Voor velen staat wetenschap lijnrecht tegenover religie en sluit wetenschap elke vorm van geloof uit. Steeds minder gelovigen verwerpen het voortschrijdend inzicht van de wetenschap. De boekgodsdiensten beroepen zich steeds minder op de letters van het boek, maar meer en meer op de geest en de context waarin het boek tot stand kwam.

Voor de auteur is er geen tegenspraak tussen geloof en ongeloof. Hij meent dat geloof en wetenschap ontstaan vanuit de fundamentele tendens van de mens om uiting te geven aan onze nood voor coherentie. Ik ben het hier oneens met de auteur, want dit betekent dat je als atheïst of niet-spiritualist niet coherent bent of dat er iets ontbreekt aan je volledige menszijn. Dit is een verwrongen mensbeeld.

De auteur besteedt een honderdtal bladzijden aan de context waarin wetenschappers voorzichtig probeerden aan te tonen dat het godsbegrip niet wetenschappelijk kon bewezen worden en er dus een gerechtvaardigde twijfel over het bestaan van god vanuit wetenschappelijk standpunt kon geformuleerd worden. Onderbelicht in deze context is uiteraard de inquisitie, waardoor bijvoorbeeld Spinoza het godsbestaan niet absoluut durfde in vraag stellen. Spinoza werd trouwens omwille van zijn voorzichtige benadering uit de Joodse Amsterdamse gemeenschap gestoten en moest in zijn levensonderhoud voorzien als lenzenslijper.

Darwin kwam tot de ontdekking dat de mens een eindpunt was in de evolutie van de dieren en dus niet plots geschapen werd door een bovennatuurlijke kracht. Darwin ontdekte eveneens dat de bonobo’s empathie voor elkaar konden ontwikkelen, waaruit de auteur besluit dat de dieren ook een soort moraal hebben. Dit leidt hem natuurlijk tot de vraag “Welke mechanismen zijn er werkzaam in ons brein die ons vatbaar maken voor religie?”. Of hoe het mensbeeld van de auteur hem bijna verleidt om te komen tot een mensbeeld waarin religie een vast onderdeel is van de volledige mens.

Einstein wordt gezien als de superwetenschapper. Maar hoe stond hij tegenover religie? Deze Jood beschouwde religie als een belangrijke factor in het menselijk leven en in de cultuur.

Hij deelt met Darwin dat ook volgens hem de bron van het religieuze gevoel het verlangen is. Maar dit kan ook in zijn primitieve vorm angst worden. In onze cultuur wordt angst door de godsdienst uitgebuit. De traditionele vorm van religies, gebaseerd op de voorouders, laat een sociaal en moreel concept van god ontstaan. Dit zijn de beschaafde religies die een vorm van moraal met zich meebrengen.

Voor Einstein overstijgt de kosmische religie de twee voorgaande vormen. Het boeddhisme in de westerse vorm van Schopenhauer is volgens Einstein de hoogste vorm van religie. Er is volgens Einstein geen tegenstelling tussen wetenschap en religie.

Einstein noemde zichzelf een diep ongelovige religieus. Hij vond dat het om een soort nieuwe godsdienst ging. Einstein kreeg veel kritiek in de VS voor zijn opvattingen, maar hij werd ook gesteund door Paul Tillich. Ook de auteur is die mening toegedaan, namelijk dat een kosmologische god de oplossing is voor het harmonisch bestaan tussen religie en godsdienst. Dit is volgens hem nodig om de strijd tegen uitsluiting en geweld in naam van god of een ideologie tegen te gaan. Daartoe moeten wetenschappers en religieuze geleerden de handen in elkaar slaan