Belangrijk is, dat al deze activiteiten zich centraliseren rond planten, natuur, voedsel en dat het meest verrassende aspect van haar talenten het feit is dat ze al haar kennis, eruditie, begeestering en bewondering kan overbrengen in gewone, begrijpelijke, frisse taal. 
Ook nog belangrijk: na het lezen van dit boek zal je het gevoel hebben dat je niets meer kan bedenken dat niet aangesneden, besproken en in een nieuw daglicht is gesteld. Je kan dit boek best lezen als haar memoires, als een samenvatting van datgene wat ze weet en wil.

Ik geef je een idee.
Ze schrijft met veel talent en smaak over wat ze zelf graag eet. Ze vertelt graag over haar jeugd en over persoonlijke belevenissen. Ze blijft graag even stilstaan bij iets om ernaar te kijken, bij te denken. Ze schrijft heerlijk smakelijk over kunst en beschrijft, bijvoorbeeld 17e-eeuwse Hollandse stillevens zo genuanceerd en gedetailleerd dat je ze voor je ziet. Ook Beethoven staat op het menu. Of voedseltaboes. De werkelijke herkomst van de aardappel. Haar lang verblijf in de tropische natuur. Ze heeft zo ongelooflijk veel gereisd, zoveel mensen ontmoet - echte ontmoetingen zonder onderscheid van ras en stand. Haar natuurbeschrijvingen zijn literaire pareltjes. De natuur, wat is dat trouwens? En ongerepte natuur? De natuur in de Hoge Venen is door de mens gemaakt.

Natuurlijk schrijft ze met veel talent over smaak en over wat eten en wat niet. Fresco stelt dat voedsel het belangrijkste is wat mensen delen. Ze wijst op dingen die niet kloppen en komt dan met een opmerkelijke rechtzetting naar boven. “Alle voedselkeuzes, van wat je aan je kinderen geeft tot de snelle hap in het station, zeggen iets over je persoonlijkheid.”
Zonder twijfel kun je een mens typeren op basis van de diversiteit van voedsel dat ze hebben gegeten, of het gebrek eraan, en met wie ze aten en hoe ze voedsel bereidden. Iedereen heeft zo zijn eigen voedselgeschiedenis, van geërfde tradities, aangeleerde voorkeuren en nieuwe ontdekkingen. Het zou ook een manier kunnen zijn om iemand te herinneren. Authentiek fruit en groenten: “Natuurlijk is vegetarisch eten best maar volledig vegetarisch eten is niet mogelijk.”
Ze vertelt over de echte herkomst van druiven en appels.
Ze formuleert denkertjes of een waarheid in een kort zinnetje, met smaak en inzicht.
“Iets beweren doe je genuanceerd.”
“Er is niet één grote oplossing.”
“Een gerecht is zoveel meer dan ingrediënten.”
“100% biologisch schept een illusie. Een product is immers biologisch of niet en niet maar een beetje of half.”
“Wat je eet is nooit betekenisloos.”

Doorheen alles wat ze schrijft, straalt een aanstekelijke nieuwsgierigheid en optimisme.
Voedsel verbindt, maar het scheidt ook. Culturen en religies hebben hun voorschriften en taboes, die geen biologisch nut hebben maar een puur sociologisch. Zoals vis op vrijdag of een verbod op varkensvlees.
“Tegenwoordig onderscheiden mensen zich ook graag met eigen opgelegde voorkeuren”, zegt Fresco. “Als jij een flat white met havermelk bestelt, druk je je identiteit uit. Het is geen toeval dat zo veel influencers zich op voedsel richten, en laten weten dat ze elke dag met een groene smoothie beginnen. Ze hebben het over gezondheid en schoonheid, terwijl de relaties veel complexer zijn dan ze worden voorgesteld. Mensen willen zo bijna een nieuwe religieuze groep creëren.” Voedsel is veel meer dan het eten op ons bord, en dat wil Fresco zichtbaarder maken. “We zien de complexiteit ervan niet genoeg. Veel mensen denken: Is er iets in de ijskast? Nee, dan snel even naar de supermarkt. Of iets bestellen over de telefoon.”

