Peter Algoet
Karel Van Dinter
Non-fictie
  • 214 keer bekeken
  • minuten leestijd
  • Reacties

Waardering

18 februari 2025 Vrank en vrij, maar mens!
(Met drie podcasts)
_Geen geleuter
Peter Algoet noemt zichzelf een atheïst. Na-druk-ke-lijk. Geleuter daarover is niet langer aan hem besteed. In Vrank en vrij, maar mens! wil hij nog wel even uitleggen hoe dat zo gekomen is, maar verder is voor hem de zaak geklasseerd en verwezen naar de archieven. Dat is het dan … Over naar kwesties die er wél toe doen. Zoals het een-op-eenverband tussen vrijzinnigheid en humanisme. En wat ongeloof dan wel zou kunnen inhouden …
Soms vraag ik mij af wàt mensen geloven als ze zeggen dat zij dat doen. Dan pols ik wat verder naar wat believers bedoelen als ze toegeven dat ze gelovig zijn. Wàt is de inhoud van hun geloof? God? Wie? Wat? Hoe? Pancreator? Absolute Zingever? Gezag dragende Dispenser van voorschriften, codes en waarden? Of nog een pak andere verplichtingen, geboden en regels. Soms betreft het enkel de hoopvolle verwachting van een Hiernamaals. En dus een zorg voor later. Maar welke eeuwige Gelukzaligheid verwachten ze dan? Of: wat staat gelovigen voor ogen bij het wezen van de Goddelijke Schepping? Genesis? Creationisme? Adam en Eva? Verder: sommigen voelen zich enkel gelovig tijdens de spirituele extase van rituelen, tussen wierookdampen, kaarslicht en orgelmuziek.
Geloven? Veelal kreeg ik verwarde antwoorden met een ontstellende graad aan leegte en oppervlakkigheid. Dikwijls was het antwoord domweg: 'Ik ben katholiek …', waarna verdere verdieping volstond met '… want ik ben gedoopt'. Al dan niet tegen heug en meug dus. Zonde en Verlossing? Ooit sprak ik een pater jezuïet die stellig geloofde in de Hel. Hij had er zelfs een essay over geschreven, een vurig (!) pleidooi met argumenten omkleed over het noodzakelijke bestaan van dat oord omwille van het Kwaad in de wereld. Een wraakzuchtige god met grillige opvattingen over schuldvereffening. Mij kon het niet overtuigen … De religieuze (levensbeschouwelijke?) on-geletterdheid is groot. Bovendien varieert ze ook sterk naargelang de levensbeschouwing die men meent te zijn toegedaan.
_Ongelovig
Soms geeft iemand toe dat-ie 'ongelovig' is. Al kan wat daar dan mee bedoeld wordt even zo goed wazig en ongerijmd zijn. Vaak blijft het bij een of andere vorm van negatief scepticisme en getwijfel. In onze contreien betekent het nogal eens dat men zégt niet-katholiek te zijn. Of dat men zich heeft afgekeerd van elke kerkelijke praktijk. Doorvragen leidt dan nog wel tot de bekentenis dat men atheïst, iets-ist of agnost is. Of rationalist. Humanist en vrijdenker zelfs …
Wat betekent het echter wanneer iemand aangeeft niet-gelovig te zijn? Gaat-ie gewoonweg niet ter kerke? Of is-ie niet gedoopt? Betaalt-ie misschien lidgeld aan een of andere vrijzinnig clubje? Heeft-ie NCZ gevolgd? Een of ander vrijzinnig feest gedaan? Is-ie fervent voorstander van zelfbeschikking, vrij spreekrecht, het recht op abortus, scheiding van kerk en staat … ?
Veelal houdt het op na een stellig: 'Ik ben atheïst'. Of: 'Ik zoek het allemaal zelf wel uit!' Of: 'Wetenschap!' Vaak is er ook sprake van een afkeer van papen, dominees, inquisiteurs of andere zielenknijpers en volksmenners. Of blijkt het gewoonweg te gaan om een gezonde (dan wel ongezonde) afkeer van welke vorm van proselitisme en bekeerwoede ook …
_Vrank en vrij
Terugblikkend op zowat vijftig jaar eigen ongeloof getuigt ervaringsdeskundige Peter Algoet in Vrank en vrij, maar mens! over wat het voor hem betekent om in de praktijk een vrijzinnig humanist te zijn. Zonder daarom een belijdenis of canon te willen aanreiken voor wie zich wat meer wenst te verdiepen in het vrijzinnig humanisme. Net zo min is het boek bedoeld als handleiding voor vrijzinnige predikheren of andere vrijdenkende goeroes. Toch geeft het een aantal 'praktische tips voor de 21ste eeuw' mee. Bedenkingen met het oog op de milieuproblematiek, seksuele identiteit, antidemocratische tendensen, technologie, wetenschap … Daarmee is het een toegankelijke inspiratiebron voor verdieping. Voorbij aan het aha-moment van 'Ik zoek het zelf wel uit!'  
Peter Algoet vat het zo samen: 'Vrijzinnig humanisme is wel degelijk een "levensbeschouwing" en niet dat wat er overblijft nadat religieus geloof, individueel of collectief, verloren is gegaan. Het is een levensbeschouwing waarin de waarheid over het menselijk leven centraal staat, in zijn vergankelijkheid, eindigheid en kwetsbaarheid, en waarin de opgave van de persoonlijke zingeving en zorg voor de ander zich stelt in alle naaktheid zonder schijntroost of zelfbedrog.' (p.188) Waarheid. Zingeving. De mens centraal. Heel wat dus …
Naar aanleiding van Vrank en vrij, maar mens! had Karel Van Dinter (Het Vrije Woord / Kritisch lezen) een gesprek met Peter Algoet. Dat ging over thema's zoals: atheïsme, agnosticisme en geleuter; het een-op-eenverband tussen vrijzinnigheid en humanisme; religio- en atheometers; spirituele ervaringen en loutering Into the Wild; Pink Floyd (Welcome to the Machine) als een griezelige metafoor voor een dolgedraaide mensheid …  
Stukken uit dat gesprek kan je beluisteren in deze podcasts:
  • Podcast: Vrank & Vrij 1
    Vrank en vrij uitgelegd; de Vrije Wil; vrijzinnig humanisme en de mythe van Sisyphus.
  • Podcast: Vrank & Vrij 2
    Over het geleuter van atheïsten, agnosten; atheometers en religiometers; het evidente samengaan van vrijzinnig humanisme.
  • Podcast: Vrank & Vrij 3
    Over het levensmotto van Peter Algoet 'Met mijn twee voeten op de grond, met mijn hoofd in de wolken'; Into the Wild en spiritualiteit in de Rocky Mountains; maakbaarheid, AI en Welcome to the Machine (Pink Floyd).
Peter Algoet
Karel Van Dinter
Non-fictie
Moraalfilosoof
_Karel Van Dinter Moraalfilosoof
Meer van Karel Van Dinter

_Van zelfde auteur

_Nieuwste recensies

Bekijk alle nieuwe recensies