5 september 2025
Woke-denken, Nationale Dodenherdenking en Ketikoti
Ik zou mijn politieke 'identiteit' willen bestempelen als 'ouderwets' vrijzinnig links, met een flinke scheut pacifisme en een snufje anarchisme. De afgelopen 10 à 15 jaar hebben we de opkomst gezien van een links-autoritaire, morele beweging: woke. Hoe meer ik mij in dit verschijnsel verdiepte, des te groter werd mijn weerzin.[i] Wat ook groter werd was mijn verbazing over de enorme invloed van het woke-denken, en niet alleen bij links.
Op mijn LinkedIn-pagina plaatste ik op 1 en 2 juli jl. naar aanleiding van de viering van de afschaffing van de slavernij in Suriname twee berichten met als titel 'MAAK KETIKOTI "INCLUSIEF"!' waarin ik inging op de dubbele standaarden die – althans naar mijn mening – in onze woke-tijden gehanteerd worden, als het gaat om 'inclusief' herdenken. Onderstaand artikel is een bewerking van die twee berichten. Ik heb er nog wel iets aan toegevoegd, namelijk het voorstel om als De Vrije Gedachte een bijeenkomst te houden over hedendaags antisemitisme. Woke blaast antisemitisme nieuw leven in en het is aan onze vrijdenkersvereniging om daar onomwonden stelling tegen te nemen, net zoals dat in de jaren dertig van de vorige eeuw gebeurde.
Op 8 oktober 1935 hield De Vrije Gedachte, toen nog De Dageraad geheten, een bijeenkomst waarin de sprekers hun afschuw uitspraken voor het 'ANTISEMITISME VAN HEDEN'.
_Erfschuld
Woke heeft een binaire kijk op de wereld. Het verdeelt de mensheid in onderdrukkers en onderdrukten, daders en slachtoffers. Woke gelooft ook in een soort 'erfschuld'. Zo kun je volgens de woke-denkers bijvoorbeeld schuld hebben aan iets dat honderden jaren voor je geboorte gebeurd is, zoals de slavernij. En ook als je voorouders daar helemaal niets mee te maken hadden, dan ben je toch medeschuldig, omdat je er als 'witte' mens, volgens de woke-denkers, nog altijd van zou profiteren.
_Een 'inclusieve' dodenherdenking
Tijdens de Nationale Dodenherdenking op 4 mei zijn we in de loop van de decennia steeds meer slachtoffers gaan herdenken. Wie daar meer over wil weten verwijs ik graag naar de website van het Nationaal Comité 4 en 5 mei.[ii] Dit jaar werd er onder andere door een comité van rijksambtenaren en oud-diplomaten gepleit voor een 'inclusieve' dodenherdenking met ruimte voor Palestijnse slachtoffers. De slachtoffers die Hamas op 7 oktober 2023 maakte werden niet genoemd, althans, ik ben het niet tegengekomen. De initiatiefnemers wilden, zo staat op de website van rightsforum.org te lezen, 'ook de slachtoffers herdenken van genocide en andere vormen van onderdrukking en oorlogsgeweld op andere plekken in de wereld, "mede door toedoen of nalaten van de Nederlandse staat"'.[iii]
Van de circa 140.000 Joden die er voor de Bezetting in Nederland woonden hebben ruim 100.000 de oorlog niet overleefd. Ik heb de afgelopen jaren regelmatig geluiden gehoord die erop neerkwamen, dat we nu wel lang genoeg hebben stilgestaan bij die doden; het is immers al 80 jaar (3 generaties) geleden dat de Tweede Wereldoorlog eindigde en het is tijd om de Palestijnse slachtoffers van de oorlog in Gaza te herdenken. Ben ik tegen aandacht voor de Palestijnse burgerslachtoffers? Absoluut niet, elk burgerslachtoffer is er één teveel, maar ik stel voor om dat te doen op 25 januari, de dag dat Hamas in 2006 via verkiezingen aan de macht kwam en niet van plan bleek om die macht via verkiezingen ooit nog uit handen te geven: eens gekozen, blijft gekozen.
