Betreffen het pseudopoëtische verschrijvingen? Je hoort mensen spreken over Moeder Aarde en hoe ze in levensgevaar is. Ze is minstens wat ziekjes, zwakjes, aangetast door menselijke activiteiten. Ze kan daar kwaad van worden. Mensen horen haar kreunen. Ocharme die levende planeet. Maar de aarde is geen levende planeet, is niet ziek en zwak, of boos, geërgerd, geduldig … De aarde is een actieve planeet: de kern is volop in beweging door geologische processen. Door vele toevallige omstandigheden blijkt dit alles leven mogelijk te maken dat krioelt op het oppervlak. Maar dit maakt de planeet niet levend, net zoals mijn fiets geen levend iets wordt als ik ermee fiets. Op de manen Io en Europa, die draaien rondom de planeet Jupiter, komt ook vulkanisme voor, maar niemand zal dit tweetal levende manen noemen. Dus ook de zon, hoe fel doorheen de eeuwen ook aanbeden en hoe actief ze ook moge zijn, is geen levend iets. Als er ergens op de Aarde een vulkaan van zich laat horen dan is dit niet een woedeuitbarsting van moeke aarde, ook niet een manier van god om te laten zien dat hij die hele homobeweging niet ziet zitten of een verzoek van onze planeet of een of andere god om enkele zondebokken op te offeren.

Wat meer nog zal in boekvorm verschijnen vol spannende sprookjesachtige feiten over plant en dier en virus? Volgende bestsellers zullen misschien de 'waarheid' aan het licht brengen over het verborgen maar verbluffend speelgedrag van bomen, de meertaligheid van merels, telepathie bij padden, de onverhoopt boeiende notulen van het dagelijks avondlijk vergadergedrag van kauwen, de ingewikkelde en onverwacht democratische principes die ten grondslag liggen aan de sociale structuur van elke zichzelf respecterende wolvenroedel. We zullen eindelijk leren dat, zoals diverse studies hebben uitgewezen, roofdieren, in casu leeuwen, jachtluipaarden, Afrikaanse wilde honden, als prooi het zwakste dier uit een grazende kudde plukken niet omdat dat het gemakkelijkste is maar omdat dit gebeurt met het oog op de toekomst. Die vleesstapel moet zo gezond mogelijk zijn zodat het nageslacht van een waardevolle voedselbron verzekerd blijft: dit is duurzaam jagen. En waarom het wreed is om onvolwassen planten als voedselbron te gebruiken, jonge planten die niet in bloei mogen geraken en bijgevolg nooit zaad mogen vormen, zoals prei, wortelen, selder, arme ajuinen, een vorm van infanticide die schandelijk onbesproken bleef gedurende de hele zogenaamde 'evolutie' van de mensheid. Of een boek over de bescheiden baksteen. Hoe zij zich ophouden in grote maar toch goed georganiseerde kolonies, in perfecte symbiose met cement, likjes verf, huisspinnen, mijten en mensen. Als je hun conditie vergelijkt met solitaire bakstenen die je hier en daar aantreft in het wild, in putten op veldwegen en langs bosranden, verweerd, gehavend, ziekelijk poreus dan kunnen we daaruit, zo dit nog hoeft, leren dat sociaal gedrag werkelijk loont. (Ik moet hierbij eerlijkheidshalve wel vermelden dat het succesverhaal van de baksteen eigenlijk niet los kan worden gezien van haar domesticatie door de mens.)

Men ziet soms iets te zeer de mens in het dier. Neem nu dat filmpje van een tiental jaar geleden dat viraal ging en waarin je een vogel zag skiën. Een bonte kraai lijkt een deksel te gebruiken om ermee te glijden van een hellend besneeuwd dak. Reacties prijzen niet enkel het speelgedrag maar vooral de intelligentie van die vogel, terwijl het hier over de kluns der kraaien gaat. De aanwezigheid van sneeuw roept meteen associaties op met skiën en dus speelgedrag. De vogel keert enkele malen terug naar de nok van het dak en glijdt dan weer neerwaarts, wat zou bewijzen dat hij het leuk vindt. Maar dit is geen spelende vogel, dit is gewoon een uilskuiken. Ieder die zo'n dak nabij heeft, weet dat vogels op het hoogste punt gaan zitten het hele jaar door om de veiligheid. Dat kan een schoorsteen zijn, maar de nok van het dak is ook een aardige plek. Daar gaan ze sleutelen aan een mogelijke voedselbron, bijvoorbeeld walnoten (een vogel die zijn snavel moet gebruiken om iets open te wrikken kan daarbij amper nog oog hebben voor mogelijk gevaar, had hij maar handen moeten hebben). De walnoten in mijn dakgoot komen heus niet aangewaaid van de notelaar enkele honderden meters verderop. Kraaien, kauwen en andere vogels verspelen er wel eens hun maaltijd. De bonte kraai van dat filmpje pikt op het deksel niet om zijn skigerief aan te passen maar om restjes eetbaars (een lekkere vetstof) op te pikken. Maar telkens loopt het mis en glijdt hij klapwiekend neerwaarts. Als dit overigens een bewijs is van niet enkel snugger gedrag maar van speelplezier waarom zijn er dan, in deze tijden waarin iedereen met zijn phone een instantcameraman is, niet meer van zulke filmpjes?

Laat ons even de rollen omdraaien.
Twee vogels, beide redelijk hooggeschoold, geraken met elkaar in gesprek:

-  Zeg 's, je kent ze toch: mensen?
-  Je bedoelt die bizarre beesten die zo ridicuul en chaotisch zingen omdat ze geen snavel hebben?
-  Ja ...
-  Die herriemakers, die kaalgeplukte rare snoeshanen die zo kranig rechtop lopen?
-  Ja, op twee poten, net als wij, wat toch speciaal is en lijkt te wijzen op een zekere intelligentie.
-  Intelligent? Dat lijkt me overdreven. Ze hebben wel erg onderontwikkelde vleugels als je het mij vraagt, dus zo snugger zou ik dat niet noemen. En de manier waarop zij kuikens krijgen … vies! Ei-kes! Ik vind het echt vies en primitief, zo zonder fatsoenlijke eierschaal …
-  Tja dat is inderdaad wat apart ...
-  Wat is ermee, met die mensen?
-  Wel, studies hebben uitgewezen dat ze kunnen vliegen.
-  Ga weg!
-  Jawel. Ze werden langdurig geobserveerd en toen zag men het fenomeen. Het zijn zeker geen hoogvliegers, maar ze zijn in staat om enkele meters ver te vliegen.
-  Ben je serieus?
-  Jawel. Opvallend is dat ze daarbij hun armtierige vleugels amper gebruiken.
-  Ze gebruiken ze verkeerd, bedoel je.
-  Daar lijkt het sterk op.
-  Wat zei ik je. Slim? Ze moeten nog flink evolueren, dat zeg ik je. Maar wat gek: vliegende mensen, stel je voor … Of dit nu een pluim verdient laat ik in het midden.
-  Ze klapwieken daarbij helemaal niet. Of dit zou helpen blijft maar de vraag want het zijn inderdaad rudimentaire vleugels. Ze nemen een aanloop terwijl die pseudovleugels bengelen aan weerszijden van hun lichaam. Desalniettemin slagen ze er toch in om op een gegeven moment los van de grond te komen en vliegen ze, maar dus zonder te fladderen … Dit gedrag komt zelden voor, maar ze lijken het zelf toch ook bijzonder te vinden want vaak trekt dit gedrag soortgenoten aan, soms echte massa's, die ernaar zitten te kijken.
-  Heeft het iets met baltsgedrag te maken?
-  Dat lijkt me niet. Er komt in ieder geval niet meteen na zo'n vlucht een andere mens aangelopen om te paren.
-  Of aangevlogen, ha! Mensen die kunnen vliegen! Wie had dat kunnen bevroeden?! Straks gaan ze nog echte eieren leggen!