26 december 2025
Nieuwgriekse geschiedenis: De Griekse wereld van de late middeleeuwen tot vandaag
We kennen de Griekse geschiedenis vooral als de geschiedenis van de “oude Grieken”: de filosofen, bouwwerken, wetenschappers en politici van voor onze huidige tijdrekening. Concreet: Socrates, het Parthenon, Sparta, Sophocles, Pythagoras, Pericles en Alexander de Grote. Pieter Borghart is classicus, maar ook neohellenist verbonden aan de Universiteit Gent, die promoveerde met een studie over het naturalisme in de moderne Griekse literatuur. De geknipte man dus om ook eens iets te schrijven over de moderne geschiedenis van Griekenland, die hij beschrijft vanaf de late middeleeuwen met de stichting van Constantinopel tot en met de recente integratie in de Europese Unie en de economische crisis waarvan de moderne natiestaat Griekenland het epicentrum was.
Het verhaal van het moderne Griekenland begint in de 12e eeuw met een geopolitiek blok dat lijdt onder gebiedsverlies aan de Franken, Ottomanen, Venetianen… nadat het eerder al deels was veroverd door de Romeinen. Ook de onafhankelijkheidsstrijd komt uiteraard ruim aan bod met protagonisten als Kolokotronis (leider van de onafhankelijkheid), Kapodistrias (eerste gouverneur) en Otto van Beieren (eerste koning). Borghart beschrijft daarna meesterlijk de ontvoogding van de moedige, maar militair weinig doortastende nieuwe natie onder leiding van Venizelos tegen het machtige rijk van een toen jonge, maar even ambitieuze en nationalistische Atatürk. Waarna Griekenland de 20e eeuw intuimelt, een eeuw gekenmerkt door de bevolkingsuitwisseling met Turkije, de Tweede Wereldoorlog met haar verzet en collaboratie en de daaruit voortvloeiende burgeroorlog, die het land ook vandaag nog parten speelt. Ook het Kolonelsregime komt ruim aan bod, een gevolg van de ontvolking van de buitenstedelijke gebieden die het klimaat schiep voor een staatsgreep en een heropflakkering van de latente oorlog met de Turkse buren, die uitgevochten werd op Cyprus.
Griekenland is meer dan de wieg van de filosofie en de Olympische Spelen, het is een land dat haar rijke culturele traditie in stand houdt binnen een context van sterk gebalkaniseerde geopolitiek. Nieuwgriekse geschiedenis is een klepper van formaat waarin de auteur op bevattelijke wijze achthonderd jaar geschiedenis samenvat in meer dan vijfhonderd pagina’s. Een huzarenstuk dat nooit verveelt en toont dat ook de moderne geschiedenis van dit land onze aandacht verdient.
Björn Siffer
