30 juli 2025
On Democracies and the Death Cults - Israel, Hamas and the Future of the West
We zijn elke dag getuige van het buitensporig geweld van Israël in de Gazastrook. De oorlog duurt al bijna twee jaar. Maar de onmiddellijke aanleiding tot deze oorlog is toch de Hamas-terreur van 7 oktober 2003, in de kibboetsen in de nabijheid van Gaza en de Nova-dans-party die er toen plaats greep. Het gaat om zowat 1200 vermoorde mensen en 251 gijzelaars die Hamas-strijders naar Gaza meenamen. Ik las zopas ‘On democracies and the death cults’ (2025) van de Britse auteur Douglas Murray, een boek dat uitgebreid stilstaat bij deze terreur. Eigenlijk vind ik die titel te algemeen geformuleerd en vind ik de ondertitel duidelijker: ‘Israel, Hamas and the future of the West’.
Het is van belang om dit boek lezen en stil te staan bij de onmiddellijke aanleiding van deze oorlog. Douglas Murray besteedt bijna honderd bladzijden van zijn boek om de gruwel van die dag te reconstrueren en te beschrijven. Hij doet dat in alle gruwelijke details: de mensen die schuilgingen in de ‘veilige kamer’ van hun woning in de kibboetsen en toch vermoord of verbrand werden, de deelnemers aan het dansfestival die probeerden te vluchten of te schuilen en in veel gevallen toch gedood werden, de vrouwen die verkracht werden… Nadien volgden plunderingen van de dorpen door gewone Gazanen die in het kielzog van de Hamas-strijders kwamen. Douglas Murray heeft daartoe gesproken met de weinige overlevenden of familieleden van slachtoffers. De auteur schuwt de gruwelijkje details niet en heeft gepraat met velen om die hele dag te reconstrueren. Het is duidelijk dat hij in dit boek de kant van Israël kiest: hij wil tonen hoe zij die terreur beleefd hebben, welke trauma’s hiermee zijn aangericht.
Vervolgens focust hij op de reacties in het Westen. Hij is verwonderd op te merken dat onmiddellijk na de gruwel van 7 oktober talrijke steunbetuigingen op straat volgden, niet aan het adres van Israël maar aan de Hamas-strijders, die door demonstranten veeleer gezien werden als vrijheidsstrijders. Demonstranten riepen op tot een nieuwe ‘intifada’, scandeerden slogans als “from the river tot he sea, Palestine will be free”. De auteur geeft talrijke voorbeelden van zulke demonstraties, in de VS en het VK. Merk op dat dergelijke steunbetuigingen kort na 7 oktober 2023 volgden, dus nog voor Israël die gebeurtenissen beantwoordde met grootschalig geweld in de Gazastrook. Vooral richt hij zijn blik op de talrijke tentenkampen van studenten op de Amerikaanse campussen, eveneens om de Palestijnse zaak te steunen.
De auteur heeft zich in het jaar 2024 gewijd aan dit conflict. Hij volgde het Israëlische leger (IDF) bij haar acties in Gaza en zag hoe zij tunnels van Hamas ontdekten. Hij praatte ook met Palestijnse strijders in Israëlische gevangenschap. Hij bezocht dorpen in het noorden van Israël die onder vuur van Hezbollah in Libanon liggen. Douglas Murray legt meermaals de nadruk op het feit dat Israël in 2005 eenzijdig de Joodse kolonies in Gaza ontmantelde. Vervolgens nam Hamas er in 2006 de macht, verdreef Fatah met militaire middelen. Nadien zijn duizenden raketten op Israëlisch grondgebied gevolgd. Geld van het Westen (de VN, de VS en de Europese unie) werd aangewend om tunnels te bouwen en militair sterk te staan. Deze gelden hadden in de plaats daarvan ten voordele van de bevolking kunnen worden aangewend, zo stelt de auteur.
In dit boek volgt Douglas Murray de gebeurtenissen in Gaza tot na de dood van Yahya Sinwar (16 oktober 2024), het Hamas-brein achter de terreur van 7 oktober 2023. Volgens Ehud Omert (die van 2006 tot 2009 premier van Israël was) zou de dood van Sinwar trouwens een goed eindpunt van deze afschuwelijke oorlog geweest zijn, getuige zijn recente interview in Der Spiegel (gelezen in Nederlandse vertaling op de website van Knack, 26 juli 2023). Ik ben zelf ook van mening dat deze oorlog lang geleden had moeten beëindigd worden, dat de gijzelaars moesten vrijkomen en dat humanitaire hulp in Gaza moest toegelaten worden. Dat hangt niet alleen af van Israël maar ook van Hamas.
Het is duidelijk dat Douglas Murray hier de zijde van Israël kiest. Hij wil hun verhaal vertellen, hun standpunt verduidelijken. De reactie hierop luidt dat het conflict tussen Israël en de Palestijnen veel ouder is. Meestal wordt dan verwezen naar 1948, toen Israël ontstond en meteen moest afrekenen met enkele Arabische buurlanden die aanvielen. Maar in wezen is het conflict nog ouder. Door hierop te wijzen proberen pro-Palestijnen (in het Westen) het belang van de terreur van 7 oktober te minimaliseren. Douglas Murray doet het tegenovergestelde, hij benadrukt wat er op die dag gebeurd is en gaat niet in op de woelige en oude geschiedenis van het conflict tussen Israël en de Palestijnen. Zo maakt hij duidelijk waarom Israël Hamas wil uitschakelen.
Mijn bedenking daarbij is dat het Israëlische leger wel Hamas-strijders kan doden, maar dat daarmee het gedachtegoed van Hamas niet verdwijnt. Hamas wil Israël volledig van de kaart, wil geen tweestatenoplossing. Dat is een gedachtegoed dat breder gedeeld wordt in Palestijnse kringen. Telkens wanneer in het verleden pogingen tot vrede ondernomen werden, waren er (veelal religieus geïnspireerde) extremisten die het vredesproces met hun acties dwarsboomden. Dergelijke extremisten vind je langs beide zijden, zowel de Israëlische als de Palestijnse kant. Denk daarbij onder meer aan de Israëlische extremist die in november 1995 premier Rabin vermoordde, die eerder de Nobelprijs voor de Vrede kreeg voor zijn bijdrage aan de Oslo-akkoorden. Langs Palestijnse zijde is Hamas een duidelijk voorbeeld van religieus extremisme dat vrede dwarsboomt.
Waar Douglas Murray wel op wijst, is de “death cult” bij Palestijnen, zoals het in de titel staat. Daders van bomaanslagen of andere gewelddadige acties waarbij ze zelf de dood vinden, worden als martelaars geëerd. Zelfs in het door de Palestijnse Autoriteit geleide deel van de Westoever, worden straten of pleinen vernoemd naar zulke martelaren. De familie van zulke daders krijgt dan van de overheid een uitkering. Bij sommige islamieten is die doodscultus groot. “We houden meer van de dood dan jullie van het leven” is de slogan van talrijke jihadisten die Douglas Murray in de loop van de jaren hoorde. Dat is vreemd aan de denkwijze van Westerlingen. Dus ook aan Israëli’s en dat vindt hij een wezenlijk onderscheid.
Het zou goed zijn dat dit boek snel in Nederlandse vertaling verschijnt, want het is een belangrijke bijdrage aan het debat over Israël en Hamas.
Fons Mariën
Meer van Fons Mariën
Fons Mariën
