jaren negentig van vorige eeuw, dat Canvas voorgesteld werd als het net voor de meerwaardezoeker. Naar die meerwaarde moet je hier ver zoeken.
Alles draait rond de vraag 'Mogen we alles nog zeggen?’, wat toch een versmalling is van het thema. Woke gaat over veel meer, zoals onder meer mag blijken uit enkele korte fragmenten uit een lezing van Bart De Wever aan een universiteit, een lezing die Sarah Vandeursen bijgewoond heeft. Maar blijkbaar heeft zij daaruit niet veel geleerd. Op een bepaald moment in die eerste aflevering gaat bij haar een licht op: het gaat ook over onrecht, wat ze versimpelt als 'ben je tegen onrecht, dan ben je woke’. Natuurlijk is iedereen tegen onrecht wanneer ze die vraag aan mensen op straat stelt. Ze slaagt er niet in de essentie van wat woke inhoudt te bevatten, dus maakt ze haar vereenvoudigde versie hiervan.
Afleveringen twee en drie moeten nog uitgezonden worden, maar kon ik op VRT MAX al bekijken. Na deze afleveringen ben ik iets milder gestemd, al blijft de essentie van mijn kritiek overeind. Aflevering twee draait rond de vraag 'Waar mogen we nog om lachen?’ en hierin praat ze niet meer met toevallige passanten maar met enkele betrokkenen, zoals stand-upcomedians Alex Agnew en Philippe Geubels, de Nederlander Tisjeboy Jay (een influencer en YouTuber) en Serine Ayari, een Belgische comédienne met Tunesische achtergrond. Verder praat ze met enkele Aalsterse carnavalisten en heeft ze het over de geschrapte afleveringen van FC De Kampioenen. De aanpak is iets gerichter, maar het niveau blijft even 'hoog’.
In aflevering drie slaagt ze er warempel in een professor van de KU Leuven, namelijk Michael Opgenhaffen, te spreken! Ze heeft het dan over polarisering en streeft ernaar die tegen te gaan met de vraag 'Vinden we mekaar in het midden?’. Ze doet er alles aan om dit waar te maken, maar sommige onderdelen spreken dit tegen. Zoals de actie van Chokri Ben Chikha die de vlag van AA Gent met de voor hem omstreden Buffalo-beeltenis verbrandt en hiermee een dialoog met de club wil starten. Er is natuurlijk, na zo’n symbolische actie, geen dialoog op gang gekomen! Verder praat Sarah met acteur Tom Vermeir, die als 'witte hetero cisman’ al eens gecanceld is voor een theaterfunctie. Hij schreef hierover een flink manifest, dat hij bezorgde aan de zwarte actrice Patricia Kargbo. Samen maakten ze de theatervoorstelling Bagger over dit manifest en haar repliek. Sarah ziet hierin een bevestiging dat het allemaal niet zo erg is en dat we elkaar 'in het midden’ kunnen vinden.
In het geheel leren we hieruit dat woke gaat over taal, gevoeligheden van minderheden, racisme, de intentie waarmee iemand iets zegt en over onrecht. Dat is niet onjuist, maar ik blijf erbij dat Sarah in Wokeland een simplificatie is van een ingewikkelder fenomeen. Cancellen , microagressies, de hernieuwde obsessie met huidskleur, de algehele culpabilisering van de westerse en blanke man en de postmoderne achtergrond van dit hele woke-verschijnsel komen niet of nauwelijks aan bod. Er is een tijd geweest dat we meer diepgang verwachtten van een Canvas-programma. Je zou haast nog met nostalgie terugdenken aan de tijd dat iemand als Frans Boenders programma’s maakte, al was dat vooral voor BRT3.
Kwintessens
Fons Mariën is auteur van 'Ik ben geen witte man. Over racisme en woke-activisme', uitgave in de reeks Kwintessens-cahiers.
_Fons Mariën Auteur
Meer van Fons Mariën

_Recent nieuws

Bekijk alle nieuwe berichten

_Populair nieuws

Bekijk meer populair nieuws