2 mei 2024
De moord op Commendatore
Oorspronkelijk is dit werk in twee aparte delen uitgegeven. Ze verschenen met een tussenperiode van een jaar: Deel 1, “Een Idea verschijnt” (2017) en Deel 2 “Metaforen verschuiven” (2018). In 2024 werden deze twee – op zich reeds volumineuze – delen dan in één band uitgegeven: “De moord op Commendatore”.
Haruki Murakami werd in 1949 geboren in Kiote en groeide op in Kobe. Zijn vader was de zoon van een boeddhistisch priester en zijn moeder was de dochter van een koopman uit Osaka. Beiden gaven les in Japanse literatuur. Murakami was echter meer geïnteresseerd in de Amerikaanse literatuur. Hierdoor maakte hij zich een westerse schrijfstijl eigen waarmee hij zich onderscheidde van zijn Japanse tijdgenoten.
Murakami volgde een opleiding toneel aan de Waseda-universiteit in Tokio. Hij begon te werken in een platenzaak en na zijn studies opende hij in Tokio samen met zijn vrouw een jazzbar.
Ook in dit boek is muziek kenmerkend voor Murakami. Anders dan in zijn vorige werken, is het nu klassieke muziek die voor rustpunten zorgt. Het verhaal gaat over een pas gescheiden portretschilder die zijn intrek neemt in het atelier van een befaamd artiest. Door een painter’s block komt hij niet meer aan werken toe. In de afgelegen woning hoopt hij terug aan schilderen toe te komen. Als hij op een nacht wordt gewekt door belgerinkel, verzeilt hij in een mysterieuze wereld. Vanaf nu zal zijn leven alles behalve gewoon verlopen en onverwachte gebeurtenissen komen op hem af. Het wordt een lange zoektocht die hem zal brengen naar een wereld van metaforen, waar hij met zijn innigste angsten wordt geconfronteerd.
De beschrijving van de ik-figuur – die nergens bij naam wordt genoemd – verloopt zeer nauwgezet. Wat hij meemaakt, vertelt Murakami zeer gedetailleerd, zonder veel opsmuk. Zoals bij de vorige werken van hem duiken ook nu weer de eigenaardige en fantastische elementen al snel in het verhaal op. De schrijver kan deze ongelooflijke gebeurtenissen echter naadloos in het verhaal inpassen zodat ze zonder hiaten toch geloofwaardig overkomen. De verschillende personages volgen hun eigen ontwikkeling en worden karakteristiek beschreven. De ogenschijnlijk niet-alledaagse figuren komen op een geloofwaardige wijze tot leven. Ondanks de meest vreemde dingen die gebeuren, krijg je het gevoel dat het allemaal zo moet verlopen. Vaak wordt de voortgang van de intrige terloops beschreven waardoor ze als vanzelfsprekend overkomt. Terwijl alles voorspelbaar lijkt, weet Murakami keer op keer te verrassen. De figuren balanceren tussen twee werelden waarbij het soms beter is om sommige dingen niet te weten. Er blijft de kracht om te geloven want het is niet gemakkelijk om zichzelf te begrijpen. Murakami maakt duidelijk dat er niet één ding absoluut is, zelfs het verloop van de tijd blijkt een grote misvatting. Blijft slechts de kracht om onbegrensd te geloven om mee ondergedompeld te worden in dit verhaal.
Murakami schrijft met eenvoudige zinnen die daardoor zeer realistisch aandoen. Absurde situaties wisselt hij af met heel aardse belevenissen. Door die snelle opvolging van mysterie en realiteit, kan je je zonder moeite in het verhaal inleven. Zo wordt dit een echt Murakami-boek: de combinatie van het mysterieuze met het alledaagse. Die afwisseling kan de lezer boeien tot het einde.
Hoewel het verhaal zeer gedetailleerd en traag verloopt, wordt het nooit langdradig of vervelend. Het zijn de kleine details die laten uitkijken naar wat kan volgen. Het blijft echter een open vraag of dit wel de werkelijke wereld is voor de figuren die hij laat opdraven en wie ze dan wel zijn of welke rol ze vervullen.
Murakami’s ideeën over schrijfstijl en opbouw van een boek zijn de moderne versie van de werken van Hubert Lampo. Hij verwerkt een fantastisch verhaal en de magisch-realistische elementen zorgen voor afwisseling tussen het mysterie en de realiteit. Murakami zorgt voor een evenwicht tussen geloof en ongeloof en bereikt dat door absurde situaties te combineren met een aardse normaliteit. Op die manier houdt hij de aandacht van de lezer vast en dompelt die onder in zijn fantasiewereld.
Paul Van Aelst
Paul Van Aelst
Vertaling
Eerste Vertaler Elbrich Fennema
Tweede Vertaler Elbrich Fennema
Co Vertaler Luk Van Haute
Originele titel Kishidanchogoroshi
Meer van Paul Van Aelst
Eerste Vertaler Elbrich Fennema
Tweede Vertaler Elbrich Fennema
Co Vertaler Luk Van Haute
Originele titel Kishidanchogoroshi