We leven in een overgangssituatie. Van duizenden jaren van schaarste zijn we in een à twee generaties naar overvloed gegaan. Dat heeft onze relatie tot voeding problematisch gemaakt. We twijfelen over wat goed is, terwijl dat een halve eeuw geleden vanzelfsprekend was. Je had ook weinig keuze. Je at ’s ochtends havermout of een boterham met vlees of kaas en misschien op zondag jam. Dat was het. Nu heb je in de supermarkt twintig soorten muesli, terwijl begrip muesli een paar tientallen jaren geleden niet eens bestond.

Natuurlijk kunnen plaatselijke boerderijen niet voorzien in de voedselnood van grote steden. Toch is artisanale voedselproductie de beste. O.a. omdat de voedselketen korter wordt, er ontstaan lagere kosten en een rendement en productiviteit die blijven verbeteren. Haal daar je voedsel indien mogelijk. Ze blijft ongetwijfeld naast de industriële landbouw bestaan. Bij voorkeur produceren we lokaal en hopelijk blijft stedelijke landbouw een groeiende trend. “De beste stedelijke moestuinen en serres halen een rendement van 80 kilo tomaten per vierkante meter. Ze verbruiken tot 18 keer minder water dan de klassieke serre.” Onze landbouw is efficiënter geworden en we zijn meer gaan importeren en exporteren. We hebben de luxe dat we natuurgebieden in stand kunnen houden, omdat we rijker zijn. Dat is een goede zaak, maar daar zijn grenzen aan. De landbouw is ook heel erg deel van de cultuur. Er zijn bij ons veel goede onderzoeksinstellingen, dus het zou heel betreurenswaardig zijn als je die achtertuin niet meer hebt. “Ik denk dat wij een soort proeftuin kunnen zijn voor hoe je zo verstandig mogelijk landbouw kan bedrijven zonder dat je natuur onnodig aantast. Dat kan op twee manieren. Eén: je produceert op zo hoog mogelijk renderende gronden, zodat je minder landbouwgrond nodig hebt en meer over hebt voor de natuur. Twee: je zorgt ervoor dat natuur en landbouw het land meer delen.”

“Over het algemeen blijven we dezelfde koolhydraten en vezels eten. Eiwitten is een ander verhaal. De consumptie van dierlijke eiwitten zal afnemen in ontwikkelde regio's zoals Europa en Noord-Amerika, maar in de ontwikkelingslanden helemaal niet.”
“In westerse landen groeit het besef dat we te veel vlees eten. Maar land dat ongeschikt is om granen te telen kan dienstdoen als graasweide. Zo kunnen we tegemoetkomen aan de behoeften van de kwetsbaarste groepen, zoals jonge kinderen, ouderen, zwangere vrouwen en vrouwen die borstvoeding geven. Zij hebben nood aan vlees en aan de mineralen die daarin zitten, zoals ijzer en zink.”
Vermits het duidelijk is dat de huidige vleesproductie en consumptie schadelijk zijn voor gezondheid en milieu, moeten we dan meer en betere vleesvervangers ontwikkelen? Eigenlijk is dat niet nodig want groenten en fruit vervullen die rol. Zeker nu de tendens is ingezet dat wetenschappers door DNA-onderzoek groenten en fruit beter maken dan ze ooit geweest zijn.

Louise O. Fresco heeft duidelijk een eigen, frisse kijk op hoe voedsel en al wat er mee te maken heeft, zal evolueren. Ik pik er enkele uit.
Ze wijdt een merkwaardig aantal bladzijden aan de eenvoudige appel, “die kleine chemische fabriek met grote ecologische effecten.” Iedere appel is anders dan zijn buur in dezelfde boom dankzij de bijzondere eigenschap van heterozygosis, terwijl de appelboom wel afrodiet is maar zelden aan zelfbevruchting doet. Dus neemt de diversiteit nog toe. Er zijn 15.000 afzonderlijk herkenbare appels enkel al in botanische collecties.

Voedsel printen. Een deel van onze genetische samenstelling bepaalt hoe we op voedsel reageren. Dat is de reden waarom sommigen vet ophopen en anderen het verbranden en sommigen voedsel beter verteren dan anderen. Een toekomstbeeld: met een 3D-printer maaltijden printen die aangepast zijn aan de voorkeuren, allergieën en vitaminetekorten van elke tafelgenoot. Het is al gedaan in labo’s. En het is een kwestie van tijd voor het ook thuis kan.
Technologisch kan het. Suikerarme koekjes en suikervrij roomijs maken die even goed smaken? Dat bewijzen de innovaties van het Belgische onderzoekscentrum van Cargill, een wereldspeler in voedingsingrediënten.
Plantenvlees is een radicale oplossing voor onze problematische vleesconsumptie en het is al een miljoenenbusiness. We zullen dierlijke eiwitten steeds meer door plantaardige vervangen. Vandaag bestaat bereid vlees al voor 30 procent uit plantaardige vervangmiddelen, zonder dat de consument het merkt. ''De hamburger is daar een goed voorbeeld van. De enzymen en aminozuren die voortvloeien uit eiwitten kunnen we ook rechtstreeks uit afvalwater of organisch afval halen.”
Tomaten zijn er niet altijd al geweest maar zijn in Europa nog maar een paar eeuwen oud.
Terwijl brood, dat in de ogen van een aantal bestsellende goeroes al aardig de status van potentieel gif benadert, al heel wat meer jaartjes als essentiële voedselvoorziener bestaat. De oudste broodkruimel ooit gevonden was 14.000 jaar oud. Brood is een significante bron van voedingstoffen met name eiwitten, calcium, B-vitamines en vezels.
Er bestond al Afrikaanse rijst, eeuwen voor de introductie van Aziatische rijst.
De hongersnood in Biafra was geen natuurramp maar het gevolg van een bewuste politiek om de invoer van voedsel te blokkeren door de bezetting van toegangswegen vanuit Nigeria naar het oosten.

Het aantal mensen dat nu nog grotendeels zelfvoorzienend leeft, is miniem. Wellicht tien miljoen op een wereldbevolking van acht miljard.
Tegen de achtergrond van klimaatverandering in de vorm van droogte, bosbranden en extreme hitte lijkt het alsof we steeds minder zeker kunnen zijn van ons voedsel, nu en straks.
Hoe oordelen we over wat eetbaar is en wat niet?

Ze schrijft tussendoor stukjes van haar persoonlijk verhaal maar gebruikt het als illustratie voor een natuurkundig of wetenschappelijk feit. Bijvoorbeeld – en met duidelijk plezier - over haar ervaringen in de vele jaren die ze doorbracht in het regenwoud.
“In het regenwoud heb ik vaak gelopen opkijkend naar de boomkruinen, dan weer naar de wirwar onder mijn voeten. Aan de aanwezigheid van bepaalde lianen en snel opgroeiende pioniers soorten kan ik inmiddels herkennen wanneer het bos gekapt is. Ik heb geleerd waar oude rivierterrassen liggen en tot waar in het heden het verste water van de rivier gewoonlijk doordringt. In tegenstelling tot wat veel mensen denken is het ongerepte tropische regenwoud niet ondoordringbaar. De hoge kruinen van de woudreuzen laten maar een paar procent van het zonlicht door dat zij opvangen. Op de grond groeien alleen soorten die kunnen kiemen in het zwakke licht dat ook nog een andere samenstelling meer rood en infrarood licht heeft dan bovenin. Alleen soorten die onder die omstandigheden snel kunnen kiemen zullen overleven. Het is Darwins Survival of the fittest op zijn best. Voeg daarbij de schaarste aan licht en de onvruchtbare bodem en je kunt je de concurrentie tussen soorten om gespecialiseerde niches indenken. Je kan je door het onverstoorde regenwoud redelijk makkelijk voortbewegen. Hier je weg vinden is iets anders. Ondanks alle diversiteit lijken de bomen op ooghoogte op elkaar Alleen verschillen in de bast bieden uitkomst. En het is zaak de nesten van insecten te vermijden. Ik herinner me een nogal heftige confrontatie met een wespennest in Costa Rica waar ik pal tegenaan liep waardoor ik de rest van de ochtend in de beek moest liggen om bij te komen. Marie gaat me voor naar de keuken. In een wijde, zwartgeblakerde pan borrelt een rode soep. De uitleg komt van de buurman: Geen black mamba maar een donkere python had zich onder de veranda verscholen. Waarschijnlijk had hij al langere tijd onder ons huis geleefd en ja python is een lekkernij. Wist ik dat niet? Deze was zo groot dat alle buren mee hebben geprofiteerd. Het beste recept is sudderen in tomatensaus.”

Lezen en laten lezen. Een boek waardoor jijzelf en de wereld een beetje beter worden.

Victor De Raeymaeker