16 februari 2023
Filowijzer
Inspiratiegids filosoferen in de klas.
Een pleidooi om het vak filosofie te integreren in het middelbaar onderwijs. Met duidelijke en praktische richtlijnen voor het uitvoeren van filosofische discussies en activiteiten in de klas. Een boek dat na de goedkeuring van het eindtermendecreet over filosofie op zijn tijd komt. Het lost natuurlijk niet alle problemen van de docent filosofie in een handomdraai op. Maar als inspiratiegids is dit boek verrassend gestructureerd, wat docenten die een eerst poging wagen moet geruststellen. Om het toch maar te doen. Want filosofie kan bijdragen tot kritisch denken.
Visies op filosofie-onderwijs
In het eerste hoofdstukje doet de schrijver een oproep om het begrippenkader en de indelingen van de filosofie de nodige aandacht te geven. Zo vermijd je oeverloos “zwemmen” en vrijblijvende discussies over filosofische onderwerpen. Het gaat immers over leeractiviteiten, geen ontspanning.
In het eerste hoofdstukje doet de schrijver een oproep om het begrippenkader en de indelingen van de filosofie de nodige aandacht te geven. Zo vermijd je oeverloos “zwemmen” en vrijblijvende discussies over filosofische onderwerpen. Het gaat immers over leeractiviteiten, geen ontspanning.
Ieder filosofisch gesprek start met verwondering en vormt het kernpunt van het gezamenlijk filosofisch onderzoeksgesprek met de leerlingen. De rol van de leraar is het helpen bij het formuleren van de begrippen, het stellen van filosofische vragen en het bewaken van de gespreksregels.
In het boek staan vele voorbeelden van het stellen van filosofische vragen over heel wat onderwerpen zoals vrijheid, leven en dood, natuur en milieu, liefde en relaties, werk en economie.
Op identieke wijze wordt het belang van de begripsdefinitie omschreven. Een goede oefening is het hanteren van de abstractieladder. Ook het classificeren van begrippen valt hieronder.
Op identieke wijze wordt het belang van de begripsdefinitie omschreven. Een goede oefening is het hanteren van de abstractieladder. Ook het classificeren van begrippen valt hieronder.
Analyse en beoordeling van argumentaties
Hoe weet je of de gebruikte argumenten geldig of vals zijn? Daar heb je meestal wat ervaring voor nodig. Maar dit boek biedt opnieuw een duidelijke structuur aan door de argumentatiestructuur in kaart te brengen, de argumentatiesoorten te bepalen en de kwaliteit van de argumenten te beoordelen. Hetzelfde gebeurt ook nog eens met de redeneringen aan de hand van voorbeelden en praktische oefeningen.
Hoe weet je of de gebruikte argumenten geldig of vals zijn? Daar heb je meestal wat ervaring voor nodig. Maar dit boek biedt opnieuw een duidelijke structuur aan door de argumentatiestructuur in kaart te brengen, de argumentatiesoorten te bepalen en de kwaliteit van de argumenten te beoordelen. Hetzelfde gebeurt ook nog eens met de redeneringen aan de hand van voorbeelden en praktische oefeningen.
Kritisch denken en paradoxen oplossen
Wat met paradoxale uitspreken, leugenaars, de russellparadox en de barbierparadox? Opnieuw wordt aan de hand van korte argumenten en oefeningen de paradox blootgelegd. Een moeilijk deeltje, waarmee je best niet meteen aan begint bij de eerste filosofieles. Het boek vervolgt met gekende gedachte-experimenten. Daarna komt er nog een deeltje over morele dilemma’s en hoe je die aanpakt. Tenslotte komt er nog een stukje over het gebruik van originele teksten in de filosofieles.
Het boek is zeer waardevol voor docenten en scholen die op zoek zijn naar manieren om filosofie in het onderwijs te integreren.
Lieven Vanhoutte
Meer van Lieven Vanhoutte
Wat met paradoxale uitspreken, leugenaars, de russellparadox en de barbierparadox? Opnieuw wordt aan de hand van korte argumenten en oefeningen de paradox blootgelegd. Een moeilijk deeltje, waarmee je best niet meteen aan begint bij de eerste filosofieles. Het boek vervolgt met gekende gedachte-experimenten. Daarna komt er nog een deeltje over morele dilemma’s en hoe je die aanpakt. Tenslotte komt er nog een stukje over het gebruik van originele teksten in de filosofieles.
Het boek is zeer waardevol voor docenten en scholen die op zoek zijn naar manieren om filosofie in het onderwijs te integreren.
Lieven Vanhoutte
