17 januari 2024
Dag
Na tien jaar stilte is dit het eerste boek van Michael Cunningham sinds ‘The Snow Queen’ van 2014.
Van de man die schrijver werd na het lezen van Mrs Dallowa van Virginia Woolf en altijd blijft zitten met het sluipende vermoeden dat zijn boeken saai en te moeilijk zijn “bevoorrechte blanke mensen die klagen over hun leven” en die zijn boeken afweegt tegen “het onmogelijk grote boek dat niemand kan schrijven.” Het duurde dan ook tot op zijn dertigste en na het verwerpen van talloze pogingen vooraleer hij een eerste boek publiceerde Golden States. Het feit dat hij ondertussen al acht romans geschreven heeft, die telkens eerst de kritische mening van zijn man, Ken Corbitt, moeten passeren. Het feit dat hij een Pulitzerprijs gewonnen heeft en miljoenen exemplaren verkocht van enkel en alleen al The Hours, doen tot op heden aan die overtuiging geen afbraak.
Dag is een hedendaagse roman, die zich afspeelt tegen de achtergrond van wat een pandemie blijkt te zijn en die inderdaad tijdens de recente pandemie-jaren geschreven werd. Zoals trouwens de toenemende stroom kunstwerken, die tijdens deze periode van gedwongen afzondering en stilte het licht blijven zien.
Het verhaal speelt zich af gedurende drie opeenvolgende jaren telkens op één dag in april. De eerste dag is 5 april 2019, de tweede 5 april 2020, terwijl de pandemie New York in zijn greep krijgt, de laatste 5 april 2021. Wat ook de dag is dat het duidelijk werd dat er zoveel degelijk werkende vaccins voorradig zouden zijn en dat het leven weer met enige zekerheid kon hervatten. Hij schrijft dus een van de beste pandemie-romans zonder duidelijk te maken dat het over 'onze' eigen en enige pandemie gaat en zonder zelfs ooit het woord virus, pandemie of Covid te gebruiken. Voor hem volstaat de zekerheid dat je geen hedendaagse roman kan schrijven die over mensen gaat zonder dat die noodzakelijk ook over de pandemie moet gaan.
De door de ganse roman heersende beklemming wordt niet alleen gecreëerd door het feit dat het zich telkens afspeelt op die ene dag, maar ook door de zeer intieme manier waarop de leden van éénzelfde familie in New York elkaar beleven, terwijl ze te maken krijgen de moeilijkheden, de pijn, twijfels en wonden van het samenleven, natuurlijk verhoogd door de altijd aanwezige dreiging van de pandemie.
Zonder verder uit te weiden… Na tien jaar rijpen en wachten krijg je een merkwaardig boek in handen, subtiel en gevoelig, met levensechte, geloofwaardige personages, bijtende dialogen. Een roman die tegelijk pijnlijk en meeslepend is door de onderhuidse schoonheid en energie erin aanwezig, met een genereuze kijk op jeugd, groei, volwassenheid, werk, droom en liefde. Geschreven door een man met een onnadrukkelijke eruditie en begrip voor de kwetsbaarheid van de mens.
Victor De Raeymaeker
Meer van Victor De Raeymaeker
Victor De Raeymaeker
