5 februari 2023
Eén tegen allen
Jan De Man is geboren in Essen bij Antwerpen in 1952. In 1975 behaalde hij aan de VUB het diploma rechten en criminologie en studeerde af als advocaat. Hij schreef zich in aan de balie van Antwerpen. In 1989-1990 werd hij voorzitter van de Vlaamse conferentie bij de balie in Antwerpen. Van 1989 tot 2012 was hij plaatsvervangend vrederechter in Antwerpen. Hij is ook nog voorzitter van de vakgroep Strafrecht en sinds 2021 maakt hij deel uit van de Raad der Orde van de Antwerpse balie.
Jan De man is één van de bekendste strafpleiters in Vlaanderen. Advocaat sinds 1975 heeft hij inmiddels meer dan honderd assisenzaken gepleit. Inmiddels zeventig jaar geworden, schrijft hij met Eén tegen allen een terugblik over die jarenlange carrière. Het zijn geen echte memoires geworden. Wel werd het een neerslag van zijn professionele en maatschappelijke ervaringen. Het is zeker geen objectief verslag over de laatste vijftig jaar justitie maar een subjectief verhaal van een man die het steeds heeft opgenomen voor het recht op verdediging. In de meeste assisenprocessen nam hij de verdediging van de dader op zich, wat heel wat moeilijker is dan de partij van het slachtoffer.
In twaalf hoofdstukken beschrijft Jan De Man de meest ingrijpende gebeurtenissen uit zijn leven. Hij beleefde geen doorsnee jeugd: hij heeft nooit geweten wie zijn vader was en zijn moeder verdween onaangekondigd voor een lange periode uit zijn leven. Daar vindt de oorsprong van zijn drang om op te komen voor wie aan het lot wordt overgelaten. Hij is er zich heel wel van bewust dat er in een leven ogenblikken komen dat er moet gekozen worden. Als je onder druk van de omstandigheden de verkeerde keuze maakt, kan je dat vroeg of laat duur te staan komen. Dankzij zijn welgestelde grootouders en een inwonende tante zal hij toch nog een gelukkige jeugd doormaken. Veel later overvalt hem de spijt niet op zoek zijn te gaan naar zijn vader. Ook de relatie met zijn moeder was niet wat ervan zou kunnen verwacht worden. Gelukkig waren er daar zijn strenge grootvader en vooral de enige twee vrouwen die er in zijn leven altijd voor hem geweest zijn: zijn grootmoeder en zijn tante.
Sport is een rode draad door zijn gehele leven. Hij speelde in verschillende korfbalploegen en is ook nu nog actief in de korfbalbeweging. Al jaren is hij een vurig supporter van voetbalploeg Antwerp. Daarenboven huwde hij met een zeer sportieve licentiate lichamelijke opvoeding.
Jan De Man wijdt een heel hoofdstuk aan John F. Kennedy die tot die noodlottige 23 november 1963 president was van de USA. Hij steekt zijn bewondering voor die man niet onder stoelen of banken. Je zou trouwens het levensverhaal van Jan De Man kunnen vergelijken met de Amerikaanse droom: het succesverhaal van weeskind tot superadvocaat.
Bijna vanzelfsprekend treedt vanaf het vijfde hoofdstuk justitie op de voorgrond. Advocaat De Man heeft een duidelijke zienswijze over de rol en de functie van justitie. Hij verdedigt het rechtsapparaat maar heeft ook kritiek op de gang van zaken en duidt de tekortkomingen aan. Hij beschrijft de evolutie die hij zag optreden bij collega’s en bij de verslaggeving van processen. Over de toekomst van justitie heeft hij een streng afgelijnde visie. Voor hem is dat des te belangrijker omdat een van zijn zonen in zijn voetsporen is getreden en ook advocaat is geworden.
Eén tegen allen is de leidraad in dit boek en het motief van Jan De Man. Het is het besef dat iedereen het recht heeft op verdediging en het beklemmende gevoel dat hij overhield toen zijn moeder plots uit zijn leven verdween. Eenmaal is hij zelf in de fout gegaan op fiscaal vlak. Hij heeft toen aan den lijve ondervonden hoe het is aan die andere – foute – kant van het leven.
Eén tegen allen is een zeer vlot geschreven boek dat nergens nood heeft om juridisch jargon te gebruiken. Jan De Man slaagt erin zijn levensverhaal op een zeer rustige wijze over te brengen. Hij beschikt over voldoende ervaring om goede raad mee te geven zonder moraliserend te worden. Hopelijk komen de wijzigingen die hij bij justitie voorstelt bij de juiste personen terecht en wordt er wat mee gedaan.
Eén tegen allen of de strijd van één man – Jan De Man – voor waarheid en rechtvaardigheid, een samenbundeling van persoonlijke ervaringen.
Paul Van Aelst
Meer van Paul Van Aelst
Paul Van Aelst
