12 september 2023
Het grote filosofieboek
Dit boek opent met een oneliner van Plato: “Verwondering is bij uitstek een eigenschap van de filosoof, want met verwondering begint de filosofie”. En “Het grote filosofieboek” slaagt er ten volle in om de lezer aangenaam te verwonderen en bezig te houden.
Het is een boek om in op te zoeken, om door te bladeren en om van de ene filosoof in de andere filosofie terecht te komen. Steeds is er wel een bekende naam die je aandacht vasthoudt en je aanzet tot verder lezen. Het is Wikipedia, maar dan op papier met dat voordeel dat je er fysiek kan doorheen bladeren en als het ware de inhoud kan aanvoelen.
Het grote filosofieboek valt op door zijn bijzondere vormgeving. Het is inderdaad groot en dik. Het bevat de belangrijkste ideeën van meer dan honderd van de grootste denkers. Het overzicht start bij Thales, 600 jaar voor onze tijdrekening en eindigt bij Slavoj Zizek (°1949). Tussen deze twee denkers worden voor elke behandelde filosoof 1, 2 of 4 pagina’s gebruikt met een korte biografie, de belangrijkste idee, een visueel uitgewerkt overzicht hoe dit idee tot stand kwam en een heldere tekst over de persoon en diens werk. Daarbij hoort telkens nog een verticaal overzicht van wat er voor en na de betrokken filosoof kwam. Er staan heel wat foto’s in het boek, ze zijn helder en bereiken hun doel om de inhoud meer duidelijkheid te verschaffen. Op die manier is het boek verrassend visueel met de talrijke foto’s, tekeningen en overzichtelijk uitgewerkte schema’s. De aangehouden lay-out in drie kolommen laat vlot lezen toe.
De volgorde van de besproken filosofen is chronologisch vanaf de oudheid tot halverwege de twintigste eeuw. Op die manier evolueert het boek als vanzelf doorheen alle filosofische strekkingen.
De auteurs onderscheiden zes grote tijdvakken: de oudheid, de middeleeuwse wereld, renaissance en rationalisme, tijd van revoluties, de moderne wereld en de hedendaagse filosofie. Deze worden telkens visueel voorgesteld met een tijdrepel waarop de belangrijkste gebeurtenissen aangeduid staan die van belang waren voor de filosofie tijdens die periode. Bovendien vind je er een bondig overzicht van die periode terug.
Het opzet van dit filosofieboek is erop gericht de nieuwsgierigheid van de lezer te prikkelen en niet te laten stoppen aan de rand van het blad. Wat trouwens het grote doel van de filosofie in het algemeen is.
Dat het onderwerp verre van afgesloten is, bewijzen de laatste tien pagina’s. Hier worden – zeer beknopt – nog 59 andere filosofen voorgesteld. Dit is dan ook een opmerking die je bij dit soort boeken altijd kan maken: waarom werd deze filosoof wel en die andere niet voorgesteld?
Er is een verklarende woordenlijst opgenomen waarin alle filosofische termen een heldere beschrijving krijgen. Tenslotte is er nog het register met daarin alle filosofen die in het boek vermeld worden.
De zes auteurs, Clive Hill, Douglas Burnham, John Marenbon, Marcus Weeks, Peter J. King en Will Buckingham, zijn allen gepromoveerd in de filosofie en doceren aan verschillende universiteiten of hebben meerdere publicaties op hun naam staan. Ze slaagden erin de verschillende wijsgeren tot leven te brengen en hun belang in een heldere taal te beschrijven.
Paul Van Aelst
Meer van Paul Van Aelst
Paul Van Aelst
