8 september 2025
De prijs van vrijheid
Op het omslag van dit boek staat een bidsprinkhaan. Bij het lezen wordt al snel duidelijk wie en wat Keyvan Shahbazi hiermee bedoelt.
Keyvan Shahbazi is geboren in Teheran in 1964. Hij is een Perzisch-Nederlandse schrijver, columnist, cultureel psycholoog en politiek adviseur. Toen hij zeventien was, werd hij opgepakt door de Iraanse Revolutionaire Garde. Maandenlang werd hij opgesloten, gemarteld door Ebrahim Raisi (later president van Iran) en was hij verplicht ooggetuige te zijn van executies van zijn schoolvrienden.
Na een mislukte zelfmoordpoging en het betalen van smeergeld door zijn ouders, werd hij opgenomen in een psychiatrische instelling. Hij kon hieruit ontsnappen en kwam als negentienjarige (1983) naar Nederland. Hij kreeg asiel en studeerde culturele psychologie aan de Universiteit van Amsterdam. Daarna werkte hij op verschillende ministeries en bij de Nederlandse Politieacademie als vertrouwenspersoon en beleidsadviseur.
Bij de linkse Volkskrant schreef hij columns tot er ophef ontstond over zijn kritisch standpunt over de islam. Van de ene dag op de andere stopte hij de samenwerking. Later schreef hij o.a. voor de Telegraaf, Trouw en Het Parool. In 2021 publiceerde hij De Amerikaan van Karadj. Hierin beschrijft hij zijn eigen verleden en het ontstaan van de Islamitische Republiek Iran.
De prijs van vrijheid is een bundeling van verhalen, essays en opiniestukken die eerder in de verschillende bladen zijn verschenen tussen 2013 en 2025. Helaas staan ze niet in chronologische volgorde. Gelukkig is er wel telkens de datum vermeld wanneer het betreffende stukje is verschenen. Dat is van belang om het in de voortgang van de geschiedenis te kunnen kaderen. Vermits het eerder korte krantencolumns zijn, is de titel ervan belangrijk om de lezers tot lezen aan te zetten. Soms komen ze daardoor eerder sloganesk over. De artikels zijn amper twee pagina’s lang. Jammer, want een uitvoerigere toelichting zou dikwijls nuttig en verrijkend kunnen zijn. Doordat de columns in verschillende bladen zijn verschenen, kom je soms dezelfde zinnen meerdere keren tegen.
Shahbazi waarschuwt in zijn boek voor het gevaar van islamisering van de liberale democratie. Hij stelt dat de islam een vijand is van de westerse open samenleving. De vrijheid van het individu wordt in de wereld van de islam immers niet erkend. Onze maatschappij wordt gegijzeld door de reële geweldsdreiging van de geïnfiltreerde moslims. De samenleving faalt om de burgers te beschermen. Daarvoor verwijst Shahbazi naar de diverse recente terreurdaden en aanslagen van islamieten.
De steeds aangehaalde stelling dat de islam eigenlijk een religie van vrede en liefde is en dat het geweld uitgevoerd wordt door gekken die niets van de islam begrepen hebben, weerlegt hij. De islam is een religie die door een krachtige politieke lobby wordt ondersteund en gebruikt.
Shahbazi vindt het niet kunnen dat de islamieten de Nederlandse maatschappij haar eigen regels gaat opleggen. Hij ziet het niet positief in dat in een multiculturele samenleving een islamitische zuil met eigen instituten ontwikkeld wordt. De onschuldig ogende islam zal zich onder gunstige omstandigheden ontwikkelen tot een gewelddadige machtspartij. Doel van de islam is immers een wereldheerschappij te creëren.
Shahbazi stelt dat de wereld beter af zou zijn zonder religie. Maar een open samenleving dient ook waanideeën te tolereren zolang er geen intolerantie is jegens de andere. Daarvoor is echter een sterke scheiding tussen religie en staat nodig. Religieuze neutraliteit dient de norm te zijn. In dat verband is hij ook tegen het dragen van hoofddoeken in openbare functies.
In dit werk neemt Shahbazi het meermaals op voor de joden, zowel in het verleden als in deze tijd. Achterhaald door de huidige gebeurtenissen is dit nog moeilijk te verdedigen. Het is wel eens te meer een voorbeeld tot wat een godsdienst kan voeren!
Shahbazi is bezorgd voor de toekomst van de westerse democratieën. In het verleden is er een stevige prijs met mensenlevens betaald om deze te vrijwaren. Zijn wij heden nog bereid die prijs voor vrijheid in woord en daad te betalen?
In 2024 werd Shahbazi uitgeroepen tot “Vrijdenker van het jaar”.
Paul Van Aelst
In 2024 werd Shahbazi uitgeroepen tot “Vrijdenker van het jaar”.
Paul Van Aelst
Dit boek werd eveneens gerecenseerd door Fons Mariën.
Meer van Paul Van Aelst
