De opbouw van het boek is wel doordacht: vier boekdelen overspannen een geschiedenis van circa 7250 v.Chr., toen de onlangs ontdekte stad Çatalhöyük (in Anatolië) ontstond, tot het jaar 1923 toen de laatste bewoners van het oude Derinkuyu (in Cappadocië) hun geheime ondergrondse stad verlieten. De tijdspanne daartussen wordt door de auteur opgedeeld in ‘De oudste Steden’, ‘Van Troje tot Rome’, ‘Verspreid over het Romeinse Rijk’ en ‘De grenzen van het Rijk en daarbuiten’. Het geheel leidt de lezer door 37 steden waarvan sommige misschien in onze schooltijd aan bod kwamen (Troje, Mycene, Thebe) maar de meerderheid voor een niet gespecialiseerd publiek voor ’t eerst worden opgegraven. En dat gebeurt met zwier en finesse. Elke stad wordt geografisch gesitueerd op een overzichtelijke kaart, krijgt een gefundeerd verhaal over ontstaan en geschiedenis, wordt omkaderd door kleurrijke fotografie en afgesloten met een rubriek ‘Vandaag de dag’ of ‘Hoe gaat het er vandaag aan toe?’ (toeristische informatie, archeologisch werk e.a.) Samengevat: misschien een aanrader, een uitnodiging om uw volgende reisplannen meteen te herzien.

De inleiding van het boek stelt dat één van de definiërende kenmerken van de mens zijn eigenschap van stedenbouwer is. Hoe wij als jagers-verzamelaars en landbouwers dat vertaalden, hoe graag wij samenleefden, dat wordt vooraf duidelijk gemaakt. In de epiloog komt het urbanistische mensbeeld uit de toekomst aan bod: zullen wij in steden blijven wonen en werken, nu ieder als kluizenaar in een bergdorp kan leven en werken dank zij aangepaste technologie, en hoe zal klimaatverandering ons samenleven beïnvloeden, op aarde of elders?

Philip Matyszak is een boeiend verteller en verbaast door zijn verbluffende kennis over de nevelen der tijd. Zet dit boek gerust op uw lijstje ‘te lezen’, het wordt beslist ook herlezen.  

Johan Van den Heuvel