7 juni 2024
Wie gelooft die mensen nog?
Een eerlijk gesprek met onze partijvoorzitters.
Aan een aantal nieuwe publicaties is het te merken dat er opnieuw “een moeder aller verkiezingen” op til is. Van Hans Vandecandelaere verscheen eerder dit jaar het boek We moeten eens over Brussel praten (Uitgeverij EPO) met een stand van zaken op sociaaleconomisch gebied. Noël Slangen vergastte de lezer op zijn boek Wat een land (Uitgeverij Pelckmans) in april 2024 met een analyse van een aantal prangende vragen die de actualiteit beheersen, zoals de particratie, het democratisch gehalte van antisysteempartijen, de partijfinanciering, de invloed van de sociale media.
Recent was het de beurt aan Hannelore Simoens en Walter Damen met hun werk Wie gelooft die mensen nog?
Hannelore Simoens is politiek journaliste bij VTM-Nieuws. Zo wordt zij iedere dag geconfronteerd met de binnenlandse politiek. Haar studies Internationale Politiek aan de prestigieuze London School of Economics en Internationale Relaties aan King’s College London staan garant voor een professionele analyse.
Walter Damen dient niet voorgesteld. Hij is een alom bekend strafpleiter en veel gevraagd gastspreker. Na zijn rechtenstudies aan de Universiteit Antwerpen en de Katholieke Universiteit Leuven bekwaamde hij zich verder in de criminologie aan de Universiteit Gent.
Vanuit hun eigen invalshoek bespraken de auteurs de politieke actualiteit met de voormalige en huidige partijvoorzitters van de voornaamste Vlaamse politieke partijen. Zij schetsen een soms onthutsend beeld verwijzend naar bange, zwakke leiders, naar onbekwame parlementairen, naar een politiek van weinig beklijvende compromissen van geven en nemen, precies zoals op een tapijtenmarkt. Hoe is het zo ver gekomen en valt het nog te redden? Hoe kon het zó fout gaan met de politiek en de politici?
De auteurs hebben dit voorgelegd aan voormalige en huidige partijvoorzitters. Bewust werden geen parlementairen of regeringsleden benaderd. De partijvoorzitters zijn nu eenmaal de machtigste actoren in ons politieke landschap al doen zij een poging dit zelf te relativeren.
Daarbij valt op dat zij het over vele zaken eens zijn, wat wel uitzonderlijk is. De meesten zijn van oordeel dat er in ons land te veel parlementen zijn met te veel parlementairen, die niet allen uitmunten in bekwaamheid en vlijt. De parlementsleden krijgen te weinig ondersteuning en kunnen niet concurreren met de drukt bevolkte en van ruime middelen voorziene ministeriële kabinetten. Ze lijden onder de partijtucht. Ze zijn niet vrij eigen initiatieven te ontplooien en hun stemgedrag wordt strikt bepaald.
De partijvoorzitters zijn het er volmondig over eens dat de partijfinanciering uit de hand gelopen is en aan herziening toe. Sommigen suggereren dat de helft van het huidige bedrag wel zou volstaan.
Zij betreuren het eindeloze gemarchandeer om iedereen een “trofee” te gunnen. Men moet dan ook niet verwonderd zijn dat de finale beslissing niemand gelukkig maakt.
Ook het kiesstelsel is aan herziening toe. De voorzitters veroordelen het gebrek aan een federale kieskring, naast gewestelijke/provinciale kieskringen. Ze pleiten voor meer homogene bevoegdheden om gekibbel erover te vermijden. Een hiërarchie der normen is nodig zodat een politieke autoriteit, eventueel de federale regering, de geschillen tussen de gewesten kan beslechten.
De komende regeringsvorming kondigt zich erg moeilijk aan. Alle voorzitters wensen dat er op een of andere manier een deadline komt.
De auteurs hebben er zich van onthouden hun eigen mening te ventileren. Als notarissen hebben zij de pen gehouden en geacteerd wat de voorzitters kwijt wilden.
De auteurs hebben er zich van onthouden hun eigen mening te ventileren. Als notarissen hebben zij de pen gehouden en geacteerd wat de voorzitters kwijt wilden.
Enkele dagen voor de verkiezingen zijn zij het over veel eens. Onderwerpen zoals de beknotting van het aantal parlementen en parlementsleden, hun transparante vergoeding zonder de vele extraatjes, de herleiding van de partijfinanciering, de vorming van homogene bevoegdheidspakketten, een sluitende normenhiërarchie, kunnen zo in een regeringsakkoord.
Afwachten of dit ook zal gebeuren. Doordat de auteurs zich beperkt hebben tot de voorzitters van de Vlaamse partijen, met uitzondering van de enige nationale partij PVDA/PTB, hebben zij hen een uitweg geboden om niets te veranderen, want onze Waalse en Brusselse broeders blokkeren alles. Ze willen niet… De Franstalige partijvoorzitters niet in de studie betrekken voelt als een tekortkoming aan.
Ik hoop dat er na de verkiezingen een volwassen dialoog tussen alle actoren, Vlaamse, Brusselse en Waalse, tot stand komt om nu eens een grondige oplossing te bereiken voor de vele politieke knelpunten.
Het is hoog tijd de loopgraven te verlaten.
Ignace Claessens
Meer van Ignace Claessens
Het is hoog tijd de loopgraven te verlaten.
Ignace Claessens
