15 juli 2025
De verbindingen
Philip Snijder studeerde Italiaanse taal- en letterkunde. Hij debuteerde in 2007 met ‘Zondagsgeld’, een autobiografische roman over zijn jeugd in de Amsterdamse achterbuurt Bickerseiland. Ook zijn boek ‘Het smartlappenkwartier’ speelt zich in deze buurt af. In al zijn werken ontpopt hij zich als een veelzijdige verslaggever van het dagelijkse leven.
Zo ook in het besproken werk waarin het dagelijkse kazerneleven van Nederlandse dienstplichtigen in Duitsland anno 1977 aan bod komt.
De naamloze hoofdpersoon heeft zijn studie stopgezet en werd opgeroepen voor militaire keuring. In Nederland bestond toen nog verplichte legerdienst. Die werd eerst in 1997 opgeschort.
Bij de keuring ontmoette hij een vriendelijke jongen, een hippie met lange haren, gekleed in een wijde Indiaanse oranje blouse vol kleurige borduursels en een rode fluwelen broek. Zijn ééndagsvriend deelde met hem zijn afkeer voor het leger. Onmiddellijk na de keuring verloren ze elkaar uit het oog.
De hoofdpersoon werd opgeleid tot radiotelefonist. Zo moest hij onder andere instaan voor de verbindingen met de diverse legerafdelingen. Na zijn opleiding werd hij naar Duitsland uitgezonden, naar Süssland waar het NAVO-kamp Rugenstein gelegen was, het Duitse Kleine Brogel.
Zijn peloton kreeg na enkele weken een nieuwe commandant, vaandrig Van den Boogaert, de ééndagsvriend van de keuring. Deze had op alle gebied een ware metamorfose ondergaan. Het lange haar was weg, het paarse sjaaltje had plaats gemaakt voor een officierspet en ook zijn oorbel was verdwenen. Niet alleen zijn uiterlijk was volledig veranderd. Hij gedroeg zich ook als een ware ijzervreter, een echte hufter die de manschappen kleineerde en vernederde en zwierig straffen en strafexercities uitdeelde. Waar hij vroeger een uitgesproken hekel had aan het leger gedroeg hij zich nu als een modelofficier.
Het was in zijn ogen een experiment: de verandering van dienstweigeraar in sabelsleper als een éénmanskunstwerk. Gekker kan je het niet bedenken.
Na confrontatie met zijn vroegere keuringsmakker zag Van den Boogaert ook het ridicule van deze komedie in. Zijn houding sloeg volledig om. Einde schrikbewind. Vanaf dan wilde hij één van de jongens onder de jongens zijn. Hij deed mee aan alle activiteiten en corveeën, putte zich uit in jovialiteit en deed mee aan de drankuitspattingen in de kantine van de dienstplichtigen. Dit liep slecht af. Wanneer hij straalbezopen en ondergekotst in het officierenverblijf afgeleverd werd was de maat voor zijn overste vol. Hij werd overgeplaatst naar Nederland waar hij op een kantoortje in afzondering zijn diensttijd vol mocht maken.
De hoofdpersoon vond na zijn diensttijd moeilijk zijn weg. Hij zwierf van het ene baantje naar het andere tot hij in 1980 werk vond als nachtreceptionist in een aftands hotel voor rugzaktoeristen in de Warmoesstraat, de prostitutie- en heroïnebuurt van Amsterdam.
Op een nacht trof hij in de toiletten een broodmagere, sterk vervuilde man aan met een injectiespuit in zijn linkerdijbeen. Het bleek gewezen vaandrig Van den Boogaert te zijn. Na de beëindiging van zijn diensttijd was hij een junkieleven gaan leiden, van heroïneshot naar heroïneshot. Zo vlug als hij opgedoken was verdween hij ook weer. Wel nog na vlug de kassa leeg te roven.
De auteur beschrijft het kazerneleven in Duitsland met een grote dosis humor. Een bende jonge mannen, 19 à 20 jaar oud, met luidruchtig en baldadig gedrag, waar de verveling toesloeg, ondanks de nutteloze karweien. Drankmisbruik, beledigingen en vernederingen waren er dagelijkse kost. Typisch soldatengebral van een vol vat testosteron.
Het verhaal is geen zuivere autobiografie. In het licht van zijn vorige boeken kan aangenomen worden dat de auteur wel uit eigen ervaringen geput heeft. Net als de hoofdpersoon vervulde ook hij zijn dienstplicht als stekker, bijnaam voor een radiotelefonist, op een NAVO-basis in Duitsland.
Het boek leest zeer vlot en is erg toegankelijk met veel humor. Een lichtvoetig werk, ideaal voor de vakantietijd.
Ignace Claessens
Meer van Ignace Claessens
Ignace Claessens