_Een exclusieve slavernijherdenking
Op 1 juli werd Ketikoti gevierd. De afschaffing van de slavernij door Nederland is 162 jaar geleden (zeven generaties), maar lijkt – afgaande op de media-aandacht – actueler dan ooit. Als linkse historicus ben ik er voor, dat er aandacht is voor de trans-Atlantische slavenhandel, vooral in het onderwijs , maar dat geldt wat mij betreft ook voor de Arabische en de Ottomaanse slavenhandel. Ik hoor woke daar nooit over. Marokkaanse Nederlanders en Turkse Nederlanders zijn daar met terugwerkende kracht toch medeschuldig aan en die moeten toch ook weten wat er in hun verleden is gebeurd? En ook de recente slavernij in Islamitische Staat – en de religieuze rechtvaardiging die daarvoor werd gegeven – zou in het onderwijs aan bod moeten komen. En we kunnen Hasna Aarab (in 1991 geboren in Enschede), als haar gevangenisstraf erop zit, vragen hoe het was om een Jezidische 'tot slavin gemaakte' te hebben; het maakt onderdeel uit van Hasna's 'lived experience' en ik ben benieuwd naar haar verhalen.
_Dubbele standaard of niet?
Is er wellicht sprake van een dubbele standaard als we kijken naar de woke-benadering van beide herdenkingen? Volgens het woke-denken is dat absoluut niet het geval. De Joodse slachtoffers van het nazisme waren 'wit' – en dus onderdrukkers – en ze zijn belast met een omgekeerde erfschuld. Zij zijn namelijk medeschuldig aan wat er na hun dood is gebeurd, zoals in Gaza. Daarom is inclusie van Palestijnse slachtoffers tijdens de Nationale Dodenherdenking op zijn plaats; zij zijn immers 'van kleur' en behoren daarmee tot de onderdrukten. Aandacht voor de Joodse slachtoffers van 7 oktober 2023 is niet op zijn plaats, want zij zijn 'wit' en behoren tot de onderdrukkers.
Exclusieve aandacht voor de trans-Atlantische slavernij is gerechtvaardigd, omdat de slavenhandelaren 'wit' waren, ook al waren de verkopers van de tot slaaf gemaakten 'zwart'. De Arabische en Ottomaanse slavenhandelaren waren 'van kleur' en ook nog eens islamitisch; zij behoren daarmee met terugwerkende kracht tot de onderdrukten, en trouwens, slavernij mocht van Mohammed, dus wat is het probleem?
Exclusieve aandacht voor de trans-Atlantische slavernij is gerechtvaardigd, omdat de slavenhandelaren 'wit' waren, ook al waren de verkopers van de tot slaaf gemaakten 'zwart'. De Arabische en Ottomaanse slavenhandelaren waren 'van kleur' en ook nog eens islamitisch; zij behoren daarmee met terugwerkende kracht tot de onderdrukten, en trouwens, slavernij mocht van Mohammed, dus wat is het probleem?
Het is allemaal zo simpel, als je het eenmaal doorhebt.
Op 28 november 1941 sprak Amin al-Hoesseini, Grootmoefti van Jeruzalem, met Adolf Hitler. Ze waren het erover eens wat er met de Joden moest gebeuren. Al-Hoesseini en Hitler zijn dood, maar Jodenhaat is helaas nog altijd springlevend, en niet alleen binnen de islamitische wereld, ook al is het daar nog altijd bijzonder populair.
_Noten
[i] Mijn bevindingen heb ik verzameld in: Ben ik wel woke genoeg? Een ontdekkingstocht door het land der Social Justice Warriors, Gompel&Svacina 2022
[ii] https://www.4en5mei.nl/herdenken/wie-en-wat-herdenken-we/
[iii] https://rightsforum.org/4-mei-inclusief-een-dodenherdenking-met-ruimte-voor-palestijnse-slachtoffers/
Meer van Martin Harlaar
[ii] https://www.4en5mei.nl/herdenken/wie-en-wat-herdenken-we/
[iii] https://rightsforum.org/4-mei-inclusief-een-dodenherdenking-met-ruimte-voor-palestijnse-slachtoffers/