Hoe Parijs de Revolutie maakte en de Revolutie Parijs   /    /   Jacques R. Pauwels is een redelijk links geörienteerd Belgisch-Canadees historicus, politicoloog en publicist. Hij werd geboren in 1946 en studeerde tussen 1965 en 1969 geschiedenis aan ‘de Blandijn’ in Gent. Na zijn studie emigreerde hij naar Canada. In 1976 behaalde hij een PhD History aan de York University met een studie over ‘Female University Students in the Third Reich’, 1933-1945. Hij vervolledigde zijn opleiding met een bijkomende master en PhD Political Science aan de University of Toronto in 1995. 1 juli 2024

Van licht naar duisternis. Drie vrouwen in Wenen [1900 - 1938]   /    /   Ik ben aan deze recensie beginnen schrijven terwijl de suikerzoete doch gebiedende klanken van Richard Tauber’s “Wien, Wien nur du allein” door mijn koptelefoon foeteren. Ik visualiseer mezelf daarenboven aan een tafeltje in een of ander Weens koffiehuis, met een Franziskaner - een klein mokkaatje van kokend water, hete melk en Schlagobers, binnen handbereik, mogelijk in het gezelschap van Franz Kafka, Gustav Klimt of een andere afgevaardigde van die grote schare schrijvers, schilders, muzikanten, intellectuelen en hun opdrachtgevers die hier naar toe kwamen om elkaar te ontmoeten. En ook om te kletsen natuurlijk, om te lezen, te werken, te spelen of om zaken te doen. 26 juni 2024

Kunst en humanisme 1: Kunst en protest   /    /   Met twee zinnen van achtereenvolgens Charles Baudelaire en Albert Camus in het achterhoofd “Le beau est toujours bizarre” - het mooie is altijd bizar - en “L'homme ne pense qu'en images” - de mens denkt slechts in beelden - begon ik aan deze beschouwingen over, de door Willem Elias en Jan Van den Brande samengestelde, kleine leergang omtrent het denkbare kritische potentieel van de kunsten, het vrije denken en het adogmatische humanisme in ronduit bevreemdende tijden. Een ietwat beklemmend tijdscharnier waarin een plenum deskundigen met graagte de zijlijnen van hun specialisme opzoeken. Een kantlijn waarlangs ze menen onbevangen te kunnen nadenken over de materie in kwestie. 24 juni 2024

Waar bleef god bij Rilke? Ideeën over God, Dood, Spinoza en kwantummechanica bij ‘De elegieën van Duino’   /    /   Hoe ga je van start met de bespreking van weeral een nieuwe uitgave over één van je lievelingsauteurs? De tweede reeds die ik las de laatste weken. Nog maar eens een publicatie over de bedenker van mijn all-time favoriete boek: ‘De aantekeningen van Malte Laurids Brigge’. Ook wel “de gefingeerde notities van een jonge kunstenaar op zoek naar zichzelf” genoemd. Een gepatenteerd cultboek dat al ruim honderd jaar doorgaat voor de eerste modernistische roman van de twintigste eeuw. 21 juni 2024

Het boek der beelden   /    /   Rilke is het prototype van een dichter naar mijn hart. Iemand die in zijn schrijfsels steeds weer opnieuw herhaalt dat je goed in de gaten moet houden of het tijd is om je leven te veranderen. Aan 'Das Buch der Bilder', de titel herinnert aan Heines 'Das Buch der Lieder', heeft hij vrij lang geschaafd. De 45 gedichten van het eerste boek zijn ontstaan tussen 29 september 1897 en 7 november 1901. De eerste uitgave dateert van 1902. In 1906 verscheen een sterk vermeerderde uiteindelijke uitgave, die hij voorbereidde toen hij secretaris was van Rodin. 18 juni 2024

Naar een andere moderniteit. Bevrijding van de waan van oneindigheid en bovenmenselijkheid.   /    /   Willy Coolsaet is de 80 reeds voorbij en was in zijn werkzame jaren gewoon hoogleraar filosofie aan de Universiteit van Gent. Hij volgde er destijds de Duits-Gentse fenomenoloog Rudolf Boehm op, maar trad ook als filosoof met graagte in diens wijdlopige voetsporen. 13 juni 2024

Beschaafden in het land der barbaren, reisreportages   /    /   Moses Joseph Roth (1894-1939) was een Joods-Oostenrijks schrijver en journalist. Hij werkte vanaf 1920 als journalist in Berlijn voor de Neue Berliner Zeitung. Vanaf 1921 schreef hij voor de Berliner Börsen-Courier en een aantal jaar later voor de gezaghebbende Frankfurter Zeitung. In 1933 ontvluchtte hij Duitsland, waar zijn boeken ondertussen verboden werden. 11 juni 2024

Verstoring   /    /   De Oostenrijker Thomas Bernhard (1931–1989) is een van de radicaalste en meest omstreden auteurs van de naoorlogse Duitstalige literatuur. Zijn romans en theaterstukken getuigen van een ongekend pijnlijke levensgeschiedenis: als ongewenst kind opgegroeid in vernederende armoede en in een omgeving waarin ook na de oorlog de nazistische mentaliteit nog springlevend was, werd hij bovendien levenslang gekweld door levensbedreigende ziektes. Zijn ganse oeuvre gaat dan ook voornamelijk over ziekte en dood, want net als hij, is ook de mensheid door een dodelijke ziekte aangetast en haar rest niets anders dan geduldig wachten op een dood die onvermijdelijk komen zal. 26 mei 2024

Enkel in Amerika. Een roadtrip door de mythes van de VS.   /    /   Preambule. Het is een zeldzaam mooie lenteavond en ik neurie opgelucht iets dat van ver lijkt op 'Hurricane' van Bob Dylan. Op een bankje, precies op de kruising van twee wandelwegen zit een hippie-chic geklede jongedame met blond, lang haar en een oranje Lennon-brilletje. Ze leest een boek van Jack Kerouac. Zijn roman over een ongeremd en onaangepast bestaan. Een filmische beschrijving over zich afzetten tegen gevestigde normen en waarden. 'On the Road'. Het verhaal van Sal Paradise en zijn aan alcohol, seks, drugs en muziek verslaafde vriend Dean Moriarty, die kriskras door de States reizen. 22 mei 2024

De levens van Claus   /    /   Toen Hugo Claus in 2008 voor euthanasie koos omdat hij alzheimer had, was hij de meest gelauwerde schrijver van de Lage Landen. Met zijn romans, toneelstukken en poëzie drukte hij decennialang zijn stempel op de Nederlandstalige letteren. 16 april 2024