20 augustus 2025
Een dag in ons brein - Begrijp je hersenen en die van de mensen om je heen
Wist je dat je brein je hele leven blijft veranderen? Van baby tot puber, van volwassene tot oudere: je hersenen passen zich voortdurend aan. Elke ervaring die je opdoet, vormt je brein - en dat maakt jou tot wie je bent. In haar jongste boek ‘Een dag in ons brein’ legt de Nederlandse hersenwetenschapper Eveline Crone helder uit hoe je hersenen zich ontwikkelen, en wat dat zegt over jou en de mensen om je heen.
Eveline Crone is hoogleraar ontwikkelingsneurowetenschap in de maatschappij aan de Erasmus Universiteit Rotterdam en hoogleraar neurocognitieve ontwikkelingspsychologie aan de Universiteit Leiden. De bestseller Het puberende brein schreef zij in 2008 voor ouders die het soms onbegrijpelijke gedrag van hun tieners willen snappen. Een dag in ons brein is bedoeld voor iedereen, jong en oud, die zijn eigen brein beter wil behappen. Het is meteen ook het kroonjuweel op haar jarenlange onderzoek naar wat haar mateloos fascineert: de ontwikkeling van het brein.
In het voorwoord lezen we dat ze dit boek heeft geschreven omdat ze het zo belangrijk vindt dat we begrijpen hoe magisch je hersenen zijn en hoe ze veranderen gedurende de hele levensloop. Je hersenen worden gevormd door alle ervaringen die je tijdens verschillende levensfasen hebt opgedaan. En dat verklaart waarom werkelijk elk brein uniek is.
Wat dit boek zo leuk en origineel maakt, is dat de auteur gebruikt maakt van “storytelling” waarbij ze kon rekenen op de medewerking van de Nederlandse journalist Eva Munnik, expert in storytelling en schrijver. Eva schreef de verhaaltjes over de bewoners van de (fictieve) Bolstraat, Eveline de wetenschappelijke verklaringen en inzichten. Alzo weet Crone complexe hersenwetenschap te vertalen naar herkenbare, dagelijkse situaties.
Concreet kijken we 24 uur mee in de hoofden van de bewoners van de Bolstraat. Ieder uur van de dag komt aan bod - van de ochtendrush tot de dromerige nacht. Elk van de 24 hoofdstukken is gestructureerd volgens hetzelfde stramien: eerst een beschrijving van wat een of meer personages uit de straat op een specifiek moment van de dag beleven, vervolgens wat er op dat tijdstip in hun hersenen gebeurt waardoor ze voelen wat ze voelen, dat ze denken wat ze denken en reageren zoals ze reageren.
Talloze onderwerpen passeren de revue: slapen, dromen en waken, emoties zoals angst, vreugde en verdriet, nieuwe dingen leren, het verwerken van zintuiglijke prikkels, keuzes maken en zelfcontrole, sociale interactie, honger en verzadiging, dementie, seks en verliefdheid, de overgang in de hersenen van een vrouw, onzekerheden en afwijzing, en nog veel meer. Telkens bewijst Crone dat de hersenen een plastisch orgaan zijn: ze kunnen zich voortdurend aanpassen en reorganiseren als reactie op ervaringen en uitdagingen in de ons omringende wereld. Dit betekent dat ze het vermogen hebben nieuwe verbindingen tussen de hersencellen (neuronen) aan te maken en bestaande verbindingen te versterken of te verzwakken. De mate van deze neuroplasticiteit varieert evenwel tussen individuen. Dit bevestigt de uniciteit van elk brein. Maar ook genetische factoren en eerdere unieke levenservaringen dragen bij aan de individuele verschillen in hersenstructuur en -ontwikkeling.
Bovendien wordt elk kapittel voorzien van interessante “breinfeitjes” en opgesmukt met fijne illustraties. Crone gebruikt voorbeelden uit het dagelijks leven en combineert die met inzichten, ontleend aan haar eigen onderzoek en recente studies uit de cognitieve psychologie en neurowetenschappen. Dat maakt het boek leerzaam en bovenal verrassend herkenbaar. Op die manier leert Crone je niet alleen iets over je hersenen, maar eveneens jezelf beter te begrijpen. Ze toont ook hoe meer breinkennis mensen dichter bij elkaar kan brengen, over generaties heen.
De schrijfstijl is helder en empathisch, met een persoonlijke toon die de lezer uitnodigt om zichzelf te identificeren in de beschreven situaties. Crone vermijdt overvloedig vakjargon, zonder de inhoud te versimpelen. Ze weet een goede balans te vinden tussen informatief en verhalend.
Een dag in ons brein is een geslaagde en prettig leesbare kennismaking met de werking van jouw brein en die van de mensen om je heen. Eveline Crone laat overtuigend zien hoe sterk onze dagelijkse gedragingen verweven zijn met ingewikkelde, vaak onbewuste hersenprocessen. Een aanrader voor iedereen die nieuwsgierig is naar wat er zich onder de schedel afspeelt!
Marc De Bock
Meer van Marc De Bock
Marc De Bock
