6 mei 2025
Krekelzangen - Fabels
De naam La Fontaine is synoniem geworden met 'fabels'. Dit boek is een zeer mooie uitgave met bijna de helft van zijn 240 fabels.
Jean de La Fontaine haalde zijn inspiratie vooral uit de klassieke oudheid bij schrijvers zoals Aesopus en Phaedrus. De beroemde fabels zijn korte vertellingen in dichtvorm, met een moraal of een wijze les. Vaak spelen dieren de hoofdrol, zoals in De krekel en de mier. Dit verhaaltje illustreert de werkwijze van de Fransman: omdat de krekel zich vooral bezighoudt met zingen en daarmee zichzelf en anderen de hele zomer vermaakt, verwacht zij wel enige hulp als zij in de herfst eten te kort komt. De mier weigert en vindt dat de krekel een voorraad had moeten aanleggen. Je kan hier een dubbele les in zien: kunstenaars worden slecht beloond, of “Wie niet werkt, zal niet eten”.
We kennen allemaal nog een paar fabels met het vermanende einde. De leerkracht Frans liet ze ons soms van buiten leren. Ken je deze nog?
Maître Corbeau, sur un arbre perché,
Tenait en son bec un fromage.
Maître Renard, par l'odeur alléché
Lui tint à peu près ce langage: ...
Meester Raaf zat hoog in een beuk
met een kaasbrok tussen zijn kaken
Meester de Vos, gelokt door de reuk,
wist snel complimentjes te maken: ...
Maître Corbeau, sur un arbre perché,
Tenait en son bec un fromage.
Maître Renard, par l'odeur alléché
Lui tint à peu près ce langage: ...
Meester Raaf zat hoog in een beuk
met een kaasbrok tussen zijn kaken
Meester de Vos, gelokt door de reuk,
wist snel complimentjes te maken: ...
Als je dit fragment leest, snap je wat een kunststukje de vertaling is: niet alleen is het rijm, maar ook het metrum behouden. Bovendien slaagt D'Hane-Scheltema erin de vlotte spreektaal weer te geven. Waarom krijgt de raaf de titel “maître” mee? Vond La Fontaine de fabel van De Krekel en de Mier uit? Wie is Nemesis? Wat bedoelde La Fontaine met “een heiden”? Een * (asterisk) in de tekst verwijst naar de aantekeningen achteraan, waar je de antwoorden kan vinden.
In het nawoord lezen we dat La Fontaine bijna geen enkel verhaal zelf bedacht heeft, maar de fabelliteratuur wel volkomen heeft vernieuwd. “Hij schrijft in dichtvorm, maar het lijkt meestal op dagelijkse spreektaal; hij rijmt, maar dat lijkt vaak toeval; hij gebruikt vaak metrum, maar slechts af en toe in een vast schema.” Bekijk daarbij de zwart-wit tekeningen, die soms een dubbel blad beslaan en je begrijpt dat deze uitgave zijn eerder dure prijs waard is.
De Inhoud vermeldt natuurlijk de titel en de bladzijde, maar ook aan welk van de 12 ‘boeken’ deze fabel ontleend is. Aan het leven en werk van Jean de La Fontaine (1621-1695), wijdt Marietje d'Hane-Scheltema een lang Nawoord.
Deze derde, sterk vermeerderde druk van april 2025, met zijn stevige harde kaft, lijkt me een mooi geschenk voor ouders en kinderen.
Gerda Sterk
Gerda Sterk
Vertaald door Marietje d'Hane-Scheltema
Geïllustreerd door Floris Tilanus
Meer van Gerda Sterk
Geïllustreerd door Floris Tilanus
