Vrank en vrij, maar mens!   /    /   (Met drie podcasts) 18 februari 2025

De vloek van de nootmuskaat – Boodschap aan een planeet in crisis   /    /   Welk verband is er tussen de strijd om het handelsmonopolie in de muskaatnoot en de huidige wereldwijde klimaatverandering? Amitav Ghosh zoekt het uit in ‘De vloek van de nootmuskaat’. Maar is zijn aanklacht tegen westerse waarden en economische ideologieën gerechtvaardigd? 24 november 2024

Leer denken als een filosoof. 12 essentiële principes voor mentale weerbaarheid   /    /   Leer denken als een filosoof... Het klinkt opdringerig en dwingend. Ongetwijfeld wervend en uitdagend bedoeld, maar al meteen met het volste vertrouwen in de evidentie dat elkeen - elke Jan Modaal? - daar ook de noodzaak van beseft en het wil nastreven. Begint filosoferen immers niet ergens bij de nadrukkelijke en bewuste wil om dat te doen? En in alle weer en wind te volharden. Een bijzonder humane en humanistische aandrang, toch? 18 september 2024

Wittgenstein een biografie   /    /   Ludwig Wittgenstein geeft te denken. Nog steeds. Maar eerst even dit: “Waarover je niet kan spreken, moet je zwijgen.” De veelal cassant aangehaalde quote uit ‘Tractatus Logico-Philosophicus’. (On)handig sofisme bij verhitte debatten en discussies als beslissende argumenten om je gelijk te halen opgebruikt zijn en het gevaar van een patstelling opdoemt. Een retorisch trucje om zonder verder gezichtsverlies de arena te verlaten… Waarna ‘Ludwig W.’ bij sommigen een pseudo-erudiet belletje doet rinkelen genre “Aha. Wittgenstein!” Maar daarna houdt het meestal op… 13 augustus 2024

Wat ons verplicht Deel II Essay over denken en existentie   /    /   Quote: ‘Het besef dat we voor onszelf een vraagstuk zijn en blijven spreekt niet uit de vele en vaak diepgewortelde overtuigingen waarmee we onze levens leiden.’ (p. 249) Het zou de samenvatting kunnen zijn van alles wat Karl Verstrynge ons wil voorleggen in de trilogie ‘Wat ons verplicht’ Zelfkennis. De existerende mens die zichzelf in vraag stelt, maar nergens eenduidige antwoorden vindt. De echo van dat andere aanmanende, maar net zo goed onhaalbare existentieel gebod ‘Wordt wie je bent!’ Nietzsche achterna? Mogelijk… 11 maart 2024

Noch engel, noch beest. Het cynische mensbeeld van Blaise Pascal als pleidooi voor mildheid.   /    /   Kunnen de ‘Pensées’ van Blaise Pascal ons helpen om ons leven op orde te zetten, duurzamer te gaan leven, de planeet te redden of, kortom, om aimabele mensen te worden? Hanna Vandenbussche, veldloopster en filosofe, meent van wel. In ‘Noch engel, noch beest’ bevraagt zij het bittere mensbeeld van Pascal en vindt er, ondanks de misère van onze condition humaine, genoeg argumenten voor een hoopvol pleidooi ten gunste van maakbaarheid en mildheid jegens onszelf. 16 februari 2024

Anaximander en de geboorte van het wetenschappelijk denken   /    /   De oorsprong van de dingen is het onbegrensde. Want daaruit ontstaat alles en daarin vergaat alles, zoals de orde der dingen voorschrijft. Want zij betalen elkaar boete en vergelding voor hun onrecht, volgens de tijdrekening. 15 januari 2024

De humanisten. Dromers, denkers en onderzoekers die de wereld veranderden.   /    /   Het verhaal van zeven eeuwen humanistisch denken, schrijven en spreken. Dat werd in hoofdzaak echter een Europees verhaal… Zonder een eregalerij of humanistische canon te willen zijn, reikt Sarah Bakewell toch heel wat materiaal daartoe aan. Ongetwijfeld was de Engelse titel van haar boek ‘Humanly Possible’ in dat opzicht accurater en geschikter. 8 november 2023

Het lied van de kunst   /    /   Cancel culture? Frontman Till Lindemann weet er intussen alles van. Zowel voor wat betreft zijn imago als voor de populariteit van Rammstein… Cancel culture: ophitsende aanklachten, protesten tot oproepen om meningen die als onaanvaardbaar of beledigend worden bevonden te boycotten. Vaak gevoed door een onstuitbare 'bandwagon' in de sociale media… 29 augustus 2023

Cannery Row   /    /   Hoe helend is het om na een uit de hand gelopen feestje de ravage op te ruimen en de enkele geredde glazen om te spoelen met “Pater Noster-Agnus Dei” als zalvende muziek op de achtergrond? Of intussen te leunen op eeuwenoude, quasi verloren teksten van de ‘vergeten’ dichter Kavi Bilhana: “Zelfs nu | Weet ik dat ik de hete smaak van het leven heb geproefd”. (p.196) 23 augustus 2023