22 juli 2022
Hoe word je geen slaaf van het systeem?
Alexandre Lacroix stelt vast dat zijn publiek vindt dat het onderdeel is geworden van de wereld die zij in hun hart afkeuren. Zij voelen zich als radertjes in een gigantische economische en politieke machine. Lacroix onderzoekt de mogelijkheid om uit die wereld te stappen.
Alexandre Lacroix werd geboren in Poitiers in 1975 en groeide op in Parijs. Hij studeerde economie, filosofie en politieke wetenschappen aan de Université Panthéon-Sorbonne. In 1998 promoveerde hij en publiceerde zijn eerste autobiografische roman: “Premières volontés”. Hij is schrijver, journalist en filosoof. Sinds 1999 doceert hij creatief schrijven aan het Institut d’études politiques de Paris. In 2006 richtte hij “Philosophie Magazine” op, een Frans filosofisch tijdschrift dat tien keer per jaar verschijnt. “Hoe word je geen slaaf van het systeem?” verscheen in 2021 in het Nederlands.
In dit essay beschrijft Lacroix de huidige samenleving. Vooral jonge mensen, die ervan dromen aan het systeem waarin zij leven te ontsnappen, zijn de doelgroep. De kritiek is vooral gericht tegen de winstmaximalisering die onze samenleving en zelfs de planeet dreigen te verwoesten. Hij begrijpt dat wie de verantwoordelijkheid over een gezin draagt, nu eenmaal niet zomaar uit het systeem kan stappen. Daarom zoekt hij een tussenweg tussen je volledig uitleveren aan de mondiale economie en je terugtrekken om schapen te hoeden op de hei. Hij ziet dat vele jongeren bij het najagen van succes in een burn-out belanden en pleit daarom voor een nieuwe handelingsfilosofie.
Lacroix gaat terug in het verre verleden. De moderne tijd laat hij beginnen met René Descartes en zijn boek “Over de methode”, verschenen in 1637. Hij sluit deze fase af in 1989 met de komst van het internet waarbij de wereld opnieuw dient gedacht te worden. In deel II doet hij een poging om de huidige tijd te begrijpen. Hij onderzoekt de zwakke plekken aan de hand van enkele historische figuren en gebeurtenissen.
Deel III handelt over onze houding in het internettijdperk, waarbij hij een reactionaire houding als nutteloos ervaart. De externe tegenstellingen komen in hoofdstuk IV aan bod. Met voorbeelden zal hij de problemen die zich stellen, verduidelijken. Hij volgt de evolutie van een leuk idee tot de weerbarstige realiteit. Het is tijd om te reageren en dat doet hij in hoofdstuk V. Vermits tijdelijk afhaken niet helpt, zoekt hij het bij een nieuwe handelingsfilosofie. Dat wordt een pleidooi op zoek naar de praktische uitvoering daarvan. Het utiliteitsprincipe kan de handeling goed- of afkeuren als zij het geluk bevordert of belemmert. Met dit principe wordt gezocht naar het grootste geluk voor het grootste aantal mensen. Het belang voor de gemeenschap wordt bepaald door de som van de belangen van al haar leden.
In dit laatste deel biedt Lacroix een realistische uitweg om uit het huidige systeem van ontmenselijking en uitbuiting te stappen. Met “Hoe word je geen slaaf van het systeem?” schrijft Lacroix een kort en toegankelijk essay. Hij toont aan dat we vrij kunnen zijn binnen het systeem door te leven naar onze eigen idealen. Hiermee creëren we niet enkel een betere wereld, maar houden er zelf een betekenisvol leven aan over.
Paul Van Aelst
Meer van Paul Van Aelst
Paul Van Aelst
