5 augustus 2019
Omdat je een meisje bent
Assita is vijf jaar oud en woont op het platteland in Burkina Faso. Op een ochtend brengt haar moeder haar naar een verlaten huisje. Daar zitten drie oude vrouwen en enkele kleine angstige meisjes met tranen in de ogen. Kleine Assita weet nog niet wat haar te wachten staat, maar één ding is zeker: zij zal hier niet ongedeerd uitkomen.
De beschadiging is enorm. Haar clitoris is ze voorgoed kwijt en een groot gedeelte van haar schaamlippen werden weggesneden. En zo werd ze voortaan voor de rest van haar leven onherroepelijk genitaal verminkt en zal ze zich nooit als een vrije vrouw kunnen gedragen. Want ze is haar waardigheid kwijt en de pijn van de vernedering domineert sinds die fatale dag haar levensloop.
In dit boek, uitgegeven in vestzakformaat, verhaalt Assita Kanko haarfijn en gedetailleerd hoe de vrouwenbesnijders te werk gaan en hoe ze dagelijks moet omgaan met haar lot, dat ze met miljoenen vrouwen deelt. De pijn vergeet ze nooit en de strijd tegen vernedering en schaamte blokkeert een volwaardig seksleven en het genot van de fysieke liefde. Sommige besneden vrouwen kunnen nog wel een vaginaal orgasme krijgen maar bij gebrek aan een clitoris is de lol er grotendeels af.
En dat is precies het doel dat voorstanders van vrouwenbesnijdenis beogen. De verminking moet ervoor zorgen dat vrouwen voor en tijdens het huwelijk “rein” zijn en dat de vulva door besnijdenis mooier en schoner is. Een besnijdenis zou ook de vruchtbaarheid bevorderen en moet voorkomen dat de vrouw plezier beleeft aan seksualiteit en geslachtsgemeenschap.
De clitoris wordt bovendien in verschillende culturen als een vrouwelijke penis gezien en daarom weggehaald, reeds wanneer de meisjes nog op kleuterleeftijd zijn. “Het overkomt je louter omdat je nu eenmaal een meisje bent.”
En dat is precies het doel dat voorstanders van vrouwenbesnijdenis beogen. De verminking moet ervoor zorgen dat vrouwen voor en tijdens het huwelijk “rein” zijn en dat de vulva door besnijdenis mooier en schoner is. Een besnijdenis zou ook de vruchtbaarheid bevorderen en moet voorkomen dat de vrouw plezier beleeft aan seksualiteit en geslachtsgemeenschap.
De clitoris wordt bovendien in verschillende culturen als een vrouwelijke penis gezien en daarom weggehaald, reeds wanneer de meisjes nog op kleuterleeftijd zijn. “Het overkomt je louter omdat je nu eenmaal een meisje bent.”
Deze drastische, dramatische praktijk wordt nog steeds massaal toegepast in 29 landen: Benin, Burkina Faso, de Centraal-Afrikaanse Republiek, Djibouti, Egypte, Eritrea, Ethiopië, Gambia, Ghana, Guinee, Guinee-Bissau, Irak, Ivoorkust, Jemen, Kameroen, Kenia, Liberia, Mali, Mauritanië, Niger, Nigeria, Oeganda, Senegal, Sierra Leone, Soedan, Somalië, Tanzania, Togo en Tsjaad. Maar ook in Azië en Indonesië.
En intussen duikt het verontrustend vaak op in westerse landen, als gevolg van migratie.
Het gaat om een moeilijk uitroeibaar fenomeen omdat het eerder wordt gevoed door culturele achtergronden dan door religieuze rituelen, zodat niemand ter verantwoording kan worden geroepen.
En intussen duikt het verontrustend vaak op in westerse landen, als gevolg van migratie.
Het gaat om een moeilijk uitroeibaar fenomeen omdat het eerder wordt gevoed door culturele achtergronden dan door religieuze rituelen, zodat niemand ter verantwoording kan worden geroepen.
Het hoeft geen betoog dat deze praktijken een schending van de rechten van de mens zijn en in de meeste landen dan ook verboden, en in het strafrecht opgenomen als een misdaad. Het gevolg is uiteraard dat de besnijdenissen, ook hier in de Lage Landen, illegaal worden uitgevoerd. Vaak bij erg jonge meisjes die de mogelijkheid niet hebben om een klacht in te dienen of aan hun lot te ontsnappen. Pas op latere leeftijd, als ze volwassen vrouwen zijn geworden, kunnen zij hun familie ter verantwoording roepen. Maar dan is het te laat, want de schade die ze hebben opgelopen is in de meeste gevallen onherstelbaar.
Assita Kanko (°1980 in Burkina Faso) kwam in 2004 naar België, ontplooide zich er tot een trotse Vlaamse vrouw en werd onderneemster, politica en columniste bij een kwaliteitskrant.
Ze overweegt om in België een kliniek op te richten waar besneden vrouwen hun genitaliën kunnen laten herstellen, naar het voorbeeld van de Parijse arts Pierre Foldès die een methode heeft uitgewerkt om op chirurgische wijze de clitoris van besneden vrouwen te reconstrueren. Een flexibele methode, want elke besneden vrouw is anders.
Zelf voelt ze zich niet sterk genoeg om zo’n ingreep te ondergaan: “Want zal ik, als ze een reconstructie uitvoeren, niet het gevoel hebben dat er een vreemd lichaam tussen mijn benen zit? Sinds mijn vijfde levensjaar heb ik nooit iets anders gekend. Ik leef al zolang in dit lichaam dat me werd opgedrongen dat ik geleerd heb ervan te houden en ervoor op te komen.”
Een dilemma waar deze gehavende vrouw die dit moedig boekje schreef, voorlopig nog niet uit is…
Meer van Leo De Ley
Ze overweegt om in België een kliniek op te richten waar besneden vrouwen hun genitaliën kunnen laten herstellen, naar het voorbeeld van de Parijse arts Pierre Foldès die een methode heeft uitgewerkt om op chirurgische wijze de clitoris van besneden vrouwen te reconstrueren. Een flexibele methode, want elke besneden vrouw is anders.
Zelf voelt ze zich niet sterk genoeg om zo’n ingreep te ondergaan: “Want zal ik, als ze een reconstructie uitvoeren, niet het gevoel hebben dat er een vreemd lichaam tussen mijn benen zit? Sinds mijn vijfde levensjaar heb ik nooit iets anders gekend. Ik leef al zolang in dit lichaam dat me werd opgedrongen dat ik geleerd heb ervan te houden en ervoor op te komen.”
Een dilemma waar deze gehavende vrouw die dit moedig boekje schreef, voorlopig nog niet uit is…
