In 2014 stichtte Jahjah de activistische beweging Movement X. Op deze manier werd hij geconfronteerd met een aantal mensen die het gedachtegoed dat we heden woke noemen, omhelsden. Hij zag in dat dit identiteitspolitiek was en je daarmee niet ver geraakt, maar groepen mensen tegen elkaar opzet. Hij begon hierover meer na te denken en uiteindelijk schreef hij een fel opiniestuk hierover in Knack (juli 2020), waarin hij expliciet afstand nam van woke, de identiteitspolitiek en concepten als 'wit privilege'. Op dit punt ben ik hem beginnen volgen en had ik al gemerkt dat Jahjah anders geworden was.

Over de derde bedreiging, die van extreemrechts, schrijft hij minder, wellicht omdat het meer vanzelf spreekt dat die de liberale democratie bedreigt. Zijn boek is ook gelardeerd met zijn persoonlijke geschiedenis, bij AEL, in Libanon, in Movement X. In dit boek gaat het niet alleen over ideeën en hun geschiedenis, maar ook om het verhaal van een persoonlijke evolutie.

Abou Jahjah toont zich in dit boek genuanceerder dan vroeger. Hij heeft ook meer begrip voor de vervreemding die de autochtone bevolking ervoer wanneer die geconfronteerd werd met een toenemende invoer van mensen uit een andere cultuur. Hij omarmt nu de waarden van de liberale democratie. Zo schrijft hij positief over het rechtssysteem: in 2008 verscheen hij voor de rechter voor zijn rol in rellen als AEL-voorman. Hij was toen publieke vijand nummer 1, maar stelde vast dat de rechter daar geen rekening mee hield en hem vrijsprak op basis van het dossier. Hij maakte zo zelf kennis met de scheiding der machten, een van de pijlers van de rechtsstaat en democratie. In heel wat landen, die meer autoritair zijn, is deze scheiding in de praktijk een lachertje. Jahjah beseft dat maar al te goed.
Kortom: dit boek is het lezen waard.

Fons Mariën